‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment
Yüklə 40,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Uilyara Nyumen
|
(7.10-chizma).
Vakolatlami uzatish samaradorligi ikki om ildan bogMiq: birin- chidan, rahbarning o ‘z vakolatini tarqata olishi va xohishi, ikkinchi tomondan, xodim larni javobgarlikni olishi va xohishidan iborat. 126 Shuni ta ’kidlash kerakki, rahbarlar har doim ham v ak o lat berishni xush k o ‘rmaydilar. A m erikalik olim Uilyara Nyumen buning beshta sababini ko‘rsatdi: — Yuqori bo‘g ‘indagi boshqaruv vakolatlari — ■ — - 0 ‘rtabo‘g‘indagi boshqaruv vakolatlari --------------- Quyibo‘g‘indagi boshqaruv vakolatlari 7.10-chizma. V akolatlarni taqsimlash usullari. 1. «M en buni yaxshiroq bajaram an» degan yanglish fikrga borish. Bunday fikr aksariyat hollarda n o to ‘g ‘ridir. C hunki bunday yondashuv: birinchidan, rahbarga korxonaning strategik, muhim m asalalarini yechishi uchun im kon berm aydi. A ksincha, u m ayda-chuyda ishlar domiga tortiladi. Ikkinchidan, xodim lariga ishonm asdan vakolat bermaslik, u larn in g y u k salish ig ay o ‘lb erm aslik bilan baravardir. Bu dem otivlashtirishning o ‘zidir. 2 .B o ‘ysunuvchilarga ishonmaslik. R ahbar o ‘z qo‘l ostidagilariga shunday m unosabatda b o ‘lar ekan, endi ular aynan shunday ishlashga moslashadilar. U lar tashabbusni va o ‘zlariga b o ‘lgan ishonchni y o ‘qotadilar. 3.Tavakkalchilikdan qo‘rqish. Vakolatni topshirish m uam m olar tu g ‘dirishi, rahbam ing esa ungajavob berish xavfi tu g ‘ilishi m um kin deb fikrlaydilar va tavakkalga borm aydilar. 127 4.R ahbarlik qilish qobiliyatiga nisbatan gum onsirash. Ayrim rahbarlar vakolat beradigan kishilarda rahbarlik qobiliyati borligidan gumonsiraydilar. M ehnatni malakali kishilarga taqsim lanish ahamiyatini tushunib etm aydilar. 5.R ahbariyatni kutilishi mumkin boMgan xavfdan ogoh qilish uchun tanlam a nazoratning y o ‘qligi. Vakolat berish orqali joylardagi xodim lar ishini sam arali nazorat qilish va natijalar to ‘g ‘risida axborot olish im koni tugMIishi mumkin. Bunday axborotlarni oiish joylardagi tashabbuskorlikni rag‘batlantiradi, xodim larni m aqsadni am alga oshirishga chorlashga imkon beradi. Ammo b a ’zi b ir vazifa va burchlar borki, ularni tarqatish mumkin emas. B ular: vazifani berish, xodim larni m otivlashtirish, maqsadni belgilash va rejalashtirish, topshiriq natijalarini nazorat qilish. Afsuski, b o ‘ysunuvchilar ham vakolatni jon-dili bilan qabul qilm as ekanlar. U .N yum en fikricha bu sabablar quyidagilardan iborat: - B o‘ysunuvchi m uam m oni o ‘zi yechishdan ko‘ra, uni hal qilish yoMini rahbardan so ‘rab olishni afzal k o ‘radi. - B o‘ysunuvchi y o ‘l q o ‘ygan xatosi uchun tanqidga uchrashdan qo‘rqadi. K atta m a s’ uliyat xato qilish ehtim olligini oshirishini bilgan bo‘ysunuvchi undan qochishga harakat qiladi. - Berilayotgan topshiriqni muvaffaqiyatli bajarishi uchun bo'ysunuvchi ixtiyorida zaruriy resurslar va axborotlar boMmaydi. - B o‘ysunuvchizim m asigayuklangan ish u bajarishi lozim boMgan ish koMamidan ham k o ‘p yoki u aynan shundoq deb hisoblaydi. - Bo‘ysunuvchi o ‘zig a nisbatan ishonchi y o ‘q. - Bo‘ysunuvchiga topshirilayotgan q o ‘shim cha vakolat yoki m as’uliyat q o ‘sh im cha rag ‘batlantirilmaydi. So‘nggi sabab barcha sabablar tarkibida eng muhimi boMib, aksariyat k o ‘p chilik rahbarlar shunga rioya qilmaydilar, y a ’ni q o ‘shim cha m as’u liyat yoki vakolat uchun shunga tegishli ravishda mukofot bilan yoki m a ’naviy tomondan taqdirlashni yoddan chiqarib qo‘yadilar. Yüklə 40,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|