1. marketing va uni rivojlanishining asosiy bosqichlari ulgurji savdo

 a)
Savdo sohasi bilan bog‘liq narxlar turlari: 
•
Ulgurji 
•
Chakana 
•
Xarid va boshqalar. 
b)
Boshqarish darajasi va usullari jihatidan farq qiluvchi hamda 
davlat tomonidan tartibga solinish darajasiga qarab narxlar: 
•
Tartibga solinadigan (boshqarilib, o‘zgarib turadigan) narxlar 
•
Erkin narxlar 
Qat’iy belgilangan, tasdiqlangan narxlar 
c)
Narxning boshqa xillari (masalan, bozor narxi, xalqaro narxlar va h.k.). 
Xaridorga realizatsiya qilinadigan tovar miqdoriga bog‘liq holda narxlarning quyidagi turlari 
farqlanadi: 
•
Ulgurchi narxlar 
— bu ishlab chiqaruvchi korxonalar va ulgurji savdo qiluvchi tashkilotlar 
o‘z mahsulotlarini sotadigan narxlar. Ulgurji narxlar qishloq xo‘jaligi va sanoat mahsulotini 
ishlab chiqarishda va muomalasida sarf bo‘lgan xarajatlardan va korxona bilan 

---

tashkilotlarining sotish foydasidan tashkil topadi. Barcha korxonalar odatda har qanday 
tovarlarni ulgurji narxlarda xarid qiladilar. Ulgurji narxlar xo‘jalik hisobini 
mustahkamlashga, korxonalarning rentabelli ishlashiga ham xizmat qiladi. 
•
Tovar va xizmatlarning ulgurji narxlari - bu preyskurant narxlardir. Bir xil davlat va 
kooperatsiya korxonalari o‘z mahsulotlarini boshqa davlat va kooperatsiya korxonalari, 
tashkilotlariga ana shu preyskurant narxlarida sotadilar. Ular nominal narx, deb ham ataladi. 
Bunday narxlar ba’zis narx hamdir. 
•
Yangi ulgurji narxlar tarmoqlarga ishlab chiqarish xarajatlarini to‘la hisobga olish va normal 
foyda ko‘rish imkonini beradi. Shu munosabat bilan sanoat va milliy iqtisodiyotning 
ko‘pgina tarmoqlarining undirma zarar ko‘rishlarini bartaraf etadi. Yangi narxlarda narxga 
qo‘shib berish yoki narxni kamaytirish juda keng qo‘llaniladi, bu esa mahsulot sifatini 
oshirishga rag‘batlantiradi. 
•