Xulosa foydalanilgan adabiyotlar

natija. Vatarning o‘rtasidan o‘tuvchi diametr shu vatarga perpendi- kulardir.

natija. Vatarning o‘rta perpendikulari aylananing diametri bo‘ladi.

Bu natijalarni isbot qilish o‘zingizga havola qilinadi.

1. 
   masala. Diametr eng katta vatar ekanini isbotlang.
   

Yechish. O markazli va R radiusli aylana hamda diametrdan farqli ixtiyoriy AB vatar berilgan bo‘lsin (2- rasm). OA va OB kesmalarni o‘tkazamiz. AOB uchburchakda AB tomon qolgan ikki tomon yig‘indisidan kichik, ya’ni AB < OA + OB = R + R = 2R. Demak, AB vatar diametrdan kichik bo‘ladi.

2. 
   masala. A nuqta R radiusli aylanadan tashqarida va bu aylananing O markazidan d masofada joylashgan. A nuqtadan shu aylanadagi nuqtagacha bo‘lgan eng qisqa masofa qanchaga teng?
   

Yechish. B – aylananing OA kesma bilan kesishgan nuqtasi bo‘lsin (3- rasm). AB masofa A nuqtadan aylanadagi nuqtalargacha mumkin bo‘lgan masofalar ichida eng kichigi ekanini ko‘rsatamiz. Haqiqatan ham, ayla- nanaing istalgan C nuqtasi uchun AB + BO < AC + CO tengsizlik bajariladi. BO = CO = R ni e’tiborga olib, oxirgi tengsizlikdan AB < AC tengsizlikni hosil qilamiz. AO = d va BO = R ni hisobga olsak, izlanayotgan eng qisqa masofa AB kesmaning uzunligiga, ya’ni d – R ga teng ekani kelib chiqadi.
4-§. “Aylana. Markaziy burchak” mavzusida bir soatlik noan`anaviy dars ishlanmasi
Darsning texnologik xaritasi

Mavzu	AYLANA. MARKAZIY BURCHAK
Darsning maqsadlari Ta’limiy Tarbiyaviy Rivojlantiruvchi	Aylana, aylananing radiusi, diametri, vatari, aylana yoyi, markaziy burchak haqida bilim, ko`nikma va malakalarini rivojlantirish O`quvchilarga axloqiy sifatlarni shakllantirish, o`zaro hurmat, hamkorlik, faollik,ishchanlik, tartiblilik, madaniyatlilikka o`rgatish, mavzu orqali o`quvchilarni yetuk inson qilib tarbiyalash O`quvchilarning geometriyaga oid qiziqishlarini rivojlantirish, ularning mustaqil va erkin fikrlash malakasini, tafakkur, xotira, idrok, tasavvur mashqini rivojlantirish
Dars turi Dars usuli Darsning jihozi Darsni metodik baholash	Yangi bilim beruvchi. Interfaol metodlar Darslik, tarqatma materiallar, ko’rgazma, doska, videoproyektor Reyting tizimida

Dars jarayoni va texnologiyasi

Ishning nomi	Bajarilayotgan ishlar mazmuni	Metodi	Vaqt (daqiqa)
1-bosqich. Tashkiliy qism	Salomlashish. Davomatni aniqlash. O’quvchilarning darsga tayyorgarligini tekshirish.	Savol-javob	3
2-bosqich. Uyga vazifalar ko’rib chiqish	Mavzuga oid savollar beriladi.	Savol-javob, suhbat	6
3-bosqich. Yangi mavzuni o’zlashtirish	Mavzu haqida tushuncha beriladi. Masalalar yechtiriladi.	Klaster, tushuntirish	15
4-bosqich. Egallangan bilimlarni mustahkamlash	O’quvchilarga boshqotirmalar yechtiriladi.	Didaktik o’yinlar	15
5-bosqich. Darsga yakun yasash, uyga vazifa berish	Yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Boshqotirmalar yechtiriladi. O’tilgan mavzu mustahkamlanadi. Uyga vazifa tushuntiriladi.	Boshqotir-malar	4
6-bosqich. Bilimlarni nazorat qilish va baholash	Darsga faol ishtirok etgan o’quvchilar rag’batlantiriladi va baholanadi.	Savol-javob	2