Tərcümə
1. Hürmüz tanrı beş tanrı ile birlikdə bütün tanrıların
müqəddəsliyi ilə
2. şeytanlarla vuruşmağa endi gəldi. Bəd əm əllər şeytanı
Şmnu ilə, beş cür
3. şeytanlarla vuruşda tanrılı, şeytanlı, işıq və (zülmət) o vaxt
bir-birinə qarışdı.
4. Hürmüz tanrının oğulları beş tanrı və bizim ruhumuz
günah şeytanları ilə
5. vuruşub şəhər başçısı oldu. Y enə bütün şeytanlar, ulular
gözüdoymaz,
6. həyasız, acgöz şeytan yüz qırx min şeytanla pis niyyətlə
birləşib
7. düşünmədən, qəlbsiz gəldi, özü doğulmuş, göndərilmiş
8. əbədi tanrı yerini tamam unutdu, nurlu tanrılardan ayrıldı.
146
9. Ondan sonra, tanrım, bəd əm əllər şeytanı Şmnu bizim
fikrimizi, düşüncəmizi
10. azdırdığı üçün, ağılsız, düşüncəsiz olduğumuz üçün
bütün nurlu
11. ruhların əsasına, kökünə, təm iz nurlu Ezrua tanrı-
12. sifətə qarşı günah işlətdiksə, yanıldıqsa, işıqlı - zülmətli,
tanrılı - şeytanlı, əsası,
13. kökü . . . . dediksə, diriltsə, tanrı dirildər, öldürsə tanrı
14. öldürər dediksə, yaxşmı pisi, hamısını tanrı yaratmışdır
15. dediksə, əbədi tanrıları yaradan odur dediksə, Hürmüz
tanrılı
16. Şmnulu, böyüklü kiçiklidir dediksə, tanrım, günahlar
içərisində olduğumuzu bilm ədən
17. tanrıya yüksələrək bu qədər böyük rüsvayçı söz-sov
söylədiksə,
18. bu qədər şərəfsiz bağışlanmaz günahlar işlədiksə,
tanrım, indi mən Raymast - oğul
19. tövbə edirəm, günahlardan azad olaraq yalvarıram,
günahlarımı bağışla! Xoşbəxt pads . . . .
20. İkinci, yenə gün, ay tanrısına, iki işıqlı sarayda oturan
tanrılara
21. bütün burlıanlarm təm iz adının, yaxşı əm əllər ruhlarının,
yer - su
22. işığının özəyi, kökü, əsası tanrı yerinə doğru getsə,
öndəki qapını
22a.gün və ay tanrısı olacaqdır. Beş tanrını azad etmək, işığı
və zülm əti ayırmaq üçün,
23. dolu dolanır, dörd tərəfə işıq saçır tanrım, günahlar
içərisində olduğumuzu bilm ədən gün,
24. ay tanrıya, iki işıqlı saraydakı tanrılara qarşı nə qədər
günah işlədik
25. isə, yenə əsl qüdrətli, qüvvətli tanrı deyib də iman
gətirm ədiksə
26. n ə qədər çoxlu pis, biabırçı sözlər söylədiksə... yenə
gün v ə ay ölür dedik-
27. sə. . . gücsüzlüyündən doğar, batar qüvvəsi varsa,
doğmasın dedik-
147
28. sə, özümüz özümüzü (öyüb) gündən, aydan ucayıq
d e d ik sə ,. . . bu
29. ikinci bilm ədən etdiyimiz günahları əhv etməkdən ötrü
yalvarırıq, günahlarımızı bağışla!
30. Üçüncü yenə beş tanrıya, Hürmüz tanrı oğullarına:
birincisi m eh tanrısı,
31. ikincisi yel tanrı. . . üçüncü işıq tanrı, dördüncü su tanrı,
beşinci
32. od tanrı, günah şeytanları ilə vuruşub yaralandığı üçün
zülmətə qarışdığı
33. üçün tanrı məskənində bilmədiyindən bu torpaqdadırlar.
