Yer: Van, Rescate Otel program ve özetler programme and abstracts

Summary
  It would have been unthinkable for a woman to be a nurse in an Ottoman hospital 
before late 19th century. Female members of Ottoman families (wifes, mothers, 
sisters)  were  considered  as  inborn  nurses  of  the  family.    Ottomans  came  to  be 
acquainted with professional female nurses as a result of disasters such as wars, 
migrations and epidemic diseases. Nursing nuns who came to Turkey during the 
Crimean War (1853-56) looked after the wounded and sick soldiers of their armies. 
Nursing sisters were greatly appreciated due to their devoted service for patients 
during the cholera epidemic in 1865. Nursing sisters also served at hospitals estab-
lished by the Ottoman Red Crescent Society together with the International Red 
Cross Society during the Ottoman-Russian War (1877-78). Women were commis-
sioned in Ottoman hospitals to care for homeless and forlorn sick women immi-
grants from the Caucasus and Balkans. 
During the end of the 19th century women who cared for female patients in Otto-
man hospitals and wards established for women were employed as “female maid” 
or  “female  servant”.  Organization  of  women  within  the  Ottoman  Red  Crescent 
Society, founded in 1877 at the start of the Russian War under the name “Relief of 
Wounded and Sick Soldiers”, was not realized until1912. During the Ist World War 
Ottoman ladies worked as volunteer nurses in hospitals and aided the immigrants. 
Nursing was adopted socially as a female career under the leadership of Dr. Besim 
Ömer Pasha and he also pioneered the development of professional nursing through 
the  support  of  the  Ottoman  Red  Crescent  Society.  Disasters,  one  after  another, 
constituted grounds for Ottoman women to participate in social life together with 
men and opened the way for the adoption of nursing in hospitals as a female career.   
59

Türkiye’de Felaketlerin Hastanelere Kazandırdığı Kadın 
Hastabakıcı Mesleği “Hemşirelik”
Disasters Raising Nursing Care in Hospitals as a Woman’s 
Carrer in Turkey
 
Prof.Dr.Nil SARI
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
e-mail:[e-mail]
Özet
   Osmanlı döneminde kadınların hastanelerde çalışması düşünülmezdi. Kadınlar 
(anneler, eşler, kız kardeşler) ailelerinin doğal hastabakıcılarıydı. 19’uncu yüzyılın 
ikinci yarısından itibaren savaşlar, göçler ve salgın hastalıklar gibi felaketler sebebi-
yle Osmanlı’lar kadın hastabakıcılarla tanışmaya başladı. Kırım Savaşı’nda (1853-
56)  Türkiye’ye  gelen  rahibe  hemşireler  ordularının  yaralı  ve  hasta  askerlerine 
baktılar. Rahibe hemşireler 1865 kolera salgınında özveriyle hizmet ederek takdir 
topladılar. Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) Kızılhaç ile birlikte kurulan Hilâl-i 
Ahmer  Hastanelerinde  rahibe  hemşireler  de  hizmet  verdiler.  Kafkas  ve  Balkan 
göçlerinde  hastanelere  yatırılan  evsiz  ve  kimsesiz  kadın  hastaların  bakımı  için 
kadınlar görevlendirildi. 
19’uncu yüzyılın sonlarında kadın hastalar için açılan hastanelerde ve koğuşlarda 
hasta  bakımı  yapan  kadınlar  “kadın  hizmetçi”,  “inâs  hademe”  ve  “tımarcı”  gibi 
sıfatlarla çalışmaktaydı. Osmanlı-Rus Savaşı başladığında “Yaralı ve Hasta Asker-
lere Yardım Cemiyeti” olarak 1877 yılında kurulan Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemi-
yeti  içinde  kadınların  örgütlenmesi  ancak  1912’de  gerçekleşti.  Birinci  Dünya 
Savaşı’nda  Osmanlı  hanımefendileri  gönüllü  olarak  hastanelerde  hemşirelik 
yaptılar ve göçmenlere yardım ettiler. Kadın hastabakıcı (hemşirelik) mesleğinin 
Türkiye’de  toplumca  benimsenmesi  ve  gelişimi  Dr.  Besim  Ömer  Paşa’nın 
öncülüğünde  ve  Hilâl-i Ahmer  Cemiyeti  vasıtasıyla  sağlanmıştı. Ard  arda  gelen 
felaketler  Osmanlı  kadınının  toplum  içinde  yer  almasına  zemin  teşkil  etmiş  ve 
hastanelerde hasta bakımının bir kadın mesleği olarak benimsenmesine yol açmıştı.
Summary
  It would have been unthinkable for a woman to be a nurse in an Ottoman hospital 
before late 19th century. Female members of Ottoman families (wifes, mothers, 
sisters)  were  considered  as  inborn  nurses  of  the  family.    Ottomans  came  to  be 
acquainted with professional female nurses as a result of disasters such as wars, 
migrations and epidemic diseases. Nursing nuns who came to Turkey during the 
Crimean War (1853-56) looked after the wounded and sick soldiers of their armies. 
Nursing sisters were greatly appreciated due to their devoted service for patients 
during the cholera epidemic in 1865. Nursing sisters also served at hospitals estab-
lished by the Ottoman Red Crescent Society together with the International Red 
Cross Society during the Ottoman-Russian War (1877-78). Women were commis-
sioned in Ottoman hospitals to care for homeless and forlorn sick women immi-
grants from the Caucasus and Balkans. 
During the end of the 19th century women who cared for female patients in Otto-
man hospitals and wards established for women were employed as “female maid” 
or  “female  servant”.  Organization  of  women  within  the  Ottoman  Red  Crescent 
Society, founded in 1877 at the start of the Russian War under the name “Relief of 
Wounded and Sick Soldiers”, was not realized until1912. During the Ist World War 
Ottoman ladies worked as volunteer nurses in hospitals and aided the immigrants. 
Nursing was adopted socially as a female career under the leadership of Dr. Besim 
Ömer Pasha and he also pioneered the development of professional nursing through 
the  support  of  the  Ottoman  Red  Crescent  Society.  Disasters,  one  after  another, 
constituted grounds for Ottoman women to participate in social life together with 
men and opened the way for the adoption of nursing in hospitals as a female career.   
60

