Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

2.3.1.TO‘LDIRUVChI VA UNING TURLARI
Mavzuning o‘quv m?nsadi: 
turk tilidagi to'ldiruvchi sintakti 
birligiga ta’rif berish, vositali 
vositasiz 
to'ldiruvchilarning o'ziga xos 
xususiyatlarini tavsiflash, gap tarkibidagi о idiruvchi larni va ularning 
turlarini aniqlash ko'nikmasini shakllantirish.
Tayanch so‘z va iboralar: to ‘Idiruvchi, vositasiz to ‘Idiruvchi,
vositali to ‘Idiruvchi.
To‘ldiruvchi 
harakat-holatga bevosita yoki bilvosita ta’sir 
ko'rsatuvchi predmet m a’nosini bildiruvchi gap bo'lagidir. Turk tilida 
to'ldiruvchining ikki turini ajratish mumkin:
1. Vositasiz to'ldiruvchi.
2. Vositali to' ldiruvchi.
VOSITASIZ TO'LDIRUVChI
Tayanch so‘z va iboralar: vositasiz to ‘Idiruvchi, helgili
vositasiz to 'Idiruvchi, belgisiz vositasiz to 'Idiruvchi, vositasiz to ‘Idi-
ruvchining tuzilishiga ко ‘ra turlari, sodda vositasiz to ‘Idiruvchi,
tarkibli vositasiz to ‘Idiruvchi, murakkab vositasiz to 'Idiruvchi.
M l

---

Vositasiz to ‘ldiruvchilar harakat bevosita o ‘ziga o ‘tgan 
predmetni ko‘rsatadi (harakatning bevosita obyekti shu predmetdir, 
harakat shu obyektni to i a ravishda o ‘z ta ’siriga oladi) hamda tushum 
kelishigidagi so‘z bilan ifodalanadi. Vositasiz toidiruvchi 
kimi? -
kimni?, neyi? - nimani?, nereyi? - qayerni? 
so‘roqlaridan biriga 
javob boiadi. Masalan:
Sizi (kimi?) gormeye geldim.
Sizni ко ‘rgani keldim.
1
ф и gom legi (neyi?) satin aim.
Mana shu ко 'ylakni sotib oling.
Tagkent’i (nereyi?) seviyorum.
Toshkentni sevaman.
Turk tilida tushum kelishigi qo'shimchasi to ‘rt fonetik variantga 
ega b o iib