Dezinfektologiya

---

1 
DEZINFEKTOLOGIYA 
 
Mühazirənin planı: 
 
1. Dezinfeksiya, onun növləri və metodları. Sterilizasiya. 
2. Dezinseksiya. 
3. Kamera dezinfeksiyası. 
4. Deratizasiya. Növləri və metodları. 
5. Dezinfeksiyanın keyfiyyətinə nəzarət. 
 
I. Dezinfeksiya. Növləri və metodları. Sterilizasiya
Ətraf mühitin müxtəlif obyektlərində çox vaxt yoluxucu xəstəliklərin 
törədiciləri ola bilər. İnfeksion xəstəliklərin səviyyəsinin azalması və müəyyən 
xəstəliklərin ləgv edilməsi üçün əks epidemik tədbirlər vacibdir. İnfeksion 
xəstəlikərlə mübarizədə dezinfeksiya ayrı tədbir kimi aparılmamalıdı, çünki o, 
əksepidemik tədbirin mühüm hissələrindən biridir. 
Dezinfeksiya (fransızca “dez”– inkar sözönü və latınca “infection”- infeksiya) 
ətraf mühitin abiotik obyektlərində, yəni yoluxucu (parzitar) xəstəlikərin 
törədicilərinin (patogen bakteriyalar, viruslar, rikketsiyalar, ibtidailər, göbələklər və 
s.) infeksiya mənbəyindən həssas şəxslərə ötürülməsi yollarında məhv edilməsidir.
Yoluxucu xəstəliklərin törədiciləri yoluxma mexanizminin realizasiyası 
prosesində ətraf mühit obyektlərində müəyyən müddət qala bilərlər. Burada onlar 
nəinki həyat qabiliyyətini saxlayır, əlverişli şərait olduqda hətta artıb çoxalır və külli 
miqdarda toplanırlar ki, bu da həsas şəxslərin yoluxması təhlükəsini yaradır.
Törədicilərin ətraf mühitdə yaşama müddəti bir sıra amillərlə şərtlənir. Onların 
içərisində ətraf mühitin müxtəlif əlverişsiz təsirlərinə qarşı törədicilərin davamlılığı 
böyk rol oynayır. Məhz bu yoluxma mexanizminin qırılmasına yönəldilmiş 
əksepidemik tədbirlərin aparılmasına ehtiyac yaradır. Dezinfeksiyanın aparılması 
zərurəti ətraf mühitdə törədicinin davamlılığı və yoluxma mexanizminin spesefikliyi 
ilə təyin olunur.
Dezinfeksiyanın vəzifəsi ətraf mühit obyektlərində və əşyalarında törədicilərin 
məhv edilməsi və ya kənarlaşdırılması yolu ilə onların toplanmasının, çoxalmasının
və yayılmasının qarşısının alınması və ya ləğv edilməsidir. Bununla törədicinin 
xəstədən sağlam şəxsə ötürülməsinin qarşısı alınır. 
Dezinfeksiya sterilizasiyadan fərqli olaraq, yalnız patogen mikroorqanizmləri 
məhv etmək məqsədini daşıyır.
Dezinfeksiya aparmaq üçün aşağıdakıları bilmək lazımdır.
1. Zərərsizləşdirməyə məruz qalan nədir; 

---

2 
2. Dezinfeksiya nə vaxt aparılmalıdır; 
3. Dezinfeksiya nə ilə aparılmalıdır; 
4. Dezinfeksiya necə aparılmalıdır; 
Dezinfeksiayanın 2 növü var: profilaktik və ocaqlı.