Y uxanda on qat göy, aşağıda
34. səkkiz qat yer beş tanrı üçündür. Bütün yer üzünün bəxti,
taleyi,
35. rəngi, zahiri görünüşü, varlıq, ruh, güc, işıq, kök və əsas
(bunların hamısı) beş tanrıdır. Tanrım bilmədən
36. günahlara bataraq beş tanrını pis, yava əməllərlə nə
qədər murdarladıq,
37. ləkələdiksə, on dörd dürlü yara vurduqsa, on ilan
38. başlı barmaqlarla, otuz iki dişimizlə, diri canlılardan aş
və içki (qida) alanlarla tanrıları nə qədər acıla-
39. dıq, ağrıtdıqsa, quru yaş torpaq, beş dürlü canlı'varlıqlara,
beş dürlü
40. ota, ağaca qarşı nə qədər günah işlədiksə, indi, ey
tanrım, günahdan azad olmaq üçün
41. yalvarırıq: günahlarımızı bağışla! Dördüncüsü, qoşunu
tanrı elçiləri olan burhanlara, nəsihət verən, düz yola çağıran
təmiz
42. dindarlara qarşı bilmədən nə qədər günah işlədiksə, yenə
əsil
43. tanrı elçiləri olan burhan deyib, düz əməli təmiz
44. dindar deyib də iman gətirm ədiksə, tanrı adını zikr etsək
də nadanlığımız
45. ucundan ona zidd getdik, dini, qanunu qanmadığımızı
dediksə, tanrım,
46. indi tövbə edirik, günahlardan azad olaraq yalvarırıq:
günahlarımızı bağışla!
148
47. beş dürlü məxluqa: birinci, yenə iki ayaqlı adamlara,
ikinci,
48. dörd ayaqlı canlılara, üçüncü, uçan canlılara,
49. dördüncü, su içindəki canlılara, beşinci, yerdə qamı üstə
50. sürünən canlılara, günaha bataraq, tanrım, bu beş dürlü
51. canlı məxluqları, varlıqları böyükdən kiçiyədək nə qədər
qorxutduq,
52. ürkütdüksə, nə qədər vurduq, qırdıqsa, nə qədər açıladıq,
53. ağrıtdıqsa, nə qədər öldürdüksə, bunca canlı məxluqlara,
54. varlıqlara borclu olduq. Tanrım, indi günahlardan
55. azad olaraq yalvarırıq: günahlarımızı bağışla! Altıncı, yenə
56. tanrım, günah içində dolanaraq, fikrimizlə, sözümüzlə,
əməllərimizlə on
57. dürlü suç, günah etdiksə, n ə q əd ər yalançı
58. adama şahid durduqsa, yenə günahsız adamları nə qədər
59. təqib etdiksə, yenə söz aparıb, söz gətirib adamlara nə
qədər
60. kinli, küdurətli sözlər dediksə, ürəklərini, biliklərini
məhv etdiksə,
61. nə qədər schirbazlıq, falçılıq, cadugərlik etdik, nə qədər
canlı məxluqları,
62. varlıqları öldürdüksə, n ə q əd ər tovladıq, qırdıqsa
63. neçə evin adamının bizə etibar etdiyi əm anəti'yediksə,
əmanətə xəyanət etdiksə, gün, ay tanrının
64. bəyənm əyəcəyi işi n ə qədər iş işlədiksə, yenə əvvəlki
həyatda
65. bu həyatda ruhanilər olub n ə q əd ər yolumuzu azdıq
66. yanıldıqsa, bunca çoxlu canlı məxluğa nə qədər kələk,
67. badalaq gəldiksə, tanrım, indi bu on dürlü suçdan
68. azad olaraq yalvarırıq: günahım ızı bağışla! Yeddinci:
69. yenə günaha bataraq iki zəh ərli yolun başlanğıcına:
cəhənnəm qapısına,
70. adamı azdıran yola kim getsə, o, birinci, yalan din qanun,
71. ayinlərini dost tutan, ikinci, yenə şeytana, iblisə tanrı
deyib sitayiş
72. edən məxluqdur. Suçlu dolanaraq, tanrım, əsl tanrıları,
t&miz qanunları
149
73. bilm ədən, başa düşmədən, burhanlar, təm iz dindarlar
vəz etsə,
74. başa düşmədən, anlamayaraq yalandan tanrı bəndəsiyəm,
m üctəhidəm
75. deyənə aldanıb onun sözlərinə iman gətirərək nə qədər
yanılıb pəhriz
76. saxladıqsa, nə qədər yanılaraq sitayiş etdiksə, nə qədər
yanılaraq
77. qurbanlar verdiksə, yenə nə qədər pis hərəkətlər etdik,
deyib yanılaraq
78. n ə qədər bəd əm əllərdən çıxdıqsa, yenə şeytana, iblisə
79. tanrı deyib canlı məxluqları, varlıqları öldürüb, səcdə
etdiksə, yenə
80. burhan deyib yalan qanunlara sitayiş etdik, qəbul etdiksə,
81. xoşbəxtlik diləyib səcdə etdiksə, tanrıya yanılıb şeytana
82. sitayiş etdiksə, tanrım, indi biz tövbə edirik, günahlardan
azad olaraq
83. yalvarırıq: günahlarımızı bağışla! Səkkizinci: Ömür əsil
84. tanrını, saf qanunu bildiyimizdən iki kökü,
85. üç zamanı qanun bildik, işıqlı əsası, göy torpağım,
86. qaranlıq əsası, cəhənnəm torpağım tanıdıq, yer, göy
olmamışdan
87. əvvəl nə var imiş deyib bildik, tanrılı şeytanlı
88. nədən ötrü vuruşmuş, nurlu zülmətli necə qovuşmuş,
yeri,
89. göyü kim yaratmış deyib bildik. Yenə Arkun yeri,
90. göyü nədən ötrü yox olacaq, nurlu zülmətli nə vaxt
ayrılacaq,
91. ondan sonra nə olacaq, deyib bildik. Ezrua tanrıya,
92. gün, ay tanrıya, güclü tanrıya, burhanlara
93. inandıq, söykəndik, dinləyici olduq, dörd nur damğası
94.
könlümüzdə nişanlandıq.
Birinci,
Ezrua tanrının
m əhəbbət
95. nişanı, ikinci, gün, ay tanrının inam nişanıı, üçüncü,
96. beş tanrının qorxu nişanı, dördüncü, müdrik bilik
97. burhanlarının elm damğası. Tanrım, biliyimizi, ürəyimizi
bu dörd
98. dürlü tanrılar arıtdığımızdan, (onlarm) m əsləklərindən
döndüyümüzdən
99. tanrı nişanları pozuldusa, xarab oldu, indi, tannm,
günahlardan
100.
azad
olaraq
yalvarırıq:
günahlarımızı
bağışla!
Doqquzuncu
101. on and icra etdikdə üçünü ağızla (şifahi), üçünü
102. ürəklə (hisslə), üçünü əl ilə, birini bütün bədənlə icra
etmək
103. gərək idi. Tannm, bilərəkdən-bilm əyərəkdən h ər şeyə
sevinərək
104. gedib yava iş, pis dost və yoldaşların sözünə inanıb,
könlün
105. görüb ilxıya, dövlətə aludə olub axı kədərimizi,
sevincimizi
106. qarışdırıb bu on andı, sındırdıqsa, nə qədər əksiltdik,
107. azaltdıqsa, tanrım, indi günahlardan azad olaraq
yalvarırıq
108. günahlarımızı bağışla! Onuncu, gündə dörd alqış
109. Ezrua tanrıya, gün, ay tanrıya, güclü tanrıya,
110. burhanlara dərin biliklə, təm iz ürəklə sədaqətlə
111. qanunu dua etmək var idi. Y enə qorxmadan, bilmədən
yaxşıca tükənincə (bitənədək)
112. dua etmədiksə, yenə dua edərkən ürəyimizi,
113. düşüncəmizi tanrıya sarı tutmadıqsa, duamız, xahişimiz
114. tanrıya təptəm iz çatmadısa, nə yerdəsə ilişdi, tutuldusa,
115. indi tanrım, günahlardan azad olaraq yalvarırıq:
günahlarımızı
116. bağışla! On birinci, yenə yeddi dürlü müqəddəs, təmiz
117. qamma layiq qayda var idi. Y enə beş tanrı nurunu
118. toplayan mələklər, qroştaqlar, pduaxtaq tanrı tanrıya san
119. gedən, xilas edən beş tanrı nurunu bizə gətirdisə,
120. biz ayrı-ayrı təşkil edib, yaradıb qamma, gətirməli
qayda
121. var idi, axı kədər üçün, axı qurban verməli qazanıb
122. yeddi dürlü müqəddəs, təm iz qanuna tamam verməyi
bacarmadıqsa,
1
S
1
123. göylərə sarı gedən, günahlardan azad olan beş tanrı
nuruilə evə, saraya
124.
bağlandıqsa,
pis
əm əlli
adamlara,
yava canlı
məxluqlara,
125. varlıqlara verdiksə, tökdük, yaydıq, saçdıqsa, tanrı
126.
nurunu
pis
torpaqlara
səpdiksə,
indi,
tannır..
günahlardan
127. azad olaraq yalvarırıq: günahlarımızı bağışla! On ikinci,
128. bir ildə əlli gün əsl dindarlar kimi vusanti (həftəlik
ibadət) oturmaq
129. qanunu var idi, sa f ürəklə tanrıya lazımınca dua etmək
130. görək idi. Yenə ev, saray saxlamaq üçün ilxıya,
131.
mal-qaraya sahib
olub,
kədərimizi, sevincimizi
qarışdırıb
132. abırsız, yenə həyasız, Sok (acgözlük) adlı şeytan üçün,
yenə qorxu bilm əyən könülümüz
133.
üçün
ərinib,
tənbəlləşib
istər-istəməz
ibadəti
sındırdıqsa, korladıqsa,
134. yenə ibadət edəndə də yaxşı qanunca-qaydaca dua
etmədiksə,
135. indi, tanrım, günahlardan azad olaraq yalvarırıq:
günahlarımızı
136. bağışla! On üçüncü, ay tanrıya, hər gün müqəddəs
137. tanrıya, qanuna, əsl dindarlara suçumuzu, günahlarımızı
138. bağışlamaq üçün yalvarmaq gərək idi. Yenə istər-
istəm əz
139. aldanıb aldadılıb işə, hərəkətə təhrik edilib günahlardan
140. azad olmaq üçün getm ədiksə, indi, tanrım, günahlardan
azad olaraq
141. yalvarırıq: günahlarımızı bağışla! On dördüncü,
142. bir ildə yeddi dəfə ibadətə oturmalı qanun var idi, bir a\
143. çağsapıt tutmaq gərək idi. Yenə, məbəddə qurban
mərasim ində oturub
144. şüurlu şəkildə səm im -qəlbdən tanrı burhana bir biliklə
ürəkdən gedərək
145. bir illik günahlarımızı bağışlamaq üçün yalvarmaq
gərək idi, tanrım,
1f 2
146. yeddi qurban b itən əd ək oturmağı bacarmadıqsa, bir
aylıq çağsapıtı
147. yaxşı-yaxşı təm iz tutm ağı bacarmadıqsa, bir illik
günahlarımızı
148. şüurlu surətdə v ə ürəkdən bağışlanmağı xahiş
etmədiksə, o qədər
149. əksiklik, m əhdudiyyət oldusa, indi, tanrım,
150. günahlardan azad olaraq yalvarırıq: günahlarımızı
bağışla! On beşinci, hər gün
151. nə qədər pis fikirlərə düşürük, nə qədər deyilməli
152. olmayan günah sözlər söyləyirik, n ə qədər işlənməsi
caiz olmayan
153. işlər işləyirik, pis əm əllərə qurşanmaqla özümüz
özümüzə
154. əzab veririk. Y enə h ər gün bəhərləndiyım iz beş tanrı
nurunu öz
155. özümüz, bizim ruhum uz azğm, həyasız Sok şeytanın
eşqindən
156. qaçdığı üçün, yava yerlərə gedir. Onun üçün, tanrım,
157.
tamamilə
günahlardan
azad
olaraq
yalvarırıq:
günahlarımızı bağışla!
158. tanrım, biz avara və günahkarıq, borclu, suçluyuq,
həyasız,
159. abırsız Sok şeytan üçün düşüncəmizlə, sözümüzlə,
əm əlim izlə
160. yenə gözümüzlə görüb, qulağımızla eşidib, dilimizlə
söyləyib, əlimizlə
161. yoxlayıb, ayağım ızla yürüyüb çoxdan fasiləsiz əzab
veririk
162. beş tanrı nurunu quru və nəm yerə, beş dürlü canlı
məxluqu,
163. beş dürlü otu, ağacı yenə narahat edirik, qüsurlu və
günahkarıq.
164. on ibadəti, yeddi qurban mərasimini, üç damğanın
ziyarətçisi
165. adım qəbul edirik, (ancaq) əməlimizlə bunu icra etməyi
bacarmırıq. Y e n ə , işıq
166. tanrılarına, m üqəddəs kitaba, tanrıya inanan saf
dindarlara
167. n ə qədər günah işlədiksə, yanıldıqsa, yenə tanrınm
söylədiyi m əsləhətlə,
168. biliklə h ərək ət etm ədiksə, tanrılar ruhunu təhqir
etdiksə,
169. yenə qurban m ərasim ini, alqış ibadətini qanunca -
qaydaca tutmağı
170. bacarmadıqsa, nə q əd ər qüsurluyuq, bədbəxtiksə, hər
gün
171. h ə r ay suç, günah işlədiksə, nur tanrılara, din
172. şərəfinə, təm iz dindarlara suçdan, günahdan azad olaraq
173. yalvarırıq: günahlarım ızı bağışla! Bötürmis tarkan
174. ziyarətçilərin suçları, günahları haqqındakı duaları -
Xuastuanifti bitirdi.
BÖGÜ XAN ŞƏRƏFİNƏ MƏTN
İki vərəqdə yazılan bu abidə 96 sətirdən ibarətdir, uyğur
əlifbası ilə yazılmışdır. Mani dini m əzm unlu kitabədir. Mətndə
759-780-ci illər arasında taxta oturm uş uyğur hökmdarı Bögü
xaqanm mani dinini qəbul etm əsindən bəhs olunur. Bu abidəni
bəzi
tədqiqatçılar tərcümə
nüm unəsi hesab edirlər; bəzi
tədqiqatçıların fikrincə isə Bögü xaqan şərəfinə yazılmış bu mətn
orijinal əsərdir. Abidəni ilk dəfə V.Banq və A.fon Qaben 1929-cu
ildə Berlində TTT II seriyasından nəşr etmişlər.
Transkripsiya
I
vərəq
Ön tə r əf
1. (m ən) teıjri sizni birlə teıjri yirirjərü barğay (mən)
2. . . .dindarlar inçə kiginç birdilər: biz arığ biz.
3. dm dar biz. Teıjri ayığın tükəti işləyür biz. Kaltı
4. etüz kodsar biz, teıjri yeriqərü bargay biz. N ə üçün
5. tisər biz teıjri yarlığın adruk kılmaz biz. . .
6. Y üzüm üz utru uluğ ıyınç aymç alp əm gəklər
7. erür. Anı üçün terjri yirin bulğay biz.
8. Teıjrim siz törüsüzün ödsüzkə kəntü özüıjüz
9. yazm sar, siz ötrü kamığ ilirjiz bulğanğay...
10. bu kamığ türk bodun terjrikə yazuk
11. kıltaçı bolğaylar. Kanyuda dmdarlarığ. . .
12. basınğay, ölürgəylər. Y əm ə bu tört arığ
13. dindarlar kim Tavğaç yerintə örürlər?
14. tört kösüşin? K ir ü .. .
15. . . . ka uluğ ada ıymç basmç bolğay, kanyuda. . .
16. nığoşaklarığ, sartlarığ bulsar alkunı
17. ölürgəy. Bir tirik ıdmağaylar. Y əm ə bu sizirj ilirjizdə sizig?
18. yarlığın uluğ edgü kılmçlar kilmiş bolur. Y əm ə . . .
19. tarxan kəlginçə, sizig iliqizdə kalmış
20. boltı. Y əm ə, terjrim, birək kəntü özüqüzkə tarkarsar
21. edgü törü, edgü kınılç alku kılğay yəmə-
22. . . . tarxan bu muntağ türlük alp ada
23. . . . sar ayığ kılınç kilmiş bolğay siziq
24. ilirjiz artağay? . . . - tinbərü barğu yoluquz
Arxa tərəf
25. antıq öp i bolğay. Y əm ə arxa tə rə f bu savığ a y ığ .. .
26. teqri M oyağ eşidgəy nəq taplamağay yəmə
27. sev m əg əy .. . yəm ə teqri ilik dindarlar birlə iki
28. kün, tün bu savlanğ sozləştilər. Üçünç
29. küntə bir köziqə təgi teqrikən inçək katığlantı.
30. Anta kin teqri ilig köqüli az koğşadı. Ol
31. tıltağm kim inçə eşidti. Bu kılınçın
32. üzüti boşunmağay tip anuı korkdı, bezdi köqüli
33. koğşadı. Ol ödün teqri ilig Bögü xan kəntü
34. dindarlar erikli kuvrağğaru kəlti
35. Dındarlarka söküdüp yinçirlü ötünti: - Suyda
36. . . . krmşu xn koltı incə tip ötünti
37. . . . berü sizni əmgəttim. Aça, suvsamaka
38. . . . inçə sakmtım. Bu muntağ katığlanmaka
39. . . . lantım. Siz mini yarlıkağay nomka tutğay
40. dindar kılğay siz, tip inçip amtıka təgi məniq
41. köqülüm nəq omanmaz yir suvda ev,
42. bark içintə erəyin, tip idi sevməz m ən . . . yəmə
43. ilənməkim etüz meqisi begdməkim, örklənməkim
44. közümtə idi uçuz yinik boltı, y ə m ə .. .
45. Kim maqa inçə tip yarlıkadıqız bu muntağ kılınçın
46. üzüntüqüz boşunmağay takı drnka dmdar. ..
47. kəlgəy edgü kılınç kılmak k a lğ a y ...
48. köqülüm çəkdi, k o rk tı...
II vərəq
Ön tərəf
49.. . . siz dindarlar yarlıkasar siziq savıqızça
50. ötüqüzçə yorığay mən. Am tı teqrim siziq
51. köqülün üzni tapa əm gətəq ğuan ıdaq aytıqız, tidi.
52. Ol ödün kaltı teqri ilig, B ögü xan inçə
53. aydukta ötrü biz dindarlar kamığ iltəki bodun
54. ertiqü ögrünçülüg boltumuz. Ol ögrünçümüz
55. tüketi sözlə gü təg erm əz. Ö trü bir ikintikə
56. savlaşıp, işitrüşüp ögrünçülənti. Ötrü ol
57. ödün miqlig tüm ənlig k u v ra ğ .. .
58. tiri İti öküş türlüg teq oyunun. . .
59. . . .ğaru kıltılar. Yarınğa təgi uluğ ö g rü n ç.. .
60. ögürm ək kim ögirdi, s e v in ti.. .
61. artuk eriiş erür. . . kaltı, yəm ə taq a ttı.. .
62. kiçig baçağ erdi. Teqri ilig Bögü x a n ...
63. kam ığ dindarlar udu atlantılar. Y əm ə kamığ u lu ğ .. .
64. y əm ə kunçuylar, tayşılar, uluğ atlığlar başlağuçı
65. uluğ kiçig kamığ bodun toy kapğmğa təgi bardılar.
66. uluğ ögrünçün oyunun. . . ol ödün teqri ilig
67. toyka kirip didiınin başm ğa urdı kəntü al
68. . . . kedip altunluğ örgin ü zə olurdı. Yəm ə
69. b əg k ə, kara bodunka edgü yarlığ yarlıkadı, inçə
70. . . . amtı sizlər yəm ə kam ığ öqü yaruk
71. . . . seviniqlər. . . arturak dindarlar
72...........köqülümüz
Arxa tərəf
73. am ratğurup mini yana siziqə tutuz. . .
74. takı? Y əm ə m ən kəltim, om um a olurdum. Siz -
75. lə rk ə yarlıkayur mən, dindarlar sizi ərkə
76. . . . sar yəm ə üzüt aşmğa tavratsar ər?
77. . . . tavratsar, ötləsər sizlər ular savmça
78. ö tin çə yorıqlar, yəm ə am ranmak bilməgin
1f7
79. . . . ağırlaq, ayıq, tapıq. 01 ödün
80. kaltı Bögü xan teqrikən bu yarlığ yarlxkadukta
81. ötrü üküş kuvrağ kara bodun teqri iligkə yükünü
82. ötündülər, yəm ə aykırdılar. Y əm ə biziqə
83. dındarlarka yürüntülər, sevinc ötüntilər. Kamığ
84. . . . teq ri(?).. . üzə amrantı kirtgüntülər.
85. . . . ögrünçü boltı. İkiləyü yaqırtı
86. Anta ötrü üzügsiz üzütlüg işkə edgü
87. kıhnçka katığlantılar. Y əm ə kutluğ ülüglük
88. ilig xan ol kamığ bodunka edgü kılınç
89. kılmakka turkaru ötləyür, tavratır katığ-
90. lanturur. Y əm ə teqri ilig takı i n ç ə .. .
91. nom törü urtı. Onlar ərkə bir-bir er anm
92. başı urtı edgü kılmçka üzüt. . .
93. tavratğuçı kıltı. Y əm ə birək kim (nom?)
94. erməgürsər, yazuk kılsar anı kun. . .
95. edgü başğut boşğurun.. .
96. kim bolur erti. . .
Tərcü inə
I
vərəq
Ön tərəf
1. (Mən) tanrı sizinlə tanrı yerinə sarı gedəcəyəm
2. . . . dindarlar belə cavab verdilər: biz təmizik,
3. dindarıq. Tanrı sözünü tamamilə yerinə yetiririk. Öz
4. vücudumuzdan əl çəksək, tanrı yerinə gedəcəyik. Nə üçün
5. desə, biz tanrı buyuruğunu tə h rif etmərik.
6. Üzümüz daim böyük çətinliklərə, nəhəng əziyyətlərə düçar
7. olur. Onun üçün tanrı yerini tapacağıq.
8. tanrım, qanunsuz olaraq əbədi olana siz özünüz
9. günah işlətsəniz, onda sizin bütün elinizdə iğtişaş olar.
10. Bütün bu türk xalqı tanrıya qarşı günah
11. işlətmiş olar. Harada dindarları
12. basarlar (məğlub edərlər) öldürərlər. Y enə bu dörd təmiz
13. dindarlar ki, Tabğaç torpağındadırlar,
14. dörd qarşılıqlı g ir ə .. .
15..................... böyük hücum təhlükəsi olacaq, harada
16. ziyarətçiləri, sartları (şə h ər sakinləri) tapsalar, hamısını
17. öldürəcəklər, birini d ə sağ buraxmayacaqlar. Y enə bu sizin
elinizdə sizin
18. fərmanmızla böyük yaxşı işlər görülür. Y e n ə .. .
19. tarxan gəlincə, sizin elinizdə qalmış
20. oldu. Yenə, tanrım, əg ər özü özünü yaysa
21. yaxşı qanun, yaxşı əm əl e lə y ə r , yenə
22..........tarxan bu belə dürlü igid adlandırsa,
23. pis əm əl etmiş olacaq, sizin
24. eliniz artacaq? Dinə gedən yolunuz
Arxa tərəf
25. ondan öndə olacaq. Y enə bu sözü p i s . . .
26. tanrı Moyağ eşidəcək, heç n ə ibadət etməyəcək, yenə
27. sevməyəcək. . . yenə tanrı ilk dindarlarla iki
28. gündüz, gecə bu sözləri danışdılar. Üçüncü
29. gündə bir gözünə dəyərək tanrısifət belə m öhkəmləndi.
30. Ondan sonra tanrı hökmdarın ürəyi bir az yumşaldı. O
31. səbəbi ki belə eşitdi, bu əm əli ilə
32. ruhu azad olmayacaq deyib ondan qorxdu, bezdi, ürəyi
33. yumşaldı. O zaman tanrı hökmdar Bögü xan özü
34. dindarlarla bərabər ibadət yerinə gəldi.
35. Dindarlara diz çöküb bu cür müraciət etdi: - Suçda
36 .....................belə deyib müraciət etdi.
37 ....... sizə əziyyət verdim. Aca, susayana
38. . . . belə fikirləşdi. Bu belə möhkəm lənm əyə
39. . . . ləndim. Siz məni buyuracaq, müqəddəs tutacaq,
40. dindar edəcəksiniz, deyib indiyədək mənim
41. könlüm heç yerdə qərar tutmaz, yer-suda (vətəndə), ev,
42. saray içində olum, deyib sahibi sevm ərəm ... Y enə
43. cism ani sevinclərə meylim, səylərim , çalışmağım
44. gözüm də sahibi ucuz (dəyərsiz) bir şey oldu. Y enə
45. ki m ənə belə deyib buyurdunuz, belə əməllə
1 f 9
46. ruhunuz azad olmayacaq, taki dinə d in d ar.. . .
47. gələcək, yaxşı əm əl etmək qalacaq. ..
48. ürəyimi çəkdi, q o rx d u .. . .
Dostları ilə paylaş: |