müştəriyönümlülük = müştərini anlamaq + müştəriyə qayğı + müştəri dəyərinin formalaşması
Texnologiyalar getdikcə gündəlik həyatımızın bir hissəsinə çevrilir, ünsiyyət tərzimizi, işimizi, pulumuzu və vaxtımızı nəyə xərclədiyimizi əsaslı şəkildə dəyişir.
Yeni İnternet dünyasında hər dəqiqə 150 milyon e-poçt, 20 milyon WhatsApp mesajı, 3 milyon YouTube video baxışı, 2,5 milyon Google axtarışı, 700.000 Facebook-a giriş və 200.000 dollardan çox Amazon.com-da xərclənmiş pul deməkdir.
Artıq bu gün biz getdikcə daha çox işi birləşdiririk. Diqqətimiz getdikcə parçalanır və biz ehtiyaclarımızı ən dəqiq təxmin edən, həmçinin onları ən qısa müddətdə və ən yaxşı qiymətə həyata keçirən şirkətlərə və məhsullara üstünlük veririk.
Yeni biznes modelləri müştəri yönümlüdür (customer centric) ki, bu da onların strukturunu tam olaraq proqnozlaşdırılan müştəri ehtiyacını həll etməyə, vaxtında çatdırılmaya (just-in-time), müştərinin məhsuldan istifadə etdiyi vaxta əsaslanan gəlir axınlarına qədər müəyyən edir.
Böyük verilənlərin yüksək sürətli emalı dəyər yaradılmasının əsas mənbəyinə çevrilir, çünki əməliyyatlar real vaxtda və çox vaxt eyni anda baş verir. Böyük verilənlərin təhlili və süni intellekt texnologiyaları istehlakçıların rəqəmsal portretlərinin və onların iqtisadi davranış nümunələrinin öyrənilməsi əsasında yeni dəyər yaratma mənbələrini tapmağa kömək edir.
25. RƏQƏMSAL MÜƏSSISƏLƏR
Rəqəmsal transformasiya kontekstində bir müəssisənin rəqabət üstünlüyü əldə etməsi üçün aşağıdakılar lazımdır:
1) əsas fəaliyyətində liderlik;
2) bütün digər (əsas olmayan, köməkçi) fəaliyyətlərin təkmilləşdirilməsi
Hər işdə ən yaxşı olmaq mümkün deyil, buna görə də ideal həll köməkçi fəaliyyətlərin bu fəaliyyətlərdə lider olan digər müəssisələrlə qarşılıqlı əlaqəsi ola bilər. Başqa sözlə desək, müəssisə konkret məqsədə çatmaq üçün özünün “daxili” imkanlarını digər müəssisələrdən əldə etdiyi “xarici” imkanlarla birləşdirə bilər.
Çoxlu biznesin maksimum sinerji və minimum xərclə birlikdə işləmək bacarığı çox vacibdir. Layihə-müqavilə açıq qarşılıqlı əlaqəsinin məhdudlaşdırıcı halını nəzərdən keçirək - aparıcı müəssisə hansısa layihəni həyata keçirmək üçün digər müəssisələri işə cəlb edir. Aparıcı müəssisənin potensial fəaliyyət siyahısı uzun deyil, mürəkkəbdir:
- görüləcək işləri müəyyən etmək üçün formal və maksimum rəsmiləşdirilmiş;
- bu iş üçün ən yaxşı digər biznesləri tapmaq;
- seçilmiş müəssisələrlə müqavilə bağlamaq;
- bütün tərəfdaş müəssisələr üçün təhlükəsiz iş mühitini aktivləşdirmək və qurmaq;
- tərəfdaş müəssisələr arasında təhlükəsiz məlumat mübadiləsi yaratmaq və bu işlə bağlı bütün müqavilələri tamamlamaq.
Əlbəttə ki, müasir rəqəmsal texnologiyalar birlikdə düzgün tərtib olunarsa, onlar bu yeni iş üsulunu təmin edərək, onu əvvəlki iş üsulundan daha səmərəli və effektiv edə bilərlər. Açıq, formal maşın tərəfindən oxuna bilən və maşın tərəfindən icra edilə bilən proseslər firmalararası işin əlaqələndirilməsi üçün neytral təbii arbitr kimi çıxış edə bilər. Müəssisə daxilində və xaricində müxtəlif modellərin (o cümlədən qayda və proseslərin) rəsmiləşdirilməsi ona gətirib çıxarır ki, müəssisələrin əksəriyyəti formal, aydın maşın oxuna bilən və maşınla icra olunan formada müəyyən edilə bilər. Bu, proqramlaşdırıla bilən müəssisələrin proqramlaşdırılması istiqamətində irəliyə doğru bir addım olacaq.
Məsələn, rəqəmsal bir müəssisədə aşağıdakı təbəqələri ayırd etmək olar (1 - yuxarı), onlar da bir-birindən asılıdır (yuxarılar aşağı olanları müəyyənləşdirir).
1. müştərilər
2. normal müştəri fəaliyyəti
3. əmtəə və xidmətlər.
4. əmtəə və xidmətlərin həyat dövrləri
5. biznes modelləri
6. ekosistemlər
7. biznes prosesləri
8. biznes tərəfdaşları
9. tərəfdaşlar və müştərilərlə əməliyyatlar
10. texnologiya
11. məlumat
12. verilənlər
sistemin adi rəqəmsal çevrilməsi bütün bu cür təbəqələrə, onların arasındakı əlaqələrə və daha çox şeyə təsir göstərir. İdeal olaraq, hər bir təbəqə bütün müəssisə üçün bir növ "görünüş"dür (və ya bir növ "model"). Məsələn, kimsə müəssisəni əlaqəli biznes prosesləri toplusu kimi "baxır", başqası isə eyni müəssisəni verilənlər massivi kimi görür.
İstənilən təbəqədən aşağı səviyyəyə keçmək yaxşı işləyən müəssisə yaratmaq üçün ciddi işdir.
Dostları ilə paylaş: |