1-nashr O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi
Yüklə 3,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tabiiy va sun’iy ekosistemalarning qiyosiy tavsifi
|
Kosmik ekosistemalar.
Uzoq safarga mo‘ljallangan kosmik kema ham kichik antropogen ekosistema hisoblanadi. Hozirgi paytda barcha kosmik kemalar hayot uchun zarur bo‘ladigan zaxiralar bilan ta’minlangan. Ularda suv va havoning regeneratsiyasi fizik-kimyoviy usullar yordamida amalga oshadi. Kosmik kemalar hayot uchun zarur barcha abiotik komponentlarni qayta hosil qiluvchi va ularni qayta ishlovchi sistemalar bilan jihozlanadi. Quyida tabiiy va sun’iy ekosistemalarning qiyosiy tavsifi berilgan (3-jadval). 3-jadval Tabiiy va sun’iy ekosistemalarning qiyosiy tavsifi Tabiiy ekosistemalar Sun’iy ekosistemalar Biosferaning evolutsiya jarayonida shakllan - gan birlamchi tabiiy elementar birligi Biosferaning inson tomonidan shakllan - tirilgan ikkilamchi sun’iy tarkibiy qismi Tabiiy ekosistemalar evolutsiyasida tabiiy tanlanish asosiy harakatlantiruvchi kuch hisoblanadi Agroekosistemalarda tabiiy tanlanish ku - chi inson tomonidan susaytirilgan, asosiy yo‘nalish sun’iy tanlash hisoblanadi Ko‘plab hayvon va o‘simlik turlaridan tar- kib topgan, bir necha turlarga mansub po- pulatsiyalar hukmronlik qiladigan murak- kab biologik sistema Bir o‘simlik yoki havvon turi populatsi - yalari hukmronlik qiladigan soddalashgan ekosistema 121 Fitosenozning ekologik xilma-xilligi, o‘z- o‘zini boshqarishi ekosistemaning dinamik muvozanatini ta’minlaydi Biomassasi tarkibi, mahsuldorlikning tur- g‘un ligi doimiy emas Birlamchi mahsulot konsumentlar yoki re - dutsentlar tomonidan iste’mol qilinadi va davriy aylanishda ishtirok etadi Mahsulotning ma’lum qismi inson ehtiyoj- larini qondirish maqsadida ekosistemadan chiqarib yuboriladi Quyosh energiyasini qabul qiladi, o‘zgartiradi, to‘playdi Faqatgina quyosh energiyasidan emas, inson tomonidan beriladigan qo‘shimcha energi - yadan ham foydalanadi Unumdor tuproqning hosil bo‘lishini ta’minlaydi Tuproqning unumdorligini pasaytiradi Suvni sekin-asta sarflaydi va tozalaydi Suvni sarflaydi, ifloslantiradi O‘zini o‘zi boshqarish va tiklash xusu siyatiga ega Doimiyligini saqlash va tiklash uchun ko‘p kuch sarflanadi Yüklə 3,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|