‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

va uning asosiy tam oyillarini ishlab chiqib, ju d a katta ish qildilar.
Bugungi kunda jam iyatim iz b o zor iqtisodiyoti m unosabatlariga 
bosqichm a-bosqich o ‘tib ja h o n ham jam iyatiga kirib borm oqda.
169

---

4- §. Jamiyat hayotining asosiy sohalari va ularni boshqarish
Bir b u tu n ja m iy at hay o ti, undagi ijtim oiy faoliyatlarning 
am alga oshishiga k o ‘ra, 
iqtisodiy, ijtim oiy-siyosiy
va 
m a d a n iy-
та 'naviy sohalarga
b o'lin adi.
Jamiyatning iqtisodiy sohasi 
qisqacha 
iqtisodiyot sohasi 
deb 
ataladi. Iqtisodiyot sohasi, keng m a ’noda, jam iyatning m oddiy 
ishlab chiqarishi bilan b o g ‘liq b archa faoliyat turlari, ularga oid 
ishlab chiqarish, taqsim ot, iste’m ol va m ulkiy m unosabatlarning 
jam ini o ‘z ichiga oladi. O brazli qilib aytganda, iqtisodiyot jam iyat 
hayotining ,,anatom iyasi“ ni tashkil qiladi. U ning asosini insonning 
buyum lashgan m e h n ati tashkil etadi. Iq tiso diyo t ja m iy atn in g
iqtisodiy tizim i sifatida: ijtim oiy-iqtisodiy, tashkiliy-kjtisodiy, 
bo sh q aruv-iqtisodiy m u n o sab atlard an iborat b o ia d i£ lq tis o d iy
m unosabatlarning asosini esa m ulkiy m unosabatlar tashkil qiladi.
M ulkiy m unosabatlarning turli-tum anligi jam iyatda m ulkning 
turli shakllarini vujudga keltirgan. Jam iyatning ehtiyojlaridan kelib 
chiqqan holda, ijtim oiy taraqqiyotning turli bosqichlarida o ‘rni va 
vaqtiga k o ‘ra turli xil m ulk shakllari mavjud b o ‘lgan}
Jam iyatning iqtisodiy sohasi insonning faqat jism oniy m ehnati 
bilangina em as, balki uning ongi, tafakkuri m ahsuli — ilm -fan, 
tex n ik a va tex no lo giya bilan h am b o g ‘liqdir. M o d d iy ishlab 
chiq arish nin g asosini h am ish a inson intellekti — fan -tex n ik a 
taraqqiyoti, ilg‘or texnologiya tashkil etadi.
Hozirgi davrga kelib, jam iyatning iqtisodiy sohasida fan va 
texnika — ishlab chiqaruvchi kuchlar sifatida, texnologiya esa 
insonning m ehnat predm etlariga fan va texnika im koniyatlari, 
talablari asosida ta ’sir etish usuli tarzida nam oyon b o im o q d a .
Bugungi kun — XXI asrda fan-texnika taraqqiyoti tufayli butun 
jam iyat hayoti, ju m lad an , uning iqtisodiy sohasi tob ora intellek- 
tuallashib borm oqda, jam iyat taraqqiyotida iqtisodiyotning o ‘m i 
va roli m uhim aham iyat kashf etm oqda. Lekin bu n d an iqtisodiyot 
jam iyat taraqqiyotining asosiy hal qiluvchi yagona sohasi degan 
xulosa chiqarish m uam m oga bir tom onlam a yondashuvga olib keladi. 
Sababi: jam iyat hayotining boshqa sohalari, xususan, ijtim oiy- 
siyosiy va m ad an iy -m a’naviy sohalari o ‘z o ‘rnida jam iyat hayotida 
m uhim aham iyatga ega, ular biri ikkinchisisiz mavjud b o ‘lolmaydi. 
Buni quyidagi ijtim oiy-siyosiy soha m isolida k o ‘rishim iz m um kin.