Yüksək effektivli maye xromatoqrafiya üsulu haqqında ümumi məlumat

Şəkil 1.14. Bölünmə faktorunun hesablanması

R_s ~1.5 əsas bölünməni və ya iki qonşu nümunənin tamamilə ayrıldığını göstərir ideal vəziyyət;

R_s ~1.0 əksər ayırmalar üçün adekvat sayılır.
Asimmetriya faktoru
Xromatoqrafik zirvə mərkəzə nəzərən simmetrik olmalı və Gaussia paylanmasına müvafiq olmalıdır. Lakin təcrübədə bəzi faktorların təsirilə zirvə simmetrik olmur və quyruq və ya çıxıntı göstərir.
Çıxıntı stasionar fazanın doyması və çox az miqdarda nümunə istifadə edilməsi səbəbindən yaranır. Quyruq isə daha aktiv absorbsiya sahələrinin olması ilə əlaqədardır ki, əvvəlcədən müdaxilə etməklə xaric edilə bilər.
Asimmetriya faktoru (0,95-1,05) (b, a pikin hündürlüyünün 5% və ya 10%-i ilə hesablanır).
Geniş zirvələr məhlulun yüksək qatılığı, böyük inyeksiya həcmi və sütunun keyfiyyətinin azalması səbəbindən meydana gəlir. Kənar zirvələr sütunun əvvəlki inyeksiyanın tərkibindəkilərdən kontaminasiya etməklə yaranır.
Mobil fazanın absorbsiyası nümunənin absorbsiyasından daha böyük olduqda neqativ zirvələr əmələ gəlir.
Kənar birləşmələrin yenidən elyuasiyası, sütunun həddən artıq yüklənməsi və sütun kanalizasiyası səbəbindən zirvələrin cütləşməsi meydana gəlir.

Asimmetriya faktorunun hesablanması (Tosoh metodu)


(1.9)
Burada: 
A_s = Asimmetriya faktoru
b = zirvənin orta nöqtəsindən kənar xəttinə qədər məsafə (zirvənin hündürlüyünün 10%-i ilə ölçülür)
a = zirvənin ön kənarından orta nöqtəsinə qədər məsafə (zirvənin hündürlüyünün 10%-i ilə ölçülür)

Quyruq (Tale) faktorunun hesablanması (USP metodu)


(1.10)

T = quyruq faktoru (zirvənin hündürlüyünün 5%-i ilə ölçülür)

b = zirvənin orta nöqtəsindən kənar xəttinə qədər məsafə
a = zirvənin ön kənarından orta nöqtəsinə qədər məsafə