Z nishanova, G. Alimova

Kuzatish natijasida talabalar qoiga kiritgan psixologik maiumotlar. Bunday turdagi maiumotlar ham samarali ko‘rgazmali vosita



boiib xizmat qilishi mumkin. Faqat buning uchun kuzatish aniq maqsadga yo‘naltirilgan, ob’ektni konkretlashtimvchi va chegaralovchi ko‘rsatmalarbo‘yicha amalga oshiriladigan bo‘Ushi, kuzatish natijalari darhol tahlil qilinishi va umumlashtirilishi kerak.
Odatda talabalar pedagogik amaliyot davomida o‘quvchilami muntazam kuzatib, kuzatish natijalarini maxsus kundalikka qayd etib boradilar va ulardan foydalanib o‘quvchilaiga tavsifnoma yozadilar. Tavsifnomada kuzatilayotgan o‘quvchi oilasi, oila a’zolarining bolaga, maktabga, o‘qituvchilaiga munosabati, o‘quvchining oiladagi turmush tarzi; o‘quvchining o‘quv faoliyati- qanday o‘qishi, qaysi fanlarga ko‘proq qiziqishi, uy vazifalarga munosabati; o‘quvchining diqqati, xotirasi, xayoli, nutqi, taffakuriga xos xususiyatlar; o‘quvchi intizomi, uning sabablari, temperament xususiyatlarining namoyon boiishi; o‘quvchining kattalaiga, do‘stlariga, o‘z-o‘ziga boigan munosabati; o‘quvchining o‘quv faoliyatida namoyon boiuvchi temperament va xarakter xususiyatlari; maxsus qobiliyatlari va qiziqishlari ko‘rsatUadi.
Kuzatish natijalari o‘quvchilarga individual yondashuvning shakllantirilishiga hamda unga ta’sir etishning to‘g‘ri tarbiyaviy metodlarini tanlashga yordam berishi кегак.
Bolaning idrok etilayotgan narsa va hodisalaiga nisbatan qanday

www.ziyouz.com kutubxonasi

munosabatini, qanday ko‘rinishda va jadallikda namoyon etishini aniqlash maqsadida uni teatrlashtirilgan tomosha yoki badiiy fllmni ko‘rayotgan vaziyatda kuzatish usuU ham amaliyotda qo‘Uanadi.

3. 
   Umiy tadqiqotlaming natijalari va badiiy asariardan olingan misollar. Mazkur elementlar nutqiy ko‘igazmalilik vositasi bo‘Ub xizmat qUadi va psixologUc tushunchalaming konkretlashtirUishi uchun yordam beradi.
   

0 ‘qituvchi biror psixologUc qonuniyatni tushuntirishda turli ilmiy tadqiqotlar, tajribalaming natijalariga misol tariqasida murojaat qUishi, birinchidan, bayon etUayotgan bUimlaming ishonchliligini oshiradi, ikkinchidan, nazariy qoidaning amaliy ifodasini namoyish etadi. Qolaversa, psixologUc tajribalar texnologiyasi, ulaming ijodkorlari, tajribalar natijalari talabalarda hamisha qiziqish uyg‘otgan.


Talabalar tasawurida yorqin obrazlar hosU qUuvchi ko‘rgazmali vositalardan biri badiiy asarlardan olingan iqtibos-ko’chirmalardir. Iqtibos biror badiiy qahramon tilidan yoki muaUif tiUdan olinishi mumkin. Faqat u muayyan psixologUc qonuniyat, tushuntirilayotgan qoidani baduy aks ettirgan bo‘lishi kerak. Misol tariqasida, shuningdek maium badiiy qahramonlar keltirilishi, mashhur shaxslaming ibratli fikrlaridan foydalanish mumkin.


Ko‘igazmalilikka qo’yiladigan asosiy talab shuki, u hajman ko‘p vaqtga moijalangan bo‘lmasligi, masalaga to‘g‘ridan to‘g‘ri aloqador bo‘lmagan mayda elementlar bilan talabalar e’tiborini asosiy muammodan chalgitmasligi lozim. Agar nazariy bilim bUan uni ifodalovchi ko‘igazmali misoUar o‘itasida talaba ongida mustalikam aloqa hosil bo‘lsa, psixologik biUmlami ongU o‘zlashtirilishiga erishish mumkin boiadi.


Psixologiya o‘qituvchisi faoliyatining muhim tarkibiy qismi talabalaming mustaqil faoliyatini tashkU etishdan iboratdir. Mustaqil ish talabaning bilim faoliyatini faollashtiradi, uning oldiga mustaqil ravishda hal etUishi lozim boigan vazifalami qo‘yadi. Psixologiyani o‘qitishda talabalar mustaqU faoUyatini tashkil etishning quyidagi turlaridan foydalaniladi:


LPsixologUc mavzudagi maqolalami tahlU qiUsh- ixtiyoriy yoki belgUangan mavzudagi Umiy psixologUc maqolalami tahlU qiUsh va uning asosiy mazmuni bo‘yicha referat yozish. YozUgan referatlar psixologiya darslarida muhokama qUinadi va o‘qituvchi rahbarUgi ostida

www.ziyouz.com kutubxonasi