Xunuklik xilma-xil ko„rinishga ega. U bezorilik hatti-xarakatida ham, qo„pollikda
ham, insonning hayotiy manfaatlarining chegaralanganligida ham ko„rinishi
mumkin. Hayot go„zalligini qaror toptirish uchun kurashni
xunuklikning barcha
ko„rinishlariga qarshi kurashdan ajratib bo„lmaydi.
Ulug‘vorlik.
Ulug„vorlik insonga his-tuyg„uni ta‟sir etuvchi, uni quvonch va
hayratga soluvchi kuchdir. Ulug„vorlik tuyg„usining manbai – dahshat yoki shunga
o„xshash tuyg„ular qo„zg„atadigan barcha narsalar, voqea – hodisalardir. Go„zallik
singari ulug„vorlik ham qo„pol, sof foyda ma‟nosidagi manfaatdan holi bo„lib,
hamma uchun umumiy ahamiyatli, maqsadga muvofiqlik va zarurlik tasavvurlarini
o„zida mujassamlashtirgandir.
Agar go„zallik sifatida olingan
qoniqish orqali vujudga kelsa, ulug„vorlikning
zaminida miqdor tasavvurlari yotadi.
Gegelning ta‟kidlashicha, eng qadimiy Misr qabr ustidagi yodgorliklari –
piramidalar birinchi navbatda o„zlarining ulkanligi bilan odamlarning hayratga
soladi, ayni paytda ularni qurish uchun
qancha vaqt sarflanganligi, uni ko„pgina
matonatli inson kuchlari qurganligi haqida fikr-mulohaxazalar bildiriladi.
Chernishevskiy: - Oddiy shamoldan bir necha yuz marta kuchli bo„ron
ulug„vordir,- pastkash hisob-kitob va intilishlardan yuz karra kuchli bo„lgan sevgi
ulug„vordir, deb ta‟kidlaydi.
Ulug„vorlik ko„lami go„zallik ko„lamidek cheksizdir. U tabiatda, jamiyatda inson
faoliyatida namoyon bo„ladi. ulug„vorlik odamlarni faol harakatga, o„zlaridagi
ijodiy imkoniyatlarni ishga solishga rag„batlantiradi. Tabiatda baland tog„lar,
qudratli shar-sharalar, cheksiz okeanlar, moviy dengizlar, tubsiz osmon ulug„vorlik
timsollari bo„lib,
ular ulkanlik, buyuklik, keng ko„lamlik,
tuganmaslik jihatda
umumiylikka ega. Tabiatda ulug„vorlik insonni zaiflikka emas, balki undagi tabiat
bilan qo„shilib ketishga intilish hissini uyg„otadi. Ulug„vorlik hissi (o„zicha estetik)
hayratlanish, ehtirom, tan berish tuyg„ularini qamrab oladi. Bularga ba‟zida
qo„rquv hissi ham qo„shiladi, qo„rquv hissini insonni kamsitmaydi,
balki
to„siqlarni engib o„tishda turtki bo„ladi.
Dostları ilə paylaş: