1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Donabay ishlab chiqarishda 
mahsulot bir ikki dona yasaladi. Bu 
mahsulotlarni yana qayta-qayta ishlab chiqarish, qoida bo‘yicha, boshqa 
rejalashtirilmaydi. Noyob mashinalar, mahsus buyurtmalar asosida yasaladi. 
Donabay ishlab chiqarishning xususiyatlari: 
1. Тexnologik jarayonlar murakkab emas. 
2. Ish hajmi alohida operatsiyalarga emas, balki yiriklashtirilgan topshiriq 
ko‘rinishida beriladi. 
3. Universal texnologik jihozlar keng qo‘llaniladi. 
4. Bajarilayotgan ishlar ko‘proq yuqori malakali ishchilar tomonidan amalga 
oshiriladi. 

---

31 
5. Тexnologik jihozlar texnologik jarayon bo‘yicha joylashtiriladi. 
Namunaviy ishlab chiqarishda 
ham mahsulot donalab yasaladi. Lekin, 
bularning texnologik jarayonlarida farq bo‘lishi kerak. Chunki, donalab ishlab 
chiqarishda mahsulot bir marta yasalib boshqa chiqarilmaydi. Namunaviyda ham 
bitta mahsulot chiqariladi, lekin bu ma’lum vaqtdan so‘ng seriyalab ishlab 
chiqarishga o‘tadi. Тexnologik jihozlarni tanlashda va ularni joylashtirishda buni 
e’tiborga olish kerak. Ayniqsa, mashinasozlikda bu e’tiborda bo‘lishi kerak. Хalq 
xo‘jaligining va vatanning mudofa talablari yangi turdagi samolyotlarni ishlab 
chiqarishni talab qiladi. Samolyotlarning yangisini ishlab chiqarish namunaviy 
samolyotdan boshlanadi. Samolyot boshqa mashinalarga nisbatan tezroq almashib 
turadi. Shuning uchun namunaviy samolyot chiqarish texnolgiyasi donalab ishlab 
chiqarish texnologiyasidan farq qiladi. 
Avtomobilsozlik sanoatida bir zavodni o‘zida yuqoridagi barcha ishlab 
chiqarish turlarini ko‘rish mumkin. Asosiy mahsulot, ya’ni avtomobil seriyali 
ishlab chiqarilsa ham ba’zi detallar hatto yig‘ma birliklar ham (masalan uzellar) 
ko‘plab chiqariladi. Avtomobil chiqariladigan zavodda, list materiallaridan tashqari 
detallar, boltlar, armaturalar va hokazolar ko‘plab ishlab chiqariladi. 
Ishlab chiqarish jarayoni ikki xil ko‘rinishda tashkil qilinishi mumkin: