Zoologiya uzb 2017. indd

4
2
3
5-§. Infuzoriyalar va sporalilar sinflari

---

20
Bu parazitni odamga bezgak chivini yuqtiradi. Parazit qizil qon 
tanachalariga kirib, tez bo‘linib ko‘payadi (10-rasm). Parazit qon 
hujayralari ni yemirib, qon plazmasiga chiqqanida odamning harorati 
keskin ko‘tarilib, bezgak xuruj qiladi. Bu sinfga tut iðak qurti va 
asalari paraziti nozema ham kiradi.
1. Infuzoriyalar tuzilishining qaysi xususiyatlari boshqa bir hujayralilardan farq 
qiladi?
2. Tufelka sitoplazmasida qanday organoidlar joylashgan?
3. Tufelka oziqni qanday hazm qiladi?
4. Tufelkaning jinssiz ko‘payishi qanday sodir bo‘ladi?
5. Nima sababdan tufelka murakkab tuzilgan bir hujayralilarga kiri tiladi?
6. Bir hujayralilar hujayrasi ko‘p hujayralilar bitta hujayrasidan qanday farq 
qiladi?
1. Tufelka hujayrasida bo‘ladi: 
2. Sporalilar hujayrasida bo‘lmaydi:
a) bitta katta va bitta kichik yadro; 
a) yadro, qisqaruvchi vakuolasi;
b) bitta qisqaruvchi vakuolasi; 
b) hujayra membrana hazm vakuolasi;
d) bitta hazm vakuolasi. 
d) harakatlanish organoidlari.
Bir hujayralilar nomi va ularga mos keladigan yashash tarzini juftlab yozing.
a) nozema;
1) qon hujayralarini yemiradi;
b) tufelka;
2) arilar va iðak qurti paraziti;
d) bezgak paraziti.
3) bakteriyalar bilan oziqlanadi.
Lug‘at daftaringizga yozib oling.
Infuzoriya, tufelka, kiðriklar, halqum, chiqarish teshigi, katta yadro, kichik 
yadro, kuydiruvchi tanacha, sporalilar, spora, bezgak paraziti, nozemalar.
Jumboqni yeching. Siz o‘tgan darslardan birida mikropreparatda amyobaning 
tufelka infuzoriyasini qamrab olib oziqlanishini mikroskop ostida olingan 
video 
film orqali tomosha qilgan edingiz. Tufelka esa amyobaga nisbatan an-
cha harakatchan hayvon hisoblanadi. U holda nima sababdan tufelka amyoba 
qamrovidan qutulib ketolmagan?
Quyidagi topishmoqda qaysi hayvon to‘g‘risida so‘z yuritiladi?
4. Suvga biroz pichan soldik,
O‘sha suvdan tomchi oldik.
Unda tirik jonni ko‘rib,
Biz hammamiz hayron qoldik.
Tasdiqlovchi javoblar: 1a, 2d.
Juftlab yozish javoblari: a-2, b-3, d-1.
?!
II bob. Bir hujayralilar, ya’ni sodda hayvonlar

---

21