Türkiye’de Felaketlerin Hastanelere Kazandırdığı Kadın 
Hastabakıcı Mesleği “Hemşirelik”
Disasters Raising Nursing Care in Hospitals as a Woman’s 
Carrer in Turkey
 
Prof.Dr.Nil SARI
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
e-mail:[e-mail]
Özet
   Osmanlı döneminde kadınların hastanelerde çalışması düşünülmezdi. Kadınlar 
(anneler, eşler, kız kardeşler) ailelerinin doğal hastabakıcılarıydı. 19’uncu yüzyılın 
ikinci yarısından itibaren savaşlar, göçler ve salgın hastalıklar gibi felaketler sebebi-
yle Osmanlı’lar kadın hastabakıcılarla tanışmaya başladı. Kırım Savaşı’nda (1853-
56)  Türkiye’ye  gelen  rahibe  hemşireler  ordularının  yaralı  ve  hasta  askerlerine 
baktılar. Rahibe hemşireler 1865 kolera salgınında özveriyle hizmet ederek takdir 
topladılar. Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) Kızılhaç ile birlikte kurulan Hilâl-i 
Ahmer  Hastanelerinde  rahibe  hemşireler  de  hizmet  verdiler.  Kafkas  ve  Balkan 
göçlerinde  hastanelere  yatırılan  evsiz  ve  kimsesiz  kadın  hastaların  bakımı  için 
kadınlar görevlendirildi. 
19’uncu yüzyılın sonlarında kadın hastalar için açılan hastanelerde ve koğuşlarda 
hasta  bakımı  yapan  kadınlar  “kadın  hizmetçi”,  “inâs  hademe”  ve  “tımarcı”  gibi 
sıfatlarla çalışmaktaydı. Osmanlı-Rus Savaşı başladığında “Yaralı ve Hasta Asker-
lere Yardım Cemiyeti” olarak 1877 yılında kurulan Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemi-
yeti  içinde  kadınların  örgütlenmesi  ancak  1912’de  gerçekleşti.  Birinci  Dünya 
Savaşı’nda  Osmanlı  hanımefendileri  gönüllü  olarak  hastanelerde  hemşirelik 
yaptılar ve göçmenlere yardım ettiler. Kadın hastabakıcı (hemşirelik) mesleğinin 
Türkiye’de  toplumca  benimsenmesi  ve  gelişimi  Dr.  Besim  Ömer  Paşa’nın 
öncülüğünde  ve  Hilâl-i Ahmer  Cemiyeti  vasıtasıyla  sağlanmıştı. Ard  arda  gelen 
felaketler  Osmanlı  kadınının  toplum  içinde  yer  almasına  zemin  teşkil  etmiş  ve 
hastanelerde hasta bakımının bir kadın mesleği olarak benimsenmesine yol açmıştı.
Summary
  It would have been unthinkable for a woman to be a nurse in an Ottoman hospital 
before late 19th century. Female members of Ottoman families (wifes, mothers, 
sisters)  were  considered  as  inborn  nurses  of  the  family.    Ottomans  came  to  be 
acquainted with professional female nurses as a result of disasters such as wars, 
migrations and epidemic diseases. Nursing nuns who came to Turkey during the 
Crimean War (1853-56) looked after the wounded and sick soldiers of their armies. 
Nursing sisters were greatly appreciated due to their devoted service for patients 
during the cholera epidemic in 1865. Nursing sisters also served at hospitals estab-
lished by the Ottoman Red Crescent Society together with the International Red 
Cross Society during the Ottoman-Russian War (1877-78). Women were commis-
sioned in Ottoman hospitals to care for homeless and forlorn sick women immi-
grants from the Caucasus and Balkans. 
During the end of the 19th century women who cared for female patients in Otto-
man hospitals and wards established for women were employed as “female maid” 
or  “female  servant”.  Organization  of  women  within  the  Ottoman  Red  Crescent 
Society, founded in 1877 at the start of the Russian War under the name “Relief of 
Wounded and Sick Soldiers”, was not realized until1912. During the Ist World War 
Ottoman ladies worked as volunteer nurses in hospitals and aided the immigrants. 
Nursing was adopted socially as a female career under the leadership of Dr. Besim 
Ömer Pasha and he also pioneered the development of professional nursing through 
the  support  of  the  Ottoman  Red  Crescent  Society.  Disasters,  one  after  another, 
constituted grounds for Ottoman women to participate in social life together with 
men and opened the way for the adoption of nursing in hospitals as a female career.   
Tıbbi Sürecin Gelişimiyle ilgili bir Değerlendirme:
Mezopotamya, Eski Yunan, Roma ve İslam Dönemi
An Evaluation about the Development Process of Medicine: 
Mesopotamia, Ancient Greek, Roman and Islamic Period
Şükran SEVİMLİ
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik AD. Van
e-mail:[e-mail]
Özet
 
Tıp  disiplini  insanın  acısına  son  vermeyi  amaçlayan  ilk  aktivitelerin 
gelişmesiyle  ortaya  çıkmıştır. Tıp  gibi,  sosyal,  kültürel  ve  teknolojik  gelişmeleri 
içeren tüm insan çalışmaları son derece karmaşık bir ürün veya faaliyetler olarak 
kabul edilir. Bu süreçte, farklı toplulukların bilim adamları yeni bilgi ve teknikleri 
ile katkıda bulunmuştur. Coğrafya, iklim ve bitki örtüsü, tıbbi bilgi iyileştirilmesi 
önemli bir rol oynamıştır. Bu nedenle tıbbi bilgiler akılcı ve mistik yaklaşımlarla 
birlikte geliştirilmiştir.  İslam tıbbı Mezopotamya, Eski Yunan ve Roma dönemler-
ine ait tıbbi bilgi içeren ve daha gelişmiş, ayrıntılı bir biçimi olarak kabul edilir. Bu 
süreç zaman çizgisi dikkate alınarak incelendiğinde daha iyi ortaya çıkmaktadır. 
Zaman  çizelgesi  tıbbi  tedavi  programı  bileşenleri  hekim  faaliyetleri  bilim  ve 
bilginin gelişmesine göre değiştiğini gösteriyor. 
Mezopotamya  dönemi  tıbbı  aktiviteleri  cerrahi  müdahaleler,  bitkilerle  tedavi  ve 
büyüleri içermekteydi. Eski Yunan döneminde, cerrahi müdahaleler gelişirken, tıbbi 
bitkiler kullanılmaya devam etti, tıbbi gözlem gelişmeye başladı, mistik tedaviler 
azaldı.  Roma  döneminde,  mistik  tedaviler  azalmaya  devam  ederken,  jeolojik 
materyaller spa, çeşitli taşlar hekimlerin tedavilerinde önem kazandı, rasyonel tıbbi 
tedaviler  gelişti.  İslam  tıp  tarihi  döneminde  bazi  bilgeler  önceki  dönemlere  ait 
kitapları tercüme ettiler. Rhazes (Al-Razi) Avicenna (Ibn Sina) Ibn a-Nafis Al Kindi 
Al  Tabari,  Serapion  gibi  bilim  insanları  önceki  bilgileri  ve  uygulamaları 
öğrendikten  sonra,  yeni  tıbbi  kavramların  oluşturulmasına  ve  iletimine  katkıda 
bulunmuşlardır. Bu şekilde, İslam dönemi hekimlerinin buluşları içeren çalışmaları, 
yeni tıbbi yöntemleri içeren birçok ileri çalışmalar için bir başlangıç noktası oldu.  
Bu dönem tıp dünya tarihinde önemli bir iz bırakmıştır.
Bu yazıda, Mezopotamya, Eski Yunan, Roma, İslam dönemine göre tıbbi katkılarını 
değerlendireceğiz.
Summary
 
Medical discipline that aims to put an end to human suffering has emerged 
with the development of the first activity. Medicine is considered as a highly com-
plex  products  or  activities  of  whole  human  studies  that  includes  such  as  social, 
cultural  and  technological  developments.  In  this  process,  scientists  of  different 
communities  have  contributed  it  with  new  knowledge  and  technics.  Geography, 
climate  and  flora  have  played  an  important  role  improving  medical  knowledge. 
Therefore, medical information has been developed together with these rational and 
mystical approaches. Islamic medicine includes medical knowledge of Mesopota-
mia, Ancient  Greek  and  Roman  periods  and  it  is  accepted  as  a  more  advanced, 
detailed  form.  Timeline  shows  that  medical  treatment  schedule  components  are 
changing according to development of science and knowledge of physician activi-
ties. Also, this development process of treatment methods has explained how to 
improve new treatment methods. 
Mesopotamian era of medicine was including surgical intervention activities, the 
treatment of plants and mystic treatments. Ancient Greek period, surgical interven-
tion was developed, physicians have continued to use medicinal plants, medical 
observations were began, and the mystical treatments were reduced. In the Roman 
period, while some kind of geological materials such as spa, land, stones were used 
to  treat  for  diseases  by  physicians,  the  mystical  treatments  have  continued  to 
decline, and rational medical treatment has continued. In Islamic medicine period, 
some  wise  persons  translated  previous  books.  Rhazes  (Al-Razi) Avicenna  (Ibn 
Sina)  Ibn  a-Nafis Al  Kindi Al  Tabari,  Serapion  had  researched  on  the  previous 
medical knowledge. After learning previous information and application, they had 
contributed to medicine both by creation of new medical concepts and by the trans-
mission of medical knowledge. In that way, their studies containing of their own 
discoveries were became the starting point for many further studies involving new 
medical methods. This period had left a significant mark in the history of the world 
of medicine. 
In this paper we will evaluate medical contributions according to Mesopotamian, 
Ancient Greek, Roman, Islamic period.
61

Türkiye’de Felaketlerin Hastanelere Kazandırdığı Kadın 
Hastabakıcı Mesleği “Hemşirelik”
Disasters Raising Nursing Care in Hospitals as a Woman’s 
Carrer in Turkey
 
Prof.Dr.Nil SARI
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
e-mail:[e-mail]
Özet
   Osmanlı döneminde kadınların hastanelerde çalışması düşünülmezdi. Kadınlar 
(anneler, eşler, kız kardeşler) ailelerinin doğal hastabakıcılarıydı. 19’uncu yüzyılın 
ikinci yarısından itibaren savaşlar, göçler ve salgın hastalıklar gibi felaketler sebebi-
yle Osmanlı’lar kadın hastabakıcılarla tanışmaya başladı. Kırım Savaşı’nda (1853-
56)  Türkiye’ye  gelen  rahibe  hemşireler  ordularının  yaralı  ve  hasta  askerlerine 
baktılar. Rahibe hemşireler 1865 kolera salgınında özveriyle hizmet ederek takdir 
topladılar. Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) Kızılhaç ile birlikte kurulan Hilâl-i 
Ahmer  Hastanelerinde  rahibe  hemşireler  de  hizmet  verdiler.  Kafkas  ve  Balkan 
göçlerinde  hastanelere  yatırılan  evsiz  ve  kimsesiz  kadın  hastaların  bakımı  için 
kadınlar görevlendirildi. 
19’uncu yüzyılın sonlarında kadın hastalar için açılan hastanelerde ve koğuşlarda 
hasta  bakımı  yapan  kadınlar  “kadın  hizmetçi”,  “inâs  hademe”  ve  “tımarcı”  gibi 
sıfatlarla çalışmaktaydı. Osmanlı-Rus Savaşı başladığında “Yaralı ve Hasta Asker-
lere Yardım Cemiyeti” olarak 1877 yılında kurulan Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemi-
yeti  içinde  kadınların  örgütlenmesi  ancak  1912’de  gerçekleşti.  Birinci  Dünya 
Savaşı’nda  Osmanlı  hanımefendileri  gönüllü  olarak  hastanelerde  hemşirelik 
yaptılar ve göçmenlere yardım ettiler. Kadın hastabakıcı (hemşirelik) mesleğinin 
Türkiye’de  toplumca  benimsenmesi  ve  gelişimi  Dr.  Besim  Ömer  Paşa’nın 
öncülüğünde  ve  Hilâl-i Ahmer  Cemiyeti  vasıtasıyla  sağlanmıştı. Ard  arda  gelen 
felaketler  Osmanlı  kadınının  toplum  içinde  yer  almasına  zemin  teşkil  etmiş  ve 
hastanelerde hasta bakımının bir kadın mesleği olarak benimsenmesine yol açmıştı.
Summary
  It would have been unthinkable for a woman to be a nurse in an Ottoman hospital 
before late 19th century. Female members of Ottoman families (wifes, mothers, 
sisters)  were  considered  as  inborn  nurses  of  the  family.    Ottomans  came  to  be 
acquainted with professional female nurses as a result of disasters such as wars, 
migrations and epidemic diseases. Nursing nuns who came to Turkey during the 
Crimean War (1853-56) looked after the wounded and sick soldiers of their armies. 
Nursing sisters were greatly appreciated due to their devoted service for patients 
during the cholera epidemic in 1865. Nursing sisters also served at hospitals estab-
lished by the Ottoman Red Crescent Society together with the International Red 
Cross Society during the Ottoman-Russian War (1877-78). Women were commis-
sioned in Ottoman hospitals to care for homeless and forlorn sick women immi-
grants from the Caucasus and Balkans. 
During the end of the 19th century women who cared for female patients in Otto-
man hospitals and wards established for women were employed as “female maid” 
or  “female  servant”.  Organization  of  women  within  the  Ottoman  Red  Crescent 
Society, founded in 1877 at the start of the Russian War under the name “Relief of 
Wounded and Sick Soldiers”, was not realized until1912. During the Ist World War 
Ottoman ladies worked as volunteer nurses in hospitals and aided the immigrants. 
Nursing was adopted socially as a female career under the leadership of Dr. Besim 
Ömer Pasha and he also pioneered the development of professional nursing through 
the  support  of  the  Ottoman  Red  Crescent  Society.  Disasters,  one  after  another, 
constituted grounds for Ottoman women to participate in social life together with 
men and opened the way for the adoption of nursing in hospitals as a female career.   
Tıbbi Sürecin Gelişimiyle ilgili bir Değerlendirme:
Mezopotamya, Eski Yunan, Roma ve İslam Dönemi
An Evaluation about the Development Process of Medicine: 
Mesopotamia, Ancient Greek, Roman and Islamic Period
Şükran SEVİMLİ
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik AD. Van
e-mail:[e-mail]
Özet
 
