1-mavzu: husnixat metodikasining rivojlanish tarixi

Sh Sh Sh Sh Sh Sh Sh
L L L L L L L L L
Harflarning shaklini va nisbatini to'g'ri yozish malakalari hosil qilingandan so'ng harflarniqo'l harakatini uzmay bog'lab yozish mashq qildiriladi. Bu sinfda 5- 6 harfdan iborad bo'lgan so'zlami qo'l harakatini uzmasdan yozish talab etiladi. Harflami uzmasdan yozish uchun murakkab bog'lanishli il, um, iya, yul, aya, on, yug, jch, ad, yub, ov, se, vz, sj kabi kichik harflami yozib mashq qildirish mumkin. Yozuv tezligining oshib borishi bilan ko'pchili harflami shaklini buzib yozish hollari ham uchraydi. Ayniqsa, kichik b, j, r, ya, g, g', ch, u, d, z, j va katta P, T, K, N, V, J, F, E harflarida bunday holni ko'p uchratish mumkin.
Bunday harflarning shaklini yozdirib mashq qilishni ona tili darsida olib boriladigan mavzuga moslab, qo'shib olib borish maqsadga muvofiqdir.
Har bir husnixat mashqlarini tashkil etishda o'quvchilarning o'z- o'zining boshqarib borishni ham davom ettirish lozim, chunki tez yozish orqali o'quvchilar faqat grafik holatlarga harflami tushurib qoldirish, almashtirib yoki buzib yozish kabi holatlarga yo'l qo'yishlari mumkin.
Bu sinfda yana ba'zi guruhlardagi murakkab harflardan tashkil topgan bir nechta variantlarda mashq o'tkazish mumkin. Maslan, elementlari chiziqdan pastga tushadigan g, f, p, y harflarini quyidagi 6 varianti mashq qildirish mumkin:

1. 
   variant: kichik r, f harflarini bir xil uzunlikda yozishga o'rgatish maqsad qilib olinadi.
   
2. 
   Variant: kichik d, z, u harflarining ikkinchi elementini daftar chizig'i ustida kesishish joyini aniq yozishga o'rgatish maqsad qilib olinadi.
   
3. 
   Variant: kichik r, f harflarining ikkinchi dementi bir xil uzunlida bo'lishini va u, o', d, z harflarining tugunchakli bo'lishini mashq qilish:
   

^{r f u o’ d z}
IV- Variant: kichik u, o', z, d harflarining tugunchakli elementining boshqa harflar bog'lanishini mashq qilish:
_{uv zv do rv}
V- Variant: kichik u, o', z, d harflarini kichik 1, m, ya harflari
bilan bog'lab yozishni mashq qilish:
vm vl uya zm dya
VI-Variant: kichik u, o', z, d harflarini cho'zinchoq doira
shaklidagikichik harflar bilan bog'lab yozishni mashq qilish:
_{d uv zv suv}
3- sinfda bolalarning yozuvlarini tahlil qilish orqali ularda uchragan ayrim xato va kamchiliklarning oldini olish va tuzatish choralarini ko'rish lozim. Ayrim o'quvchilarga daftarlarida harf namunalarini ko'rsatib berish mumkin.
Chiroyli yozuvga o'rgatish yuzasidan olib borilgan mashqlar har bir ona tili darsida 4-5 qatordan oshmasligi kerak. Uchinchi sinfda bosh harflarning yozilishini takrorlash bilan birga ayrim ish qog'ozlarini yozish qoidalari ham tushuntiriladi. Ish qog'ozlarini aniq, ozoda va to'g'ri bajarish shu sinfdan boshlab talab etiladi.
Ish qog'ozlari (xat, manzil, tilxat, ariza va boshqalar) qanday yozilishini o'qituvchining o'zi namuna sifatida yozib ko'rsatishi lozim.
Bu sinfda yozuv bilan bog'liq bo'lgan har bir dars husnixat talablaridan chetda qolmasligi kerak. Bu sinfda ham chiroyli yozuv malakasiga o'rgatish ona tili darslari bilan bog'lab olib boriladi.
19-mavzu. Jarangli va jarangsiz undosh p va f harflarini yozishga o'rgatish
Darsning borishi. O'qtuvchi o'quvchilarga o'zakdagi jarngli va jarangsiz undosh tovushlar- p va f harflar imlosini tushuntirishdan oldin bu harflaming yozilish shaklini tushintirib, qisqa mashq o'tkazadi. (Yozuv malakasini tushuntirish uchun 8- 10 minutdan oshmasligi lozim.)
O'qtivchi doskaga p va f harflarini chiroyli yozuv qoigalariga amal qilgan holda yozib qo'yadi.
Kichik f harfini yozdirishga boshlashdan oldin uning nechta elementdan tuzilganligi va elementlarining doim qo'shilib yozilishi tushuntirib o'tiladi. Tushintirish mashqlarini plakatlardan foydalanib olib boorish ham mumkin.
Bu harflarni yozishda uning cho'zinchoq doira shaklidagi elementlarini bir xilda yozish shart ekanligi eslatiladi.
O'quvchilar bu harfning yozilish texnikasi bilan oldingi sinflarda ham tanishganlar. Bu darsda esa kichik f harfming ikkinchi yozilish turi bilan tanishadilar, ya'ni kichik f harfming ikkinchi cho'zinchoq doira shaklidagi elementi o'zidan keyingi harflar bilan qo'l uzmasdan tuguncha hosil qilib bog'lanadi.
O'quvchilar bu harfni yozib mashq qilish bilan yozuv tezligini oshirishda bu harfning yana ham qulay ekanligini amalda ko'radilar. O'qituvchi kichik f harfming boshqa harflar bilan bog'lanishini va ayrim so'zlarni doskada ko'rsatib beradi.
Masalan: