Yusupjanov Muhammad ning Otoloringologiya, stomatologiya

RENTGENOLOGIK TEKSHIRISH. Burun yondosh bo’shliqlarini rentgenodiagnostika qilishdan maqsad: a) burun bo’shlig’i va burun yondosh bo’shliqlarini havo saqlash darajasi; b) suyak devori va yumshoq to’qimasini baholash; c) yod jism borligi yoki yoqligini baholash; d) yuz suyagini anomal rivojlanishini baholashlaredan iborat. Yuqori jag’ni hajmli o’smalarini ko’rish maqsadida rentgenokontrast moddani, yodalipolni bo’shliqqa yuborilib ko’riladi. Bunda hajmning kattaligi va shakli aniqroq ko’rinadi. Anatoma- topografik xususiyatlarini aniqlash uchun, bir nechta maxsus proeksiyalarda tushurish kerak bo’ladi

1. Burun –iyak ( ensa-iyak, supraoksipitoalveolyar)proeksiyasi Bemor kasetaga og’zini katta ochgan holda yotadi, bunda uning lablari va iyagi kasetaga tegib turishi lozim. Bunday holatda olingan rentgen tasvirda peshona bo’shliqlari, yuqori jag’, g’alvirsimon bo’shliq kattaklari va ponasimon bo’shliq aniq ko’rinadi.

1. Peshona bo’shlig’i (1) simmetrik joylashgan bo’ladi, o’rtasidan to’sig’I bilan ajratilgan, ulardan biri paramedialno joylashgan (9); ularni normal rentgenologik rangi qoramtir-kulrang bo’lishi kerak, orbitaban yorug’roq bo’lishi kerak (2) 2. Orbitalar (2), pastkilateral qismida ponasimin suyakni qanotlarini soyasi ko’rinadi. 3. G’alvirsimon labirint hujayralari (3) ko’z kosalarining orasida joylashgan 4. Yuqori jag’ bo’shlig’i (4) yuzning markazida joylahgan, deyarli simmetrik, shakli va hajmi deyarli birxil; gohida bo’shliq ichida to’siq joylashib bo’shliqni ikkiga bo’lishi mumkin. 5. Ko’z devorining pastki yorig’i (5), u orqali yonoq va ko’z osti nervi chiqib orbitani pastki qirrasi bo’ylab joylashadi. 6. Dumaloq teshik (6) yuqori jag’ning o’rta medial proeksiyasida joylashgan va ponasimon yorig’ tasvirining yonida joylashgan bo’ladi.

3. Yon (bitemporal) proeksiya Bajarilgan rentgenografiyada bemor boshining sagittal yuzasini kasetaga parallel joylasgtiriladi. Rentgen nuri quloq suprasi do’mboqchsidan 1,5 sm oldindan frontal yo’nalishda o’tadi. Bunday rentgen tasvirda peshona va ponasimon bo’shliqlar aniq ko’rinadi, g’alvirsimon bo’shliqlar yon tomonining aksi biroz xira ko’rinadi. Ammo bu proeksiyada bo’shliqlarning aksi bir-biri ustiga tushib, qaysi tomondagi bo’shliq zararlanganligihaqida ma’lumot olish imkonini bermaydi.