Tıp  disiplini  insanın  acısına  son  vermeyi  amaçlayan  ilk  aktivitelerin 
gelişmesiyle  ortaya  çıkmıştır. Tıp  gibi,  sosyal,  kültürel  ve  teknolojik  gelişmeleri 
içeren tüm insan çalışmaları son derece karmaşık bir ürün veya faaliyetler olarak 
kabul edilir. Bu süreçte, farklı toplulukların bilim adamları yeni bilgi ve teknikleri 
ile katkıda bulunmuştur. Coğrafya, iklim ve bitki örtüsü, tıbbi bilgi iyileştirilmesi 
önemli bir rol oynamıştır. Bu nedenle tıbbi bilgiler akılcı ve mistik yaklaşımlarla 
birlikte geliştirilmiştir.  İslam tıbbı Mezopotamya, Eski Yunan ve Roma dönemler-
ine ait tıbbi bilgi içeren ve daha gelişmiş, ayrıntılı bir biçimi olarak kabul edilir. Bu 
süreç zaman çizgisi dikkate alınarak incelendiğinde daha iyi ortaya çıkmaktadır. 
Zaman  çizelgesi  tıbbi  tedavi  programı  bileşenleri  hekim  faaliyetleri  bilim  ve 
bilginin gelişmesine göre değiştiğini gösteriyor. 
Mezopotamya  dönemi  tıbbı  aktiviteleri  cerrahi  müdahaleler,  bitkilerle  tedavi  ve 
büyüleri içermekteydi. Eski Yunan döneminde, cerrahi müdahaleler gelişirken, tıbbi 
bitkiler kullanılmaya devam etti, tıbbi gözlem gelişmeye başladı, mistik tedaviler 
azaldı.  Roma  döneminde,  mistik  tedaviler  azalmaya  devam  ederken,  jeolojik 
materyaller spa, çeşitli taşlar hekimlerin tedavilerinde önem kazandı, rasyonel tıbbi 
tedaviler  gelişti.  İslam  tıp  tarihi  döneminde  bazi  bilgeler  önceki  dönemlere  ait 
kitapları tercüme ettiler. Rhazes (Al-Razi) Avicenna (Ibn Sina) Ibn a-Nafis Al Kindi 
Al  Tabari,  Serapion  gibi  bilim  insanları  önceki  bilgileri  ve  uygulamaları 
öğrendikten  sonra,  yeni  tıbbi  kavramların  oluşturulmasına  ve  iletimine  katkıda 
bulunmuşlardır. Bu şekilde, İslam dönemi hekimlerinin buluşları içeren çalışmaları, 
yeni tıbbi yöntemleri içeren birçok ileri çalışmalar için bir başlangıç noktası oldu.  
Bu dönem tıp dünya tarihinde önemli bir iz bırakmıştır.
Bu yazıda, Mezopotamya, Eski Yunan, Roma, İslam dönemine göre tıbbi katkılarını 
değerlendireceğiz.
Summary
 
Medical discipline that aims to put an end to human suffering has emerged 
with the development of the first activity. Medicine is considered as a highly com-
plex  products  or  activities  of  whole  human  studies  that  includes  such  as  social, 
cultural  and  technological  developments.  In  this  process,  scientists  of  different 
communities  have  contributed  it  with  new  knowledge  and  technics.  Geography, 
climate  and  flora  have  played  an  important  role  improving  medical  knowledge. 
Therefore, medical information has been developed together with these rational and 
mystical approaches. Islamic medicine includes medical knowledge of Mesopota-
mia, Ancient  Greek  and  Roman  periods  and  it  is  accepted  as  a  more  advanced, 
detailed  form.  Timeline  shows  that  medical  treatment  schedule  components  are 
changing according to development of science and knowledge of physician activi-
ties. Also, this development process of treatment methods has explained how to 
improve new treatment methods. 
Mesopotamian era of medicine was including surgical intervention activities, the 
treatment of plants and mystic treatments. Ancient Greek period, surgical interven-
tion was developed, physicians have continued to use medicinal plants, medical 
observations were began, and the mystical treatments were reduced. In the Roman 
period, while some kind of geological materials such as spa, land, stones were used 
to  treat  for  diseases  by  physicians,  the  mystical  treatments  have  continued  to 
decline, and rational medical treatment has continued. In Islamic medicine period, 
some  wise  persons  translated  previous  books.  Rhazes  (Al-Razi) Avicenna  (Ibn 
Sina)  Ibn  a-Nafis Al  Kindi Al  Tabari,  Serapion  had  researched  on  the  previous 
medical knowledge. After learning previous information and application, they had 
contributed to medicine both by creation of new medical concepts and by the trans-
mission of medical knowledge. In that way, their studies containing of their own 
discoveries were became the starting point for many further studies involving new 
medical methods. This period had left a significant mark in the history of the world 
of medicine. 
In this paper we will evaluate medical contributions according to Mesopotamian, 
Ancient Greek, Roman, Islamic period.
62