Yaşil iNKİŞAF: enerji SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ alternativ məNBƏLƏR 2 yaşil iNKİŞAF

Şəkil 5.6. 2009-cu il Azərbaycanda və bəzi Avropa ölkələrində 
yaşayış binalarında bir kv. m-ə düşən enerji istehlakı, kne ilə

---

- 124 -
YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR
Sonuncu diaqramdan Azərbaycanda ev təsərrüfatlarının enerji 
səmərəliliyi göstəricisinin Avropa ölkələri ilə müqayisədə xeyli aşağı oldu-
ğu görünür. Azərbaycanın göstəricisinə yaxın göstəricisi olan ölkələr Ru-
muniya, Latviya, Finlandiya, Estoniya kimi iqlimi soyuq olan ölkələrdir. 
Azərbaycanla təxminən eyni iqlim qurşağında yerləşən İtaliya, İspani-
ya və Portuqaliya kimi ölkələrin göstəriciləri isə Avropa üzrə ən yüksək 
göstəricilərdir.
Diaqram 7-yə əsasən demək olar ki, Azərbaycan ev təsərrüfatlarında 
enerji səmərəliliyini Azərbaycanla eyni coğrafi enlikdə yerləşən Avropa 
ölkələrinin səviyyəsinə çatdırsa, o zaman ev təsərrüfatlarında 50%-dən ar-
tıq, başqa sözlə ən azı 1,7 mln. tne miqdarında enerjiyə qənaət edə bilər. 
Bu da Azərbaycanın ümumi son enerji istehlakının təxminən 25%-nə 
bərabərdir.
Azərbaycanda yaşayış binalarında enerji səmərəliliyinin Avropaya 
nisbətən aşağı olmasının əsas səbəblərdən biri Azərbaycanın və Avro-
panın mövcud və yeni inşa olunan binaları arasındakı fərqlərdir. Belə ki, 
Avropa ölkələri enerji ehtiyacını əsasən idxal hesabına ödədiklərindən 
bu ölkələrdə enerji səmərəliliyi ilə bağlı ciddi standartlar tətbiq olunur. 
Yeni inşa olunan binalarda bu standarlara ciddi nəzarət olunur və möv-
cud binalar da əsaslı təmir olunaraq bu standartlara uyğunlaşdırılır. Dünya 
təcrübəsinə görə əhalinin əsas enerji istehlakı, ümumi istehlakın təxminən 
50-60%-i yaşayış sahəsinin qızdırılmasına sərf olunur. Bu səbəbdən Av-
ropada yaşayış binalarında istiliyin itməməsinə xüsusi əhəmiyyət veri-
lir. Buna nail olmaq üçün binalarda xüsusi istilik keçirməyən örtükdən 
və qapı-pəncərə sistemlərindən istifadə olunur. Nəticədə əhali daha az 
enerji sərf etməklə yaşayış sahəsində istədiyi tempraturu saxlaya bilir. 
Azərbaycanda isə mövcud binaların böyük bir hissəsi müstəqillikdən 
əvvəlki dövrdə və qeyd olunan texnologiyalar tətbiq olunmamaqla inşa 
olunmuşdur. Bu binaların qeyri-yaşayış sahələrində pəncərə və qapıların 
yaxşı vəziyətdə olmaması istiliyin itməsini daha da sürətləndirir. Tikinti 
şirkətlərinin yeni inşa etdikləri binalarda enerji səmərəliliyi yüksək olan 
texnologiyadan istifadədə maraqlı olmamaları da enerji səmərəliliyinin 
aşağı olma səbəblərindən biridir. Azərbaycanda ev təsərrüfatlarında enerji 
səmərəliliyinin aşağı olmasın digər bir səbəbi isə aşağı səmərəliliyə ma-

---

- 125 -