1-mavzu. Umumiy fizika faniga kirish Reja

Tebranuvchi sistemaning tezligi va tezlanishi.
Agar (1) ifodadan vaqt bo’yicha hosila olsak tebranuvchi sistemaning tezligi kelib chiqadi:
( 3 )
Bu ifodadan hosila olsak tebranuvchi sistemaning tezlanishi kelib chiqadi:
( 4 )
Ushbu ifodalardan ko’rinadiki tezlik va tezlanishlar garmonik qonun bo’yicha o’zgarib, ular mos ravishda faza bo’yicha siljishdan va π ga oldinda bo’ladi.



Umumiy holda garmonik tebranishlarni

ko’rinishda yozish mumkin. Bu yerda α - boshlang’ich faza (t = 0 paytdagi)
Garmonik tebranishlar tenglamasi
( 5 )
ko’rinishga ega bo’ladi.
Tebranuvchi sistemaning energiyasi.
Tebranuvchi sistemaning to’liq energiyasi kinetik va potentsial energiyalarning yig’indisidan iborat bo’ladi:

Bu ifodalardan

Demak kinetik va potentsial energiya qiymatlari ga teng faza farqi bilan tebranar ekan hamda qiymat atrofida sistema tebranishlari chastotasidan ikki marta katta chastota bilan tebranadi.
Kinetik va potensial energiyalar o’zaro qarama-qarshi fazaga ega b’ladi⁵⁷.

Sistemaning to’la energiyasi

Mayatniklar. 1. Matematik mayatnik
2.Prujinali mayatnik.
3.Fizik mayatnik.
4.Buralma mayatnik.