1. Kreditning mohiyati, vazifalari va manbalari. Bozor iqtisodiyoti sharoitida kreditning ahamiyati. Kreditning turlari va shakillari

1.1 Kreditning mohiyati, vazifalari va manbalari
Jamiyat faoliyatining o’ta muhim jihati – bu ishlab chiqarishdir. Ishlab chiqarish 
jarayonida iqtisodiy resurslar ishlatiladi, mahsulotlar va xizmatlardan iborat hayotiy ne’matlar 
yaratiladi. Ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini moddiy va mehnat omillari ta’minlaydi. 
Ishlab chiqarishning bu omillar bilan bir tekisda ta’minlanishi muammodir. Bu muammo o’z 
yechimini 
kredit 
orqali topadi. Kredit tovar-pul munosabatlari mavjud sharoitdagi takror ishlab 
chiqarish jarayonining ajralmas bir qismi bo’lib, tovar ishlab chiqarish kredit munosabatlari 
vujudga kelishining tabiiy asosi hisoblanadi. Kreditning vujudga kelishining nafaqat ichki 
iste’mol uchun Tovar ishlab chiqarish doirasidan emas, balki asosan yuridik jihatdan mustaqil, 
bir-biriga mulkdor sifatida qarama-qarshi turuvchi va iqtisodiy munosabatlarga kirishishga 
tayyor Tovar egalari faoliyat ko’rsatayotgan muomala doirasidan qidirish kerak. 
Ishlab chiqarish fondlarining doiraviy aylanishidagi va fondlarning bir marta 
aylanishidagi qiymatning harakati qisqa muddatli kredit munosabatlari paydo bo’lishining 
iqtisodiy asosidir.

---

Kredit orqali jamiyatimizda qo’yidagi ijobiy natijalarga erishish mumkin: 
birinchidan
, fondler aylanishi jarayonida chetga chiqib, bo’sh qolgan mablag’larning harakatsiz 
turib qolishining oldini olinadi.
Ikkinchidan , 
takror ishlab chiqarishni keng doirada uzluksiz davom ettirishga imkoniyat 
yaratiladi.
Kredit 
– foizda qaytarish sharti bilan vaqtincha foydalanish uchun pul yoki material mablag’lari 
berish jarayonida yuzaga keladigan iqtisodiy munosabatlar tizimi.
Kreditlarni O’zbekiston Respublikasi qonunlari va normative aktivlari bilan man 
etilmagan maqsadlar uchun barcha egalik va xo’jalik mulki shaklidagi jismoniy va yuridik 
shaxslarga belgilangan tamoillar asosida qisqa va uzoq muddatga ajraladi. Kredit Kredit 
munosabatlarining mazmun va mohiyatini tushunish uchun uning zaruriy elementlari – 
kreditning obyekti va subyektini tushunib olish zarur.
Kredit munosabatlarida subyektlar ikki xil bo’ladi.
1. Qarz beruvchi.
2. Qarz oluvchi. 
Kredit subyektlari har xil. Bular yuridik va jismoniy shaxslar, bank, korxona, firma, davlat, turli 
toifa aholi bo’lishi mumkin. Kredit iqtisodiy kategoriya sifatida qator vazifalarni bajaradi:
1. 
Taqsimlash. 
Bo’sh pul mablag’larini qaytarish sharti bilan qarzga berish orqali kapitalni turli 
tarmoqlar, korxonalar o’rtasida taqsimlash va qayta taqsimlashni amalga oshiradi va ishlab 
chiqarish resurslarining ko’chib yurishini ta’minlaydi.
2. 
Emissiya. 
Kredit asosida va unga bog’lik xolda pul belgilari, pulga tenglashtirilgan naqd 
pulsiz to’lov vositalari, turli qimmatbaho qog’ozlar emissiya qilinadi, xo’jalik oborotiga 
kiritiladi. 3.