Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti
Yüklə 1,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
4-§. Retsidiv jinoyat
Retsidiv jinoyat bir qancha jinoyatlar tizimida eng xavfli shaklidir. NOTA BENE ! Shaxsning ilgari qasddan sodir etgan jinoyati uchun sudlanganidan keyin qasddan yangi jinoyat sodir etishi retsidiv jinoyat deb topiladi (JK 34-moddasi 1-qismi). Retsidiv jinoyat bir qancha jinoyatlar shakli sifatida, ilgarigi qasddan qilgan jinoyati uchun shaxs muayyan turdagi jazoga hukm qilinganidan keyin qasddan yangi jinoyat sodir qilganlikdan iboratdir. Bu quyidagi ikkita belgiga asoslangan umumiy yoki oddiy retsidiv jinoyatdir: – qasddan yangi jinoyat sodir etilishi; – ilgari qasddan sodir etilgan jinoyat uchun shaxsning hukm qilinganligi. Ta’kidlash joizki, mazkur belgilar JK 34-moddasida ko‘rsatib o‘tilgan, barcha turdagi retsidiv jinoyatlar uchun – oddiy, xavfli va o‘ta xavfli retsidiv jinoyatlar uchun umumiy bo‘lib hisoblanadi. Retsidiv jinoyat shaxs ilgari sodir qilgan jinoyati uchun sudlanganidan keyin maxsus qismning boshqa bir moddasida nazarda tutilgan jinoyatni qasddan sodir etishidir. Shu sababli aybning ehtiyotsizlik shaklidagi ikki 1 Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2008 йил 15 майдаги «Бир неча жиноят содир этилганда қилмишни квалификация қилишга доир масалалар тўғрисида»ги 13-сонли қарори, 9-банд // Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Ахборотномаси, 2008 й., 3-сон. – 14-б. 366 yoki undan ortiq jinoyatni sodir etish hollari, garchi shaxs ehtiyotsizlik orqasida sodir etgan jinoyati uchun ilgari javobgarlikka tortilgan bo‘lsa-da, retsidiv jinoyat deb topilishi mumkin emas. Mazkur qoida to‘la ravishda ehtiyotsizlik orqasida va qasddan jinoyat sodir etish hollariga ham tegishlidir. Sudlangandan so‘ng takroran qasddan jinoyat sodir etilishi shaxsning unga ogohlantiruv-tarbiyaviy ta’sir etilganligiga qaramay, to‘g‘ri yo‘lga kirmaganligidan guvohlik beradi. Shuning uchun, bunday jinoyat jamiyat va davlat tomonidan yanada qattiqroq qayta javobni (reaksiyani), retsidivistga nisbatan qo‘shimcha jinoiy javobgarlik va jazo choralarini qo‘llash zaruratini taqozo etadi. Retsidiv jinoyatlarga turli vaqtda, ketma-ket sodir etilish xos bo‘lib, bunda qasddan sodir etiladigan yangi jinoyatlar o‘xshash, bir turdagi va har xil turdagi jinoyatlar bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, «Jinoyat kodeksi 34-moddasi mazmuniga ko‘ra, retsidiv jinoyat mavjudligi haqidagi masalani hal etishda shaxs sudlanayotgan yoki muqaddam sudlangan qasddan sodir etilgan jinoyat tamom bo‘lgan yoki tamom bo‘lmagan jinoyat ekanligi, shuningdek, ushbu jinoyatlardan qay birida bo‘lsin shaxs bajaruvchi yoki ishtirokchi bo‘lganligi ahamiyatga ega emas» 1 . Retsidiv jinoyatning aniqlovchi belgisi shaxsning ilgari qasddan Yüklə 1,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|