1. marketing va uni rivojlanishining asosiy bosqichlari ulgurji savdo

O‘sish strategiyasi
uchta turli xil guruhlarga ega. Birinchi guruhni konsentratsiyalashgan 
(jamlangan) o‘sish strategiyasi tashkil qiladi. Ba’zan ularni jadal – asta-sekin o‘sish strategiyasi, deb 
ham ataladi. Ushbu guruh strategiyalari firma hozirgi faoliyati ko‘lamida foydalana olishi mumkin 
bo‘lgan imkoniyatlarni aniqlashni ko‘zda tutadi. Jamlangan o‘sish firma hozirgi tovarlari va bozorga 
kerakli imkoniyatlardan oxirigacha foydalanmagan hollarda oqlanadi. Ushbu o‘sishning 
imkoniyatlarini aniqlash uchun I.Ansoff firmaning bozordagi imkoniyatlarini kengaytirishning uch 
xil turini ko‘rsatuvchi va unga mos keluvchi jamlangan o‘sish strategiyasining uchta turli xilini o‘z 
ichiga oluvchi “tovar va bozorning rivojlanish turi”, deb nomlanuvchi metodikadan foydalanishni 
taklif qilgan. Bu strategiyalarni iqtisodchi marketologlar ishchanlik faoliyati matritsasi ko‘rinishida 
ifodalaydi. 
Birinchi guruh strategiyalarining aniq turlari quyidagilar: 
•
bozorning rivojlanish strategiyasi,
bunda firma ushbu tovar bilan ushbu bozorda eng 
yaxshi pozitsiyani egallash uchun barcha xatti harakatlarni amalgam oshiradi. Strategiyaning 
bu turi realizatsiya uchun marketingning juda katta kuchini talab qiladi. Bunday hollarda 

---

ishlab chiqarish xarajatlarini va muomala xarajatlarini qisqartirish, bozor ulushini 
ko‘paytirish, reklama kompaniyasini kuchaytirish, narx siyosatini o‘zgartirish hamda ishlab 
chiqariladigan tovardan foydalanish sohalarini kengaytirish hisobiga uni amalga oshirish 
ko‘zda tutiladi; 
•
bozorga yorib kirish strategiyasi, 
bunda ishlab chiqarib bo‘lingan tovarlarga geografik 
yangi bozorlar qidirib topish ko‘zda tutiladi, shuningdek, firma savdosi sezilarli o‘sishini 
ta’minlovchi bozorlarning yangi demografik segmentlarini ham qidirib topish kerak bo‘ladi; 
•