10-mavzu: Dastlabki ilmiy tadqiqot yozish

Jarayonning boshlanishi: maqsadni to`g`ri qo`yish
Tadqiqot ishining boshlanish jarayoni hammada har xil kechadi. Ishning osonroq kechishi uchun, albatta, uni osonroq kechishi uchun, albatta, uni rejali tarzda amalga oshirgan ma’qul. To`g`ri, yozish qiyin. Diqqatni bir joyga to`plash va miyani ishga jalb qilish ham mushkul. Tadqiqot ishini yozish juda kuchli ishtiyoq talab etadigan ruhiy faoliyat, o`z o`rnida, xotira bilan bog`liq tarzda kechadigan aqliy mehnat hamdir. Har qanday ishda bo`lgani kabi maqsadni amalga oshirish uchun astoydil harakat qilish talab etiladi. Buning uchun kunlik reja tuzib oling va tadqiqot ishini qilinishi shart bo`lgan bandlar qatoriga kiriting. Misol uchun, Yel universitetining bir talabasi laboratoriya mashg`ulotlari bo`lmagan kuni bir soat vaqtini tadqiqot ishini yozishga bag`ishlaydi. Hayratlanarlisi, bir semestr davomida ishini yakunlab olishga ham erishadi. Demak, kun tartibini to`g`ri tuzish va rejalarni o`z vaqtida amalga oshirish orqali maqsadga erishish mumkinligi amalda isbotlangan.
Ishni muhim ma’lumotlar bilan boshlang
Vaqtingizni to`g`ri taqsimlagandan so`ng tadqiqot ishini qanday yozish haqida bir to`xtamga kelib olishingiz lozim. Eng maqbul yo`li esa, juda muhim ma’lumotlarni to`plash orqali faoliyatni boshlashdir. Mazkur ma’lumotlar tadqiqot ishingizning nimalardan iborat bo`lishi, ya’ni ichki tartibini ham belgilab berishi mumkin. SHuningdek, fikrni rivojlantirishi hamda yangi g`oyalarni shakllantirishga xizmat qilishi aniq. Harvard universiteti (Harvard University) da ko`p yillardan buyon kimyo va nanotexnologiya sohasi bo`yicha faoliyat olib borayotgan Jorj Uvaytsaydes (George M.Whitesides) esa bu borada shunday deydi: “... oq qog`oz olib barcha muhim ma’lumotlarni qog`ozga tushiring”. Agar sizda bu ma’lumotlarni yig`ish haqida biror tushuncha bo`lmasa, quyidagi 1-jadval asqotishi mumkin. YOsh tasavvuringizni ishga solib yangi g`oyalar yarating.
1-jadval:

Eng kerakli ma’lumotlarni to`plash

1.Mavzuga oid ma’lumotlar.

2.Bu mavzuning muhimligi nimada?

3.Qanday qilib tadqiqot asosini shakllantirib olishim kerak?

4.Natija orqali nimaga erishaman (tasavvuringizda taxmin qilib ko`ring).

5.Asosiy yangiligim nimadan iborat bo`ladi?

Navbatdagi bosqich tadqiqotning asosiy matni va tarkibini shakllantirish jarayonidir. Bu o`rinda fikrlaringizni quyidagi bosqichlarga qarab yo`naltirib olsangiz maqsadga muvofiq bo`ladi: kirish: reja, tadqiqotdan olingan natija va mavzu muhokamasi; ilmiy xulosa. Jarayonni tashkil qilish ketma-ketligi 2-jadvalda keltirib o`tilgan.