1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi
Tekis yuzalarga randalash va o‘yish (dolbejkalash)
Yüklə 8,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
12.3.1. Tekis yuzalarga randalash va o‘yish (dolbejkalash)
bilan ishlov berish. Tekis yuzalarga keskichlar yordamida ko‘ndalang va bo‘ylama randalash stanoklarida ishlov beriladi. Yirik o‘lchamli homashyolardan juda keng yoki tor uzun yuzalarni ishlash uchun bo‘ylama randalash stanoklaridan, kichik chekka o‘lchamli detallarni ishlash uchun ko‘ndalang randalash stanoklaridan foydalaniladi. Ko‘ndalang va bo‘ylama randalash stanoklarida gorizontal, vertikal, og‘ma yuzalar va to‘g‘ri chiziqli turli profildagi ariqchalar, masalan, T - shakldagi ariqchalar, qaldirg‘och dumi ko‘rinishidagi ariqchalar, xuddi shuningdek turli xildagi tekis fason yuzalar olish mumkin. Bo‘ylama randalash stanogida, ishlash vaqtida detal to‘g‘ri chiziqli ilgarilanma-qaytarilma harakat qiladi. Supportga o‘rnatilgan keskich, ishlanayotgan detalga nisbatan ko‘ndalang yo‘nalishda stolning har bir ikki marta yurishiga to‘gri kelgan surish qiymatiga siljiydi. Ko‘ndalang randalash stanogida asosiy harakat keskichning harakati bo‘lib, surish stanok stolining yordamida harakatga keltiriladi. Stolning ishchi harakati davomida ishlangan yuzadan qirindi bitta yo‘nalishda olinadi, teskari yo‘nalishda esa stol ishchi yo‘nalishiga qaraganda 2-3 marta katta tezlik bilan harakatlanadi. Teskari yo‘nalishda, keskich qirindi olmaganligi sababli randalash uchun ko‘p vaqt sarf qilinishiga olib keladi, shuning uchun randalash, frezalash va sidirish (protyajkalash) usuliga qaraganda ish unumdorligi ancha kam usul hisoblanadi. Randalash stanoklarida ishlov berish, nisbatan kichkina qirqish tezligida olib borilgani uchun, qirqish rejimlarini oshirish hisobiga ishlab chiqarish unumdorligini orttirib bo‘lmaydi. Randalash stanoklarida ishlab chiqarish unumdorligini oshirish uchun, bitta ushlagichga bir nechta 274 keskichlarni mahkamlab, bir nechta yuzalarni bir vaqtda ishlash hisobiga amalga oshiriladi. Randalashda asosiy vaqt quyidagi ifoda bilan aniqlanadi. (12.14) bu yerda, B - ishlanayotgan yuzaning kengligi, yoki ariqchaning chuqurligi, mm; X - yon tomonga botib kirishi va keskichini chiqishi, mm; - polzunning yoki stolning minutiga ikki marta o‘tishlar soni; S- keskichni, stolning, ikki marta o‘tishiga (yurishiga) to‘g‘ri kelgan surish, mm; i - o‘tishlar soni. Ikki marta o‘tishlar soni quyidagi ifodadan aniqlanadi. (12.15) bu yerda L=l+y - stol yurishining uzunligi, l - randalash yuzasining uzunligi, y - keskichning botib kirishidagi va chiqishidagi yo‘llari stolning ishchi yurishining tezligini teskari yurishdagi tezligiga nisbati. Randalashda ishlash sifati qirqish rejimlariga, kesuvchi asbobning geometrik parametrlariga, xuddi shuningdek ishchining mutaxassislik darajasiga bog‘liq. Randalashda ishlash aniqligini o‘rtacha qiymati 11-13 kvalitetni, yuzaning g‘adir-budirligi R a =20÷10 mkm ni beradi. Ichki to‘g‘ri chiziqli o‘yish yuzalarini, masalan vtulkadagi shponka ariqchalarini yoki ko‘p qirrali bir tomoni berk teshiklarni, xuddi shuningdek tashqi ko‘p qirrali, fason to‘g‘ri chiziqli chegaralangan yuzalarni o‘yish (dolbejniy) stanoklarida bajariladi. O‘yish operatsiyasi ko‘proq detallarning ichki konturlarini boshqa usullar bilan olish qiyin bo‘lgan holatlarda, yoki umuman olib bo‘lmaganda o‘yish stanoklarida bajariladi. O‘yishdagi qirqish jarayoni ham randalashdagi kabi, ishchi o‘tishda qirindi chiqaradi, teskari yo‘nalishda esa qirindi olmaydi. Shponka ariqchalarini asosan o‘yish jarayoni bilan olinadi. Ariqchani o‘yish jarayonida asosiy (mashina) vaqt quyidagi ifodadan aniqlanadi. 275 (12.16) bu yerda, B - ariqchaning chuqurligi, mm; n ikki marta o‘tish (yurish ) - bir minutdagi ikki marta o‘tish (yurish) soni. S - ikki martali o‘tishga (yurishga) to‘g‘ri kelgan bir martali surish, mm. Yüklə 8,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|