Yer: Van, Rescate Otel program ve özetler programme and abstracts

Summary
       There is no single definition of morality valid for all times and places .
As is known, Immanuel Kant, regarded as a major figure and the turning point for 
moral principles in the Western philosophy.
     Under this assumption, the principle of Kant's moral action determines not the 
moral content but the emphasis in the moral proposition.It's not a secret that Kant 
quoted this proposition 
in question, from Spinoza.On the other hand, prominent thinker of the Frankfurt 
School, Walter Benjamin ,transferred the same philosophical impact from Kant, to 
the left-wing political philosophy.
     "Action, that is comply with the norms of morality, is not enough! Principle of 
action,should also be made for moral norms !"
      This study will draw attention to the connection of ethics with religion.
In this respect, Spinoza's Jewish and Kant's "Christian" cleric personalities does not 
surprise people.
     Interestingly,even though these moral criteria entered in Western Philosophy in 
17-18 Century; feeding from hadiths of Hz. Muhammad all that exists in teachings 
and practice of Eastern Philosophy since time immemorial.
“Deeds are according to intentions!"
      I must admit ,it was Chalabi Hamdullah from Bektashi dargah who first warned 
me about it.During the defense of Shariah court in Tokat 1832, Chalabi, passed the 
same measures referring of course not from Kant; but Haci Bektas-i Veli.
     Today, we say that morality determined by the time and place but also in all 
religions, thoughts, countries, and at times there is a generally accepted principles 
of morality!
     "Morally good it is not enough that it should conform the need to be done for 
good!" 
81

Türk İslam Dönemi’nde Minyatür Sanatının Sağlık 
Alanındaki Yansımaları
Miniature Art’s Implications on Health Area in the Turkish 
Islamic Period
       Miray ARSLAN*,  Sevgi ŞAR*,  Bilge SÖZEN ŞAHNE**
*Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Eczacılık Tarihi ve Eczacılık 
İşletmeciliği AD, 06100, Tandoğan-Ankara 
e-mail:[e-mail] , 
e-mail:[e-mail]
**Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Eczacılık İşletmeciliği AD, 
06100, Sıhhiye-Ankara
 e-mail:[e-mail]
Özet
 
Latincede  kırmızı  ile  boyamak  anlamına  gelen  “minium”  sözcüğünden 
türetilmiş olan minyatür, yazma eserlerde anlatılan olayları görselleştirmek üzere 
yapılan kitap resimleri olarak tanımlanmaktadır. Antik Çağ’dan günümüze kadar 
pek çok farklı alanda minyatür sanatının örneklerini görmek mümkündür. 
İslam  kültür  çevresine  giren  Türk  toplumlarının  minyatür  sanatı,  genel  olarak 
Uygur kültüründen etkilenmiş ve Selçuklular zamanında yaygınlaşmıştır. Selçuklu 
minyatürlerinin  Anadolu'ya  yayılmasıyla  birlikte  ise  ilk  Türk-İslam  minyatür 
üslûbu doğmuştur.  İslam minyatürlerinin bilinen en eski örneklerine XII. ve XIII. 
asırlarda rastlanmıştır. Türk minyatür resminin bağımsız olarak geliştiği en karak-
teristik dönem olan Osmanlı döneminde resimli tarih kitapları çoğunlukta olmakla 
birlikte edebiyat, kozmografya, tıp, astroloji, coğrafya ve benzer içerikli minyatürlü 
kitaplar üretilmiştir. 
Minyatür  sanatının  Türk  İslam  dönemindeki  uygulamalarına  bakıldığında  bu 
alandaki  en  önemli  eserin  Şerafeddin  Sabuncuoğlu’nun  Cerrahiyyetü’l-Haniyye 
adlı  eseri  olduğu  görülmektedir.  Bu  eserde  yer  alan  minyatürler  dışında  başka 
yazma eserlerde de doğum, sünnet, tedavi yöntemleri, hastalıklar gibi birçok tıbbi 
konu ile ilgili değişik minyatürlere rastlanmaktadır.
Bu çalışmada Türk İslam Dönemi minyatür sanatı ve sağlık alanındaki minyatür 
örnekleri incelenerek konu çeşitli yönleriyle tartışılacaktır. 
Summary
 
