Ishonchlilik sathi sifatida qabul qilmoq lozim. Mos axborot oqimlarini



Yüklə 278,63 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/8
tarix22.12.2023
ölçüsü278,63 Kb.
#190575
  1   2   3   4   5   6   7   8
13-ma\'ruza



Ta’kidlash 
lozimki, 
Biba 
modelidagi 
yaxlitlik 
sathlarini 
ishonchlilik sathi sifatida qabul qilmoq lozim. Mos axborot oqimlarini 
esa axborotni ma’lumotlarning yuqori ishonchli majmuidan ishonchligi 
pastrog‘iga va aksincha uzatish kabi qabul qilish lozim.
Mantiqiy va fizik foydalanishlarni boshqarish.
Foydalanishni 
boshqarishning mantiqiy vositalari infrastruktura va uning ichidagi 
tizimlarda mandat, tasdiqlash, avtorizatsiya va majburiyatlar uchun 
foydalaniladi. Ushbu komponentlar tizimlar, ilovalar, jarayonlar va 
axborot 
uchun 
foydalanishni 
boshqarish 
choralarini 
qo‘llaydi. 
Shuningdek, foydalanishni boshqarishning mazkur usuli dastur, 
operatsion tizim, m a’lumotlar bazasida ham qo‘llanilishi mumkin. Fizik 
foydalinishni boshqarish mexanik ko‘rinish bo‘lib, qulflanuvchi 
xonadan fizik foydalanishga o ‘xshatish mumkin. 
Foydalanishni 
boshqarishni aslida mantiqiy va fizik turga ajratishning o ‘zi noaniq 
hisoblanadi. Masalan, fizik nazoratlash odatda dasturlar, kartadagi 
chiplar va dasturiy ta’minot orqali ishlovchi elektrik qulflar orqali 
ishlaydi. Y a’ni, bu o ‘rinda fizik foydalanishga mantiqiy deb ham qarash 
mumkin.
4.4. M a’lum otlarni fizik him oyalash
Axborot xavfsizligini ta’minlashda amalga oshiriladigan dastlabki 
choralardan biri -
fizik xavfsizlik.
Ruxsatsiz fizik boshqaruvni, shaxslar 
amalga oshiradigan va muhitga bog‘liq tahdidlarni oldini olish uchun 
tashkilotlar mos fizik xavfsizlik boshqaruvi sharoitida bo‘lishi shart. 
Tizim m a’muri fizik xavfsizlikga qaratilgan tahdidlardan himoyalanish 
uchun fizik xavfsizlik choralari o ‘rnatilganligini va m e’yorida 
ishlayotganligini kafolatlashi zarur.
Fizik xavfsizlik qurilmalarni, shaxslarni, tarmoq va m a’lumotlarni 
hujumlardan himoyalaydi. M a’lumot, tarmoq va qurilmalar himoyasi 
o ‘zida tabiiy va sun’iy (inson tomonidan qilingan) tahdidlardan 
himoyalash 
vositalarini 
mujassamlashtiradi. 
Tashkilotlar 
fizik 
xavfsizlikni ta’minlash uchun mos himoya vositalaridan foydalanishda 
o ‘z infrastrukturasi va axborot tizimlarining fizik xavfsizligiga ta’sir 
qiluvchi barcha holatlarni inobatga olishi shart.
Fizik xavfsizlik
- tashkilot axborot xavfsizligi dasturining muhim 
qismlaridan biri bo‘lib, oldingi davrlarda insonlar fizik xavfsizlikni 
ta’minlashda kalit, qo‘riqchi, to ‘siq, eshik va shunga o‘xshash
113


vositalardan foydalanganlar. Hozirgi kunda, fizik xavfsizlikning shakli 
keskin o ‘zgarib bormoqda va tashkilotlardan ishchi kuchlari, aktivlar va 
ko‘chmas mulklar himoyasining nazorati talab etilmoqda. Mazkur 
aktivlarning fizik xavfsizligini ta’minlash tashkilot uchun muhim 
vazifalardan biri bo‘lib, fizik xavfsizlikni loyihalashda binoning 
arxitekturasiga, jixozlanishiga, ishchi kuchlariga, tabiiy hodisalarga, 
quvvat manbaiga, haroratni nazoratlashga va boshqalarga e ’tibor 
beriladi.
Fizik xavfsizlikning vazifasi, tashkilot binosini va aktivlarini 
o ‘g ‘irlikdan, bosqinchilikdan, tabiy ofatlardan, iqlim o ‘zgarishlaridan, 
muhit o ‘zgarishlaridan va inson tahdidlaridan himoyalashdir. K o‘p sathli 
himoyalash choralari tashkilotni turli fizik tahdidlardan himoyalaydi. 
Xavfsizlikning birinchi sathi tashkilot binolariga tashqaridan kirishni va 
tashqi transport vositalarining harakatini nazoratlaydi. Mazkur himoya 
sathi tashqaridan keluvchini yoki buzg‘unchini tashkilot binosiga 
ruxsatsiz kirishini oldini oladi va dastlabki sathda tashkilotga bo‘lishi 
mumkin bo‘lgan xavflarni kamaytiradi. Himoyaning keyingi sathi 
transportlarni, insonlarni va boshqa tashkilot aktivlarini ichki va tashqi 
xavflardan himoyalaydi. Ushbu sathda uzluksiz elektr quvvati bilan 
ta’minlash, tashkilot asosiy binolarini mashinalar to ‘xtash joylaridan 
ajratish, to ‘g ‘ri ventilyatsiya tizimiga ega yaxshi jixozlangan suv quvur 
tizimini mos joyga o ‘rnatish, ogohlantirish tizimlari va h. amalga 
oshiriladi. Keyingi sath fizik himoyaning eng muhim qismi bo‘lib, 
tashqaridan va ichkaridan kiruvchi (xodimlar) nazoratlanadi. Agar 
buzg‘unchi fizik aktivga hujumni amalga oshirsa, u tashkilotning maxfiy 
axborotini qo‘lga kiritishi mumkin.

Yüklə 278,63 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin