1. marketing va uni rivojlanishining asosiy bosqichlari ulgurji savdo

firmaning 
hamma xodimlari uchun marketingga xos fikr-mulohazalarning zarurligidir
. Firma 
rahbariyati shunday tashkiliy madaniyatni shakllantirishi kerakki, unga ko‘ra firmaning 
hamma ishchilari o‘zaro kelishgan holda mehnat qilishlari, kompaniyaga nisbatan 
rivojlangan vatanparvarilk tuyg‘usiga ega bo‘lishlari, jamiyatning muhim muammolarini 
yechishdagi uning rolidan faxrlanishlari, mijozlarni hurmat qilishlari zarur. Ayrim 
kompaniyalarning o‘z xodimlariga nisbatan quyidagi murojaatlari mavjud: “Iste’molchi – 
qirol, shoh, biz, tovar ishlab chiqaruvchilar esa ishonchli tobelarmiz. Unutmang, mijozlar 
sizga ish haqi to‘laydi. Tovar xarid qilgan ellikta iste’molchiga bitta shikoyat qiluvchi mijoz 
to‘g‘ri keladi”. 
Marketing prinsiplari
: 
1. Bozor konyunkturasi, talab dinamikasi holatini hamda iste’mol qarorini qabul qilish hisobi 
(bozorga kirish). 
2.Bozor talablariga maksimal darajada ishlab chiqarishni tashkil etish uchun sharoit yaratish 
(bozorga moslashish). 
3. Iste’molchilarga aynan shu tovarlarni sotib oldirish maqsadida ularga ta’sir o‘tkazish (bozorga, 
iste’molchilarga ta’sir o‘tkazish). 
2.2. Marketing funksiyalari va faoliyati mazmuni 
Marketingning maqsadi firma maqsadiga erishish uchun vosita hisoblanadi. Marketingning asosiy 
maqsadi - ayirboshlash jarayonini muntazam shakllantirish va rivojlantirishdan iborat, bu o‘z 
navbatida uning ishtirokchilariga o‘zaro manfaat keltiradi. 
Marketing maqsadlari ma’lum iyerarxik ketma-ketlikda amalga oshirilib, iqtisodiy va psixografik 
maqsadlarni ham o‘z ichiga oladi. Birinchi maqsadlar guruhi to‘g‘ridan to‘g‘ri korxona foydasi, 
rentabelligi ko‘rsatkichlarining yuqori bo‘lishiga olib keladi. 
•
Professor E.P. Golubkov marketing faoliyatining quyidagi maqsadlar strukturasini taklif 
etgan: 
•
Samarali marketing siyosatini yuritish orqali kompaniya maqsadlariga erishish. 
•
Alohida bozorlar va tovarlar guruhiga yo‘naltirilgan maqsadlar. 

---

•
Marketing kompleksining alohida elementlariga yo‘naltirilgan maqsadlar, narx, sotishni 
tashkil qilish, iste’molchiga samarali yo‘llar bilan yetkazib berish. 
Keng ma’noda marketing maqsadi talab va taklifni tartibga solish uchun zarur bo‘lgan barcha 
tadbirlarni amalga oshirish, ya’ni yangi g‘oyalarni tovar yaratishga tatbiq etish, ishlab chiqarish, 
samarali tarqatish kanallarini minimal xarajatlar bilan amalga oshirish, iste’molchilarning o‘sib 
borayotgan zamonaviy talablarini qondirish. 
Har qanday firmaning asosiy maqsadi - bozorni egallash, raqobatbardosh bo‘lish, iste’molchilarni 
o‘ziga jalb etishdir va shu orqali o‘z rentabelli faoliyatini ta’minlashdir. Firmaning marketingda 
qo‘llaniladigan asosiy umumlashgan maqsadini F.Kotler original tarzda quyidagicha shakllantirgan: 
2.1 - jadval Korxonaning asosiy maqsadlari