Miniature is derived from the word "minium" in Latin that means paint with 
red, is described as book photos which visualize the events in manuscripts.  From 
ancient times to the present day, it is possible to see examples of miniature art in 
many different areas.
Miniature art’s of Turkish society which entering the Islamic culture environment 
has been influenced by the Uighur culture and has spread in Seljuk times. With the 
spread of the Seljuk miniature in Anatolia, the first Turkish-Islamic miniature style 
was born. The oldest known examples of Islamic miniatures have been found in the 
XIIth  and  XIIIth  centuries.    Ottoman  period  is  the  most  characteristic  period  in 
which  Turkish  miniature  paintings  developed  independently  and  in  this  era 
although the majority of illustrated history books, books with miniatures in the field 
of literature, cosmography, medicine, astrology, geography, and in similar content 
were produced. 
When looking at the miniature art’s practice in the Turkish-Islamic period, the most 
important  work  in  this  area  seems  to  be  Şerafeddin  Sabuncuoğlu’s 
Cerrahiyyetü’l-Haniyye. Except from the miniatures in this work, different minia-
tures related to many medical issues such as birth, circumcision, treatment methods, 
diseases are found in manuscripts. 
In this study, miniature art of the Turkish Islamic period and miniature samples in 
the  health  field  will  be  examined  and  the  subject  will  be  discussed  in  several 
aspects.
Tıp’ta ve Genelde Ahlâki Olmanın Ortak Ölçütü Var mı?
Nazım BERATLI 
- Dr.Girne Amerikan Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Fakültesi. Hemşirelik 
Okulu. Öğretim Görevlisi.
e-mail:[e-mail]
Özet
 
Bütün zamanlar ve mekânlar için geçerli bir tek ahlâk tanımı yoktur denilir.  
 
Bilindiği gibi batı felsefesi, İmmanuel Kant’ı özellikle ahlâk konusunda, 
bir dönüm noktası olarak kabul eder. Bu kabulün altında, Kant’ın eylemin şeklinin 
değil, içeriğinin ahlâki olması ile ilgili önermesi yatır. Kant’ın söz konusu öner-
meyi,  Spinoza’dan  aktardığı,  bir  sır  değil.  Öte  yandan,  Frankfurt  Okulu 
düşünürlerinden Walther Benjamin’in de İmmanel Kant’tan aktararak, aynı öner-
meyi,  sol  felsefeye  de  aktardığını  biliyoruz:  “  Eylemin  ahlâk  normuna  uyması, 
yetmez! Ahlâk normu için yapılmış olması da gerekir!”
 
Bu çalışma, ahlâk felsefenin dinlerle bağlantısına dikkat çekecektir.
 
Bu  bakımdan,  Spinoza’nın  Musevi,  Kant’ın  ise  “  İsevi”  din  adamları 
olmaları, insanı şaşırtmıyor.
 
İlgi  çekici  olan,  Batı  Felsefesi’ne  17-18.  Yy’larda  giren  bu  ahlâki 
ölçütünün, Hz. Muhammet’in hadisleri arasından beşleyerek, doğu felsefesinde çok 
daha eskiden beri var olmasıdır.  “Ameller, niyetlere göredir!”
 
İtiraf etmeliyim ki bu konuda beni uyaran, Bektaşi postnişini Hamdullah 
Çelebi  olmuştur.  1832’de  Tokat  Şer’i  mahkemesindeki  savunması  esnasında, 
Çelebi  aynı  ölçüyü,  elbette  Kant’tan  değil,  Hacı  Bektaş-ı  Veli’den  aktararak 
söylemiştir. 
 
Günümüzde ahlâkın zaman ve zemine göre belirlendiğini söylüyoruz ama 
bütün dinler, düşünceler, ülkeler ve zamanlarda genel kabul gören bir ahlâk ilkesi de 
vardır!
 
“Ahlâki  olan,  iyi  olandır! Ama  bu  yetmez,  iyi  için  de  yapılmış  olması 
gerekir!”
Summary
       There is no single definition of morality valid for all times and places .
As is known, Immanuel Kant, regarded as a major figure and the turning point for 
moral principles in the Western philosophy.
     Under this assumption, the principle of Kant's moral action determines not the 
moral content but the emphasis in the moral proposition.It's not a secret that Kant 
quoted this proposition 
in question, from Spinoza.On the other hand, prominent thinker of the Frankfurt 
School, Walter Benjamin ,transferred the same philosophical impact from Kant, to 
the left-wing political philosophy.
     "Action, that is comply with the norms of morality, is not enough! Principle of 
action,should also be made for moral norms !"
      This study will draw attention to the connection of ethics with religion.
In this respect, Spinoza's Jewish and Kant's "Christian" cleric personalities does not 
surprise people.
     Interestingly,even though these moral criteria entered in Western Philosophy in 
17-18 Century; feeding from hadiths of Hz. Muhammad all that exists in teachings 
and practice of Eastern Philosophy since time immemorial.
“Deeds are according to intentions!"
      I must admit ,it was Chalabi Hamdullah from Bektashi dargah who first warned 
me about it.During the defense of Shariah court in Tokat 1832, Chalabi, passed the 
same measures referring of course not from Kant; but Haci Bektas-i Veli.
     Today, we say that morality determined by the time and place but also in all 
religions, thoughts, countries, and at times there is a generally accepted principles 
of morality!
     "Morally good it is not enough that it should conform the need to be done for 
good!" 
82

Türk İslam Dönemi’nde Minyatür Sanatının Sağlık 
Alanındaki Yansımaları
Miniature Art’s Implications on Health Area in the Turkish 
Islamic Period
       Miray ARSLAN*,  Sevgi ŞAR*,  Bilge SÖZEN ŞAHNE**
*Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Eczacılık Tarihi ve Eczacılık 
İşletmeciliği AD, 06100, Tandoğan-Ankara 
e-mail:[e-mail] , 
e-mail:[e-mail]
**Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Eczacılık İşletmeciliği AD, 
06100, Sıhhiye-Ankara
 e-mail:[e-mail]
Özet
 
Latincede  kırmızı  ile  boyamak  anlamına  gelen  “minium”  sözcüğünden 
türetilmiş olan minyatür, yazma eserlerde anlatılan olayları görselleştirmek üzere 
yapılan kitap resimleri olarak tanımlanmaktadır. Antik Çağ’dan günümüze kadar 
pek çok farklı alanda minyatür sanatının örneklerini görmek mümkündür. 
İslam  kültür  çevresine  giren  Türk  toplumlarının  minyatür  sanatı,  genel  olarak 
Uygur kültüründen etkilenmiş ve Selçuklular zamanında yaygınlaşmıştır. Selçuklu 
minyatürlerinin  Anadolu'ya  yayılmasıyla  birlikte  ise  ilk  Türk-İslam  minyatür 
üslûbu doğmuştur.  İslam minyatürlerinin bilinen en eski örneklerine XII. ve XIII. 
asırlarda rastlanmıştır. Türk minyatür resminin bağımsız olarak geliştiği en karak-
teristik dönem olan Osmanlı döneminde resimli tarih kitapları çoğunlukta olmakla 
birlikte edebiyat, kozmografya, tıp, astroloji, coğrafya ve benzer içerikli minyatürlü 
kitaplar üretilmiştir. 
Minyatür  sanatının  Türk  İslam  dönemindeki  uygulamalarına  bakıldığında  bu 
alandaki  en  önemli  eserin  Şerafeddin  Sabuncuoğlu’nun  Cerrahiyyetü’l-Haniyye 
adlı  eseri  olduğu  görülmektedir.  Bu  eserde  yer  alan  minyatürler  dışında  başka 
yazma eserlerde de doğum, sünnet, tedavi yöntemleri, hastalıklar gibi birçok tıbbi 
konu ile ilgili değişik minyatürlere rastlanmaktadır.
Bu çalışmada Türk İslam Dönemi minyatür sanatı ve sağlık alanındaki minyatür 
örnekleri incelenerek konu çeşitli yönleriyle tartışılacaktır. 
Summary
 
Miniature is derived from the word "minium" in Latin that means paint with 
red, is described as book photos which visualize the events in manuscripts.  From 
ancient times to the present day, it is possible to see examples of miniature art in 
many different areas.
Miniature art’s of Turkish society which entering the Islamic culture environment 
has been influenced by the Uighur culture and has spread in Seljuk times. With the 
spread of the Seljuk miniature in Anatolia, the first Turkish-Islamic miniature style 
was born. The oldest known examples of Islamic miniatures have been found in the 
XIIth  and  XIIIth  centuries.    Ottoman  period  is  the  most  characteristic  period  in 
which  Turkish  miniature  paintings  developed  independently  and  in  this  era 
although the majority of illustrated history books, books with miniatures in the field 
of literature, cosmography, medicine, astrology, geography, and in similar content 
were produced. 
When looking at the miniature art’s practice in the Turkish-Islamic period, the most 
important  work  in  this  area  seems  to  be  Şerafeddin  Sabuncuoğlu’s 
Cerrahiyyetü’l-Haniyye. Except from the miniatures in this work, different minia-
tures related to many medical issues such as birth, circumcision, treatment methods, 
diseases are found in manuscripts. 
In this study, miniature art of the Turkish Islamic period and miniature samples in 
the  health  field  will  be  examined  and  the  subject  will  be  discussed  in  several 
aspects.
Tıp’ta ve Genelde Ahlâki Olmanın Ortak Ölçütü Var mı?
Nazım BERATLI 
- Dr.Girne Amerikan Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Fakültesi. Hemşirelik 
Okulu. Öğretim Görevlisi.
e-mail:[e-mail]
Özet
 
Bütün zamanlar ve mekânlar için geçerli bir tek ahlâk tanımı yoktur denilir.  
 
Bilindiği gibi batı felsefesi, İmmanuel Kant’ı özellikle ahlâk konusunda, 
bir dönüm noktası olarak kabul eder. Bu kabulün altında, Kant’ın eylemin şeklinin 
değil, içeriğinin ahlâki olması ile ilgili önermesi yatır. Kant’ın söz konusu öner-
meyi,  Spinoza’dan  aktardığı,  bir  sır  değil.  Öte  yandan,  Frankfurt  Okulu 
düşünürlerinden Walther Benjamin’in de İmmanel Kant’tan aktararak, aynı öner-
meyi,  sol  felsefeye  de  aktardığını  biliyoruz:  “  Eylemin  ahlâk  normuna  uyması, 
yetmez! Ahlâk normu için yapılmış olması da gerekir!”
 
Bu çalışma, ahlâk felsefenin dinlerle bağlantısına dikkat çekecektir.
 
Bu  bakımdan,  Spinoza’nın  Musevi,  Kant’ın  ise  “  İsevi”  din  adamları 
olmaları, insanı şaşırtmıyor.
 
İlgi  çekici  olan,  Batı  Felsefesi’ne  17-18.  Yy’larda  giren  bu  ahlâki 
ölçütünün, Hz. Muhammet’in hadisleri arasından beşleyerek, doğu felsefesinde çok 
daha eskiden beri var olmasıdır.  “Ameller, niyetlere göredir!”
 
İtiraf etmeliyim ki bu konuda beni uyaran, Bektaşi postnişini Hamdullah 
Çelebi  olmuştur.  1832’de  Tokat  Şer’i  mahkemesindeki  savunması  esnasında, 
Çelebi  aynı  ölçüyü,  elbette  Kant’tan  değil,  Hacı  Bektaş-ı  Veli’den  aktararak 
söylemiştir. 
 
Günümüzde ahlâkın zaman ve zemine göre belirlendiğini söylüyoruz ama 
bütün dinler, düşünceler, ülkeler ve zamanlarda genel kabul gören bir ahlâk ilkesi de 
vardır!
 
“Ahlâki  olan,  iyi  olandır! Ama  bu  yetmez,  iyi  için  de  yapılmış  olması 
gerekir!”
Summary
       There is no single definition of morality valid for all times and places .
As is known, Immanuel Kant, regarded as a major figure and the turning point for 
moral principles in the Western philosophy.
     Under this assumption, the principle of Kant's moral action determines not the 
moral content but the emphasis in the moral proposition.It's not a secret that Kant 
quoted this proposition 
in question, from Spinoza.On the other hand, prominent thinker of the Frankfurt 
School, Walter Benjamin ,transferred the same philosophical impact from Kant, to 
the left-wing political philosophy.
     "Action, that is comply with the norms of morality, is not enough! Principle of 
action,should also be made for moral norms !"
      This study will draw attention to the connection of ethics with religion.
In this respect, Spinoza's Jewish and Kant's "Christian" cleric personalities does not 
surprise people.
     Interestingly,even though these moral criteria entered in Western Philosophy in 
17-18 Century; feeding from hadiths of Hz. Muhammad all that exists in teachings 
and practice of Eastern Philosophy since time immemorial.
“Deeds are according to intentions!"
      I must admit ,it was Chalabi Hamdullah from Bektashi dargah who first warned 
me about it.During the defense of Shariah court in Tokat 1832, Chalabi, passed the 
same measures referring of course not from Kant; but Haci Bektas-i Veli.
     Today, we say that morality determined by the time and place but also in all 
religions, thoughts, countries, and at times there is a generally accepted principles 
of morality!
     "Morally good it is not enough that it should conform the need to be done for 
good!" 
83

Lohusa Sultan (Rahime Kadın) Türbesi
The Tomb of Lohusa Sultan or Rahime Kadın
Ahmet Doğan ATAMAN
Kanlıca Hekimler sitesi no:45
34810 İstanbul
e-mail:[e-mail]
Özet
   Bildirinin konusu Beyoğlu Mezarlığı sınırları içinde yer alan Lohusa Sultan ya da 
Rahime Kadın Türbesi’dir. Bu türbe mezarlığın en eski yapıtlarından biridir. Halk 
arasında Lohusa Kadın Türbesi olarak da bilinen Meyyitzade Türbesi, ölümünden 
sonra  mezarında  doğum  yapan  bir  kadına  aittir.  Günümüzde  bu  türbeyi  çocuğu 
olmayan kadınlar ziyaret etmektedirler. 
Summary
   The topic of this bulletin is the tomb of Lohusa Sultan or Rahime Kadın, which is 
within the borders of the Beyoğlu cemetery. This shrine is one of the oldest surviv-
ing structure of the cemetery. Meyyitzade Tomb is popularly known as the Tomb of 
Puerperal Women, who was giving birth after her death. Nowadays, women without 
children are visiting this shrine.
Tıp’ta ve Genelde Ahlâki Olmanın Ortak Ölçütü Var mı?
Nazım BERATLI 
- Dr.Girne Amerikan Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Fakültesi. Hemşirelik 
Okulu. Öğretim Görevlisi.
e-mail:[e-mail]
Özet
 
Bütün zamanlar ve mekânlar için geçerli bir tek ahlâk tanımı yoktur denilir.  
 
Bilindiği gibi batı felsefesi, İmmanuel Kant’ı özellikle ahlâk konusunda, 
bir dönüm noktası olarak kabul eder. Bu kabulün altında, Kant’ın eylemin şeklinin 
değil, içeriğinin ahlâki olması ile ilgili önermesi yatır. Kant’ın söz konusu öner-
meyi,  Spinoza’dan  aktardığı,  bir  sır  değil.  Öte  yandan,  Frankfurt  Okulu 
düşünürlerinden Walther Benjamin’in de İmmanel Kant’tan aktararak, aynı öner-
meyi,  sol  felsefeye  de  aktardığını  biliyoruz:  “  Eylemin  ahlâk  normuna  uyması, 
yetmez! Ahlâk normu için yapılmış olması da gerekir!”
 
Bu çalışma, ahlâk felsefenin dinlerle bağlantısına dikkat çekecektir.
 
Bu  bakımdan,  Spinoza’nın  Musevi,  Kant’ın  ise  “  İsevi”  din  adamları 
olmaları, insanı şaşırtmıyor.
 
İlgi  çekici  olan,  Batı  Felsefesi’ne  17-18.  Yy’larda  giren  bu  ahlâki 
ölçütünün, Hz. Muhammet’in hadisleri arasından beşleyerek, doğu felsefesinde çok 
daha eskiden beri var olmasıdır.  “Ameller, niyetlere göredir!”
 
İtiraf etmeliyim ki bu konuda beni uyaran, Bektaşi postnişini Hamdullah 
Çelebi  olmuştur.  1832’de  Tokat  Şer’i  mahkemesindeki  savunması  esnasında, 
Çelebi  aynı  ölçüyü,  elbette  Kant’tan  değil,  Hacı  Bektaş-ı  Veli’den  aktararak 
söylemiştir. 
 
Günümüzde ahlâkın zaman ve zemine göre belirlendiğini söylüyoruz ama 
bütün dinler, düşünceler, ülkeler ve zamanlarda genel kabul gören bir ahlâk ilkesi de 
vardır!
 
“Ahlâki  olan,  iyi  olandır! Ama  bu  yetmez,  iyi  için  de  yapılmış  olması 
gerekir!”
Summary
       There is no single definition of morality valid for all times and places .
As is known, Immanuel Kant, regarded as a major figure and the turning point for 
moral principles in the Western philosophy.
     Under this assumption, the principle of Kant's moral action determines not the 
moral content but the emphasis in the moral proposition.It's not a secret that Kant 
quoted this proposition 
in question, from Spinoza.On the other hand, prominent thinker of the Frankfurt 
School, Walter Benjamin ,transferred the same philosophical impact from Kant, to 
the left-wing political philosophy.
     "Action, that is comply with the norms of morality, is not enough! Principle of 
action,should also be made for moral norms !"
      This study will draw attention to the connection of ethics with religion.
In this respect, Spinoza's Jewish and Kant's "Christian" cleric personalities does not 
surprise people.
     Interestingly,even though these moral criteria entered in Western Philosophy in 
17-18 Century; feeding from hadiths of Hz. Muhammad all that exists in teachings 
and practice of Eastern Philosophy since time immemorial.
“Deeds are according to intentions!"
      I must admit ,it was Chalabi Hamdullah from Bektashi dargah who first warned 
me about it.During the defense of Shariah court in Tokat 1832, Chalabi, passed the 
same measures referring of course not from Kant; but Haci Bektas-i Veli.
     Today, we say that morality determined by the time and place but also in all 
religions, thoughts, countries, and at times there is a generally accepted principles 
of morality!
     "Morally good it is not enough that it should conform the need to be done for 
good!" 
84

Avanzade Mehmed Süleyman ve Sağlıkla İlgili Eserleri
Avanzade Mehmed Süleyman and His Works on Health
M.Bedizel AYDIN*
Seda KALYONCU**
Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, 
Bilim Tarihi Anabilim Dalı, Sakarya
[e-mail]
 Yüksek Lisans Öğrencisi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 
Felsefe Bölümü, Sakarya 
[e-mail]
Özet
   Telif ve tercüme eserleriyle bilim, sağlık, kültür ve edebiyat hayatımızda önemli 
bir yeri olan Avanzade Mehmed Süleyman (1871-1922), Darülfünun Tıp Fakültesi 
Eczacı Mektebinden mezundur.
   Öğrenciliğinden itibaren çeşitli gazete ve dergilerde değişik konularda makaleleri 
yayımlanmış;  mezuniyetinden  sonra  da  sürdürdüğü  bu  çalışmaların  yanısıra 
Musavver  Terakki,  Afiyet,  Güzel  Prenses  gibi  dergilerin  yayın  yönetmenliğini 
üstlenmiş; ilk kadın yıllığı olan Nevsal-i Nisvan’ı çıkarmış; ayrıca tıbbi konulardan 
folklora, askerlikten tarihe, sihirbazlıktan rüya tabirine, yemek tarifinden astrolo-
jiye,  edebiyattan  dile  kadar  çok  çeşitli  alanlarda  telif  -  tercüme  eserler  kaleme 
almıştır. 
   Sağlıkla ilgili olarak Mide Hastalıkları, Tifüs ya da Lekeli Humma gibi eserlerin 
yanısıra  kadın,  erkek  ve  gençleri  ilgilendiren  cinsel  sağlık  konuları  üzerinede 
yazmıştır:  Kadın  Hastalıklarından  Seyelan-ı  Ebyaz,  Meme  Hıfzüssıhhası,  Kısır 
Kadınlar,  Yalnız  Erkeklere  Mahsus  Adem-i  İktidar,  Bel  Soğukluğu,  Gençlerde 
İstimna  Bi’l-Yed,  Ergenlik;  Gençlere  Mahsus  Hastalıklar  bunlardan  bazılarıdır. 
Ayrıca  Rehber-i  Muamelat-ı  Zevciye,  Yeni,  Mükemmel,  Son  Rehber-i  İzdivac, 
Alman Usuliyle Çocuk Yetiştirmek gibi evlilik ve aileyle ilgili kitaplar da kaleme 
almıştır. Kadın ve kadın sağlığı bilhassa üzerinde durduğu bir konudur. Bu sebeple 
doğrudan kadın sağlığını ilgilendiren tıbbi konuların yanında Kızlara ve Hanımlara 
Jimnastik gibi kadın sağlığına dolaylı olarak temas eden eserleri de bulunmaktadır. 
Avanzade  bu  eserleriyle,  o  dönemde  rahat  konuşulamayan  konular  üzerinde 
aydınlatıcı tıbbi bilgiler vererek halkı eğitmeye çalışmıştır.
  Bu tebliğde Avanzade Mehmed Süleyman’ın bilhassa sağlık alanındaki eserleri 
değerlendirilerek  bu  alanda  yapmış  olduğu  katkılar  üzerinde  tespit  edilmeye 
çalışılacaktır.