1. “Nazariy tilshunoslik masalalari” fani, uning predmeti, maqsad va vazifalari

43.Matematik tilshunoslik. Matematik metodlarni tilshunoslikka tatbiq etish. (Statistik tahlil metodi

Statistik tahlil metodining asosan har xil katta-kichiklikdagi matnlarda ayrim-ayrim lisoniy hodisalarning (tovush, harf, bo‘g‘in, so‘z, olinma va o‘zlashmalar, yangi va eskirayotgan so‘z va qo‘shimchalar, har xil qurilmalar) qo‘llanilish miqdorini aniqlash uchun qo‘llanilishi.

Bu usul tadqiqotchini qiziqtirgan hodisalarining matnda ishlatilish miqdorini sanash va mutanosiblik (proporsiya) asosida qo‘llanilish chastotasini aniqlashga xizmat qilishi. Uning natijalari til ta’limida lisoniy birliklarning berish tartibini va bosqichlarini belgilashda, lug‘at, qo‘llanma va mashina tarjimasi dasturlarini tuzishda foydali ekanligi.

Ushbu metodning fahmiy-nominalistik-materialistik metodologiyaga tayanishi.

O‘zbek tilshunosligidagi vakillari: I.Kissen, B.Bafoyev va S.Rizayevlar.

Xulosa: yuqorida tilshunoslikda, jumladan o‘zbek tilshunosligida ham keng qo‘llanilayotgan o‘nta tadqiq va tahlil metodlarining sanab o‘tilganligi, aslida, tadqiq usul va yo‘llarining bundan ham ko‘p bo‘lishi mumkinligi. Masalan, tilshunoslikda paydo bo‘lgan ikki yangi tahlil metodlari: kompyuter yordamida til ta’limi hamda kompyuter vositasida matnlarni tadqiq etish va tarjima qilish yo‘nalishlarini eslaylik.

42.Qiyosiy metod. Qiyosiy-tarixiy, chog‘ishtirma va tipologik metodlar. (M.Koshg‘ariy, A.Navoiy, Frans Bopp, Pasmusk Pask)