Hadisənin öyrənilməsi (case study) hadisəni yaradan səbəblərin, onun hərəkət verici amillərinin aşkara cıxarılması məqsədilə bu hadisənin bütün dərinliyi ilə tədqiq edilməsindən ibarətdir.Bu üsuldan təhsil, sosial psixologiya, siyasət, iqtisadiyyat kimi sahələrdə istifadə etmək olar. Ümumiyyətlə, məqsədi sosial və davranış elmi tədqiqat metodlarını sinifləşdirmək və ayrı ayrı təsvir etmək olmayan ədəbiyyatlarda case study, field work, qualitative research ifadələri eyni mənalı anlayışlar kimi işlənir. Məsələn, etnoqrafik vəziyyəti öyrənmək üçün əyalətlərə gedərək yerli əhali ilə sərbəst söhbət aparan sosial tədqiqatçının işi bu ifadələrdən hər üçü ilə işarə oluna bilər.1
Keyfiyyətli tədqiqatın əsas məqsədi sosial qarşılıqlı əlaqələri anlamaq və şərh etməkdir; bu şəkildə, parametrlərin, insanların və icmaların təsvirləri ilə nəticələnir.
Kəmiyyət metodlarından fərqli olaraq, keyfiyyət texnikaları tədqiqatın aparıldığı kontekstə daha çox əhəmiyyət verir; bunun üçün təbii və insani bir perspektiv verirlər.
Tədqiqat mövzusu həssas olduqda və ya öyrənilən əhaliyə inamı inkişaf etdirməli olan sosial problemlərə məruz qaldıqda xüsusilə faydalıdırlar.
Keyfiyyətli tədqiqat məlumatlarının toplanması metodları
Keyfiyyətli tədqiqat metodları: müşahidə, dərin müsahibə (povestli müsahibə, yarımstrukturlaşdırılmış müsahibə, dialoq müsahibə), fokus qrup, şəxsi sənədlərin (məktubların), vizual sənədlərin (fotoşəkillər, filmlər və videolar) təhlili.Dərin və ekspert müsahibələrinin aparılması keyfiyyətli tədqiqat üsuludur. Keyfiyyət və kəmiyyət üsulları arasındakı əsas fərq ondan ibarətdir ki, birinci halda məlumatlar nisbətən kiçik bir respondent qrupundan toplanır və statistik məlumatlarla təhlil edilmir, kəmiyyət metodlarından istifadə edilərkən, böyük bir qrup insan araşdırılır və məlumatlar daha sonra aparılır. statistik metodlardan istifadə etməklə təhlil edilir. ...
Əsasən, keyfiyyət tədqiqatı problemi müəyyən etmək və fərziyyələr yaratmaq üçün istifadə olunur. Onlar həmçinin əsas göstəriciləri müəyyən etmək üçün kəmiyyət tədqiqatlarına ilkin olaraq istifadə edilə bilər. Respondentlər qrupunun kiçik olması səbəbindən keyfiyyətli tədqiqatın nəticələrini bütün əhali üçün ümumiləşdirmək mümkün deyil. Bununla belə, onlar müəyyən bir məsələni öyrənmək, müxtəlif proqramları qiymətləndirmək üçün son dərəcə faydalı ola bilər. Bundan əlavə, keyfiyyət üsulları kəmiyyət üsullarından fərqli olaraq, insanların daxili motivlərini və impulslarını müəyyən etməyə imkan verir.Bundan başka keyfiyyətli tədqiqatlarda bir neçə texnika və metod da mövcuddur: müşahidə, biblioqrafik tədqiqat, etnoqrafik tədqiqatlar, fenomenoloji tədqiqatlar, əsaslı nəzəriyyə, povest və vizuallaşdırma metodları və vəziyyət araşdırmaları.
Dostları ilə paylaş: |
