1. Æxlishemjandi lyf (L 01)


Mótefnin tengjast ákveðnum sameindum sem tjáðar eru á yfirborði krabbameinsfrumanna



Yüklə 1,11 Mb.
səhifə9/10
tarix21.01.2017
ölçüsü1,11 Mb.
#6105
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Mótefnin tengjast ákveðnum sameindum sem tjáðar eru á yfirborði krabbameinsfrumanna.

  • Við þessa tengingu virkjast síðan ónæmiskerfið til eyðingar þessara frumna.

    • Þetta er því eins konar “magic bullet” meðferð.
  • Dæmi: Rítúximab (MabThera®) – nýlegt!



  • Hvítblæði er fjölbreyttur flokkur sjúkdóma.

    • Hvítblæði er fjölbreyttur flokkur sjúkdóma.

    • Hvítblæði er flokkað eftir hraða sjúkdómsins (langvinnt eða bráða hvítblæði) og eftir því hvaða frumutegund fjölgar sér óeðlilega (mergfrumu- eða eitilfrumuhvítblæði).

    • Fjórir aðalflokkar:

        • Bráða mergfrumuhvítblæði (acute myeloid leukemia)
        • Bráða eitilfrumuhvítblæði (acute lymphoid leukemia)
        • Langvinnt mergfrumuhvítblæði (chronic myeloid leukemia)
        • Langvinnt eitilfrumuhvítblæði (chronic lymphoid leukemia).


    Orsakir hvítblæðis eru margvíslegar og enn að stórum hluta óþekktar.

    • Orsakir hvítblæðis eru margvíslegar og enn að stórum hluta óþekktar.

      • Þáttur erfða er tiltölulega lítill…
    • Algengasta hvítblæðið í eldra fólki

    • er langvinnt eitilfrumuhvítblæði (CLL).

      • Þetta getur verið mjög vægur sjúkdómur.
    • Algengasta alvarlega hvítblæðið í fullorðnum er bráða mergfrumuhvítblæði (AML).

    • Í börnum er bráða eitilfrumuhvítblæði (ALL) algengast.



    Greining á hvítblæði er tiltölulega einföld.

    • Greining á hvítblæði er tiltölulega einföld.

    • Fyrstu merki um hvítblæði er blóðleysi (einföld blóðtaka), fækkun hvítra blóðkorna eða blóðflögu-fæð. Eða mikla hækkun á ákveðnum tegundum af hvítum kornum í blóðinu sem eru krabbameins-frumur.

    • Til nákvæmari greiningar þarf að taka beinmergs-sýni þar sem útlit frumnanna er skoðað undir smásjá.

    • Einnig: Litningarannsóknir.



    Bráðahvítblæði einkennist af óþroskuðum frumum sem geta ekki sinnt því hlutverki sem þeim er ætlað og sjúkdómsgangurinn er einnig mjög hraður.

    • Bráðahvítblæði einkennist af óþroskuðum frumum sem geta ekki sinnt því hlutverki sem þeim er ætlað og sjúkdómsgangurinn er einnig mjög hraður.

    • Langvinnt hvítblæði einkennist hins vegar af því að frumurnar eru betur þroskaðar og geta því sinnt hlutverki sínu að hluta og einnig er sjúkdóms-gangurinn hægur.

    • Aðgreining á milli eitilfrumukrabbameina og hvít-blæðis getur verið óljós…



    Tvær aðalmeðferðarleiðir.

    • Tvær aðalmeðferðarleiðir.

    • Annars vegar er það krabbameinslyfjameðferð – frumudrepandi lyf.

    • Hins vegar er beinmergsígræðslu sem eru tvenns konar; stofnfrumuígræðsla og beinmergsskipti.

      • Beinmergsskipti hefur reynst mjög öflug meðferð við mörgum tegundum hvítblæðis og er nú almennt notuð þegar klassísk krabbameinslyfjameðferð dugir ekki ein og sér.  


    Markmiðuð meðferð (targeted therapy); ráðast er á þær grundvallarsameindir í krabbameininu sem aðgreinir krabbameinið frá öðrum vefjum.

    • Markmiðuð meðferð (targeted therapy); ráðast er á þær grundvallarsameindir í krabbameininu sem aðgreinir krabbameinið frá öðrum vefjum.

      • Slökkt er á ákveðnum krabbameinsgenum sem stuðla að skiptingu krabbameinsvefjarins.
      • Eitt besta dæmið um vel heppnaða meðferð af þessu tagi, er við langvinnu mergfrumuhvítblæði (CML).
      • Dæmi: Týrósín kínasa hemlar.
        • T.d. lyfið Glivec® - (imatinib).
    • Einstofna mótefni eru einnig í rannsókn…



    Krabbamein hjá börnum eru fátíðir sjúkdómar en samt sem áður eru þeir algengasta dánarorsök barna á Vesturlöndum ef frá eru talin slys.

    • Krabbamein hjá börnum eru fátíðir sjúkdómar en samt sem áður eru þeir algengasta dánarorsök barna á Vesturlöndum ef frá eru talin slys.

    • Illkynja sjúkdómar hjá börnum eru mjög margvís-legir og eru einnig um margt ólíkir krabbameinum hjá fullorðnum.  

    • Algengustu krabbamein hjá börnum eru hvítblæði og heilaæxli.

      • Þessar krabbamein ná yfir rúmlega helming allra krabbameinstilfella hjá börnum.  


    Um orsakir krabbameina hjá börnum er afar lítið vitað.

    • Um orsakir krabbameina hjá börnum er afar lítið vitað.

      • Þó er álitið að umhverfisþættir geti haft þýðingu og í sumum tilvikum geta erfðir skipt máli.
    • Árlega greinast 10-12 börn undir 18 ára aldri með krabbamein hér á landi og er það svipað hlutfall og það sem er í öðrum Vesturlöndum.

      • Tíðnin hefur lítið breyst undanfarna áratugi.


    Einkenni krabbameina og hegðun eru mismunandi.

    • Einkenni krabbameina og hegðun eru mismunandi.

    • Hvoru tveggja fer eftir aldri sjúklingsins og tegund krabbameinsins.

    • Einkenni hvítblæðis:

      • T.d. fölvi, marblettir, lystarleysi
      • og slen, langvinn þreyta, hitavella,
      • beinverkir og eitlastækkanir.
    • Helstu einkenni heilaæxlis:

      • Höfuðverkur, uppköst, krampar og skyntruflanir.


    Æxlishemjandi lyf – frumubælandi lyf

    • Æxlishemjandi lyf – frumubælandi lyf

    • 2. Lyf með verkun á innkirtla


    • Yüklə 1,11 Mb.

      Dostları ilə paylaş:
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




    Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
    rəhbərliyinə müraciət

    gir | qeydiyyatdan keç
        Ana səhifə


    yükləyin