1 Mavzu: Kompyuter tarmoqlari. Asosiy tushunchalar

§ Razryadlik 64; 128 bit.
Hozir dunyoda bir necha ming superEHM mavjud. Ular orasida oddiy ofisli Cray EL dan to kudratli Cray 3,4,5, Fujistsu(yaponiya) firmasining VP- 2000, Simenis(Germaniya) firmasisining VPP-500 va boshka kuplab superEHMlari bor
Kichik kompyuterlar sinifi Shaxsiy kompyuterlar (ShK)- xammaboplik va kullashda universallik talablarini koniktiruvchi bir kishi foydalanadigan mikroEHMlardir.
Shaxsiy kompyuterlar xammaboplik va universal kullash talablarini kondirish uchun kuyidagi xususyatlarga ega bulishi lozim:
¨ indivudal xaridor uchun mos keladigan narxlarda;
¨ atrof muxit sharoitlariga maxsus talablarsiz foydalanish avtonomligi;
¨ tuzilishi boshkarirish,fan, ta’lim, turmush sohalarida kullanishlarga moslashuvchanligi;
¨ foydalinuvchilarning maxsus, kasbiy tayyorgarliksiz ishlashi imkoniyatini beruvchi operattsion tizmlar va boshka dasturiy ta’minotlar dustligi;
¨ Ishlashning yukori darajada ishonchligi ( 5000 soatdan ortik buzilmasdan ishlashi);
Shaxsiy kompyuterlarni bir kator belgilariga karab tavsiflanishi mumkin. Avlodlarga karab ShK kuydagilarga bulinadi:
§ 1-avlod ShK-8 bitli mikroprotsessorlardan foydalaniladi;
§ 2-avlod ShK-16 bitli mikroprotsessorlardan foydalaniladi;
§ 3-avlod ShK-32 bitli mikroprotsessorlardan foydalaniladi;
§ 4-avlod ShK-86 bitli mikroprotsessorlardan foydalaniladi;
- Protativ kompyuterlar
Protativ kompyuterlar eng kudratli va yirik kuchma shaxsiy kompyuterlardir. Ular kupincha chemodan shaklida tayyorlanadi va ogzaki tilda kuchmanchi deb ataladi. Ularning xusuyatlari kuchmas ShK lar ishchi stantsiyalar xususiyatiga uxshashdir: kuchli mikroprotsessorli, kupincha RISC turidagi, 300 MGts.gacha bo’lgan taktli chastotali, 64 Mbaytgacha sigimdagi operativ xotirali, gigabaytli diskli jamgaruvchilarga ega, 4 Mbayt kadar videoxotirali tez xarakatlanuvchi interfeys va kudratli videoadapterlari bo’lgan kompyuterlardir.
Moiyatiga kura ular tarmokdan ta’minlovchi oddiy ishchi stantsiyalar, birok tashqi kobigi(korpusi) kutarib yurish uchun kulay kilib tayyorlangan va boshka kuchma ShK lar kabi VGA sinflaridan yukori bulmagan yassi suyuk kristalli videomonitoriga ega. Ular odatada modemlarga ega va hisoblash tarmogida ishlash uchun aloka kanallarga tezkor ulanishi mumkin.
Bir xil kuchma kompyuterlar ayniksa multemidia vositalari mavjud bo’lganda joylarda borib foydalanish samarali, birok kuchmas variantini ish stolini tejab, muvaffaqiyatli kullash mumkin.
"Lap Top"tipidagi protativ(tizmaband) kompyuterlar "diplomat" hajmdagi kichik chemodonlar kurinishida tayyorlanadi, ularning ogirligi odatda 5-10 kg atrofida buladi.