13-Mavzu. Ma’lumotlar bazasi xavfsizligini ta’minlashdagi me’yoriy hujjatlar

Obyektlar o‘rtasidagi munosabatlarni aniqlash
 
Ishlab chiqilayotgan dasturiy ta ’minotning asosiy paketlari aniqlangandan so‘ng, 
har bir paketga kiruvchi sinflarni loyihalashtirishga o‘tiladi. Aniq bir paketga 
kiritilishi lozim bo‘lgan sinflar nomzodlar loyihalashtirish bosqichini sinflar 
bosqichida ko‘rsatadi va ko‘rsatilgan sinflar ol^yektlari o'rtasidagi obyektlarni 
aniqlaydi. 
Loyihalashtirish bosqichida ketma-ketlik diagrammasi. Loyihalashtirish 
bosqichining ketma-ketlik (uzviylik) bosqichi vaqt bo'yicha tartibga solingan 
obyektlarning o‘zaro harakatini aks ettiradi. 

---

Tahlil bosqichining ketma-ketlik bosqichi diagrammasidan farqli ravishda unda 
ichki obyektlar, shuningdek, xabarlar ketmaketligi ko'rsatiladi. 
Obyektlar to‘g`riburchak ko‘rinishida tasvirlanadi. Uning ichida obyektni 
identifikatsiyalovchi axborotlar nomi, obyekt nomi va sinf nomi yoki faqat sinf 
nomi ko‘rsatiladi. 
Har bir xabar ikkita obyekt hayot chizig‘ini birlashtiruvchi yoy ko‘rinishida taqdim 
etiladi. Bu chiziqlar diagrammaga xabar generatsiyasi tartibida (yuqoridan pastga 
va chapdan o`ngga) joylashadi. 
Xabarga nom beriladi, ammo argumentlarni va boshqaruvchi axborotlarni, masalan 
shakllanish shartlari yoki iteratsiya markerini ko‘rsatishi mumkin (*). Sinxron 
xabar uning qaytganligini hech bir belgi berilmaganidan ehtimol qilish mumkin. 
Agar obyekt xabar orqali yaratilsa, xabar strelkasi unga chap tomondan kiritilgan 
holda chiziladi. 
Uzviylik diagrammasi 
Uzviylik diagrammasi ham parallel jarayonlarni tasvirlash imkonini beradi. 
Chaqiruvchi obyekt ishini to‘sib qo‘ymaydigan asinxron xabarlar yarim yoy bilan 
ko‘rsatiladi. Bunday xabarlar: 
• yangi jarayon shoxchasini hosil qilishi; 
• yangi obyektni hosil qilishi; 
• endilikda jarayon shoxchasi bilan aloqani o‘rnatishi mumkin. 
Hayot chizig‘ida bunday holatda qo‘shimcha ravishda faollashtirish ko‘rsatiladi. U 
hayot chizig'i ustiga qo‘yilgan to‘g‘ri to‘rtburchak bilan belgilanadi.