‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

d) Axloqiy ong
Axloqiy ong — jamiyatdagi axloqiy munosabatlarning in’ikosi
sifatida: kishilarning yurish-turish norm alari, ularning xulq-
atvorlari, odob va axloqlari to ‘g ‘risidagi tasaw ur va tushunchalar,
1 I. A. Karimov. 
0 ‘zbekiston XXI asrga intilmoqda. Asarlar, 7-jild. 
T„ ,,0 ‘zbekiston“ , 1999, 3 8 3 -bet.

---

g ‘oyalar va qarashlar, tam oyillar va nazariyalar tizim idir.
A x lo q iy o n g , d a s tla b , k ish ilik ja m iy a tin in g
qaror 
to p is h i, 
k ish ilar o 'rta s id a axloqiy m u n o sa b a tla rn in g paydo 
boMishi va
u larn i kish ilar anglay b oshlashi bilan vujudga kela 
boshlaydi.
A xloqiy on gn in g ildizlari kish ilarn in g k u n d alik
am aliy faoli-
y atlarida sinalib, u la r va ja m iy a t u ch u n foydali 
boMgan, har
ikkisining ehtiyoj va m a n fa atlarig a m os kelgan 
dastlabki rasm-
rusum lar, u rf-o d atlarg a borib taqaladi. A xloqiy 
ongning o'zagini
axloqiy q arash la r va n o rm a la r tashkil qiladi. 
Axloqiy ong bular-
dan tash qari, y ana axloqiy b ah o lash lar h am d a 
axloqiy qadriyat-
larni ham o ‘z ichiga oladi.
Hozirgi zam on fanida axloqiy ongning ikki darajasi: 1) k u n ­
dalik am aliy axloqiy ong va 2) nazariy axloqiy ong farq qilinadi. 
O datda, kundalik am aliy axloqiy ong deganda, jam iyatda va kishilar 
o ‘rtasida keng tarqalgan odob normalari: kishining o'zini tuta bilishi, 
kattalarga hurm at va kichiklarga izzat, ularni oddiy ong darajasida 
b ah o lash lar tu sh u n ilad i. N azariy axloqiy ongda esa m uayyan 
ijtim oiy b irlik lar, m utaxassislar, m uassasalar, buyuk shaxslar 
to m o n id an ishlab chiqilgan axloqiy norm alar, qarashlar, n aza­
riyalar, axloqiy ideallar o ‘z ifodasini topadi. Axloq — inson m a’na- 
viyatining asosiy negizidir. X itoy faylasufi K onfutsiy aytganidek,