. Ular ichida Ibn Xaldunning fikri haqiqatga yaqinroq. U Muqaddima
asarida Tasavvuf-suvf-jun, po`stin suzidan olingan bo`lib qadimda tarki dunyo
qilgan zohidlar jundan to’qilgan kiyim yoki po`stin kiyib yurishni odat
qilganlar. Tasavvuf yoki so`fiy suzlari IX asrning boshlarida yashagan Abu
Xoshim
Sufiydan
boshlab
joriy
etilgan.
Ungacha
zuxd -zohidlik,
tarkidunyochilik, taqvodorlik parhezkorlik kabi suzlar ishlatil gan.)
Binobarin, ziyolilarimiz, talabalarniag ruhiy dunyosi ancha boyidi, yangi
oliy uquv yurtlari, universitetlar tасhkil qilindi; ilm ahli chet eldagi olimlar
bilan mustahkam ijodiy aloqalar o’rnatdi. Buning natijasida tabiat va texnika -
texnologiya haqidagi fanlarimiz ham jahon andozasi darajasiga ko`tarila
boshladi. Olimlarimiz ilm-fanning dolzarb sohalarida tadqiqotlarlar olib
borishga kirishdilar. Tabiiy va ijtimoiy jarayonlarni matematik modellash,
informatika va hisoblash texnikasi hamda ehtimollar n azariyasi sohasidagi,
geologik jarayonlarning qonuniyatlarni, molekulyar genetik, genetik hujayra
sohasidagi
tibbiyot,
qishloq
xo`jaligi,
paxta
selektsiyachiligidagi,
moddalarning kompleks fizikaviy-kimyoviy xossalarini o’rganish bilan
bog’liq, energiyaning noan`anaviy turlarini yaratish — Quyosh energiyasini
kompleks va samarali suratda boshqa turdagi energiyaga aylantirish borasidagi
tadqiqotlar ana shular jumlasidandir.
Fanning rivojlanishi uchun imkon yaratish va uni boshqarish muhim
ahamiyatga ega. Ilmiy muassasalarni bir joyga jamlash