Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Ўзбекистон Республикасида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожланишининг асосий макроиқтисодий

кўрсаткичлари¹⁸

Кўрсаткичлар	2000	2001	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012
ЯИМдаги улуши (%)	31,0	33,8	38,2	42,1	46,2	48,2	50,1	552,5	54,0	54,6
Шу жумладан. кичик корхоналар (%)	13,1	14,8	21,5	23,5	27,2	29,1	33,6	34,2	33,7	33,9
Кичик бизнесда банд бўлганлар сони (минг киши)	4316	4688	6602	7259	7763	8229	8402	8912	8951	9253
Умумий бандликдаги улуши (%)	49,7	53,0	65,5	69,3	72,3	73,6	74,2	74,8	75,1	75,5
Янги иш жойлари (минг киши)	297	372	351	339	410	374	472	480	493	501
Ҳар 1000 кишига тўғри келган субъектлар сони	6,0	7,1	10,3	13,2	14,2	15,6	16,8	17,1	18,3	19,2
Кичик бизнес соҳасининг тармоқлар бўйича улуши
Саноат (%)	11,3	14,1	9,4	10,0	12,9	15,2	16,9	17,8	21,0	22,2
Қишлоқ хўжалиги (%)	72,4	75,6	85,7	94,2	97,5	99,2	99,9	99,9	97,9	98,0
Чакана савдо айланмаси (%)	45,9	45,8	43,7	45,3	47,2	49,4	46,5	48,2	47,2	45,3
Пуллик хизматлар (%)	37,9	39,9	52,5	50,9	50,5	51,5	48,7	50,9	46,5	44,7

Кичик корхоналарда йирик корхоналарга қараганда, айниқса иқтисодиётнинг истиқболли тармоқларида иннавацион жараёнлар, тадбиркорлик руҳи кўпроқ кўринади. Шунинг учун ҳам кичик бизнес

¹⁸Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси материаллари асосида муаллиф томонидан ҳисоблаган

замонавий тармоқлар ҳисобланган электроника, компьютерлаш ва бошқа соҳаларда кўпроқ ўрин эгаллаган.

Кичик корхоналар кишилардаги ташаббускорлик, тадбиркорлик ва мулкка эгалик қобилиятларини рўёбга чиқариш воситаларидан бири ҳисобланади. Ўрта мулкдорлар табақасини шакллантириш, аҳоли иқтисодий аҳволи ёмонлашувинининг олдини олиш ҳам иқтисодиёт мазкур секторининг қанчалик даражада ривожланганлигига боғлиқ.

Кейинги йилларда Ўзбекистонда миллий иқтисодиётнинг барча соҳаларида товар ва хизматлар ишлаб чиқаришда кичик бизнес субъектларининг ўрни ортиб бормоқда ва иқтисодий самарадорликни оширишнинг асосий воситаларидан бири сифатида эътироф этилмоқда.

2011 йилни “Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик йили” сифатида қабул қилиниши ва Президентимиз И.А.Каримовнинг “Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик –жамиятимизнинг бугунги ва келажак тараққиётимиз, фаровон ҳаётимизнинг мустаҳкам таянчи бўлиши шарт” деб таъкидлаши ҳам кичик бизнеснинг янада кенг ривожланиши учун замин яратди.

Бугунги кунда, кичик бизнеснинг инновацион фаолиятини ривожлантиришни қонунчилик асоси барпо этилди, қулай солиқ режими шакллантирилди, тадбиркорликни молиявий қўллаб-қувватлаш кучайди, тадбиркорларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш чора-тадбирлари таъминланмоқда. Ўзбекистонда кичик бизнесни ривожлантириш учун иқтисодий ва ҳуқуқий иқлим яратилди. Уларни қўллаб-қувватлаш учун суғурта, инжиниринг ва лизинг ташкилотлари хизмат қилмоқда.

Ўзбекистонда кичик бизнеснинг инновацион фаолиятини ривожлантириш, уларни қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантиришга қаратилган чора-тадбирлар сифатида инновацион технологиялар асосида фаолият юритган ҳолда маҳсулотларини экспорт қилувчи кичик корхоналарнинг айланма маблағларини тўлдиришга кўмаклашувчи имтиёзли кредитлар ажратиш, вақтинчалик солиқ имтиёзлари бериш ва мавжуд кредиторлик қарзларни реструктуризация қилиш йўлга қўйилган.