Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

JK 34-moddasi 2-qismiga ko‘ra, «Ilgari hukm qilingan jinoyatiga 
o‘xshash jinoyat sodir etgan, ushbu Kodeksda alohida ko‘rsatilgan 
hollarda esa, maxsus qismning boshqa moddalari bilan ham hukm qilingan 
shaxsning qasddan yangi jinoyat sodir etishi xavfli retsidiv jinoyat deb 
topiladi». 
Oddiy retsidivdan farqli ravishda xavfli retsidiv qonun chiqaruvchi 
tomonidan ba’zi jinoyat tarkiblari uchun baholanadigan belgi kabi 
ta’riflanadi. Xavfli retsidiv jinoyat Jinoyat kodeksi maxsus qismining 
ko‘pgina moddalarida jinoyatlarning baholanadigan belgilari sifatida 
nazarda tutiladi. Masalan, JK 97-moddasi 2-qismi «r» bandi, 104-moddasi 
3-qismi «b» bandi, 164-moddasi 3-qismi «a» bandi va boshqalar. Xavfli 
retsidiv jinoyat modda konstruksiyasida baholanadigan belgi sifatida 
nazarda tutilmagan bo‘lsa va shaxs tomonidan mazkur jinoyat takroran 
sodir etilgan bo‘lsa, shaxs bu jinoyati uchun sudlangan bo‘lib, mol-mulkni 
qasddan nobud qilish (JK 173-moddasi) jinoyatini sodir etgan hollarda 
uning qilmishi JK 56-moddasi 1-qismi «n» bandiga havola qilinib jazoni 
og‘irlashtiruvchi holat sifatida kvalifikatsiya qilinishi lozim. 
Xavfli retsidiv holati dastlabki tergov organi tomonidan jinoyat ishida 
ayblanuvchi tariqasida ishtirok etishga jalb qilinayotganda ko‘rsatib 
o‘tilgan bo‘lishi lozim va keyinchalik bu sud hukmining tavsif qismida 
ham o‘z aksini topishi kerak. Xavfli retsidiv jinoyatga nisbatan ham 
sudlanganlik olib tashlanishi va o‘chganligi hamda shaxs ilgari qasddan 
sodir etgan jinoyati uchun javobgarlik yoki jazodan ozod qilinishi kabi 
boshqa hollarda ham xavfli retsidiv jinoyat deb topish asoslarining olib 
369 

---

tashlanishi qoidalari qo‘llaniladi. Misol uchun, «agar muqaddam sodir 
etilgan qasddan odam o‘ldirish jinoyati uchun sudlanganlik holati 
tugallangan yoki qonunda belgilangan tartibda olib tashlangan bo‘lsa, 
shuningdek, agar qotillik jinoyati sodir etilgan paytga kelib ilgarigi jinoyat 
uchun jinoiy javobgarlikka tortish muddatlari o‘tgan bo‘lsa, qilmish JK 97-
moddasi ikkinchi qismining «r» bandi bilan kvalifikatsiya qilinishi 
mumkin emas»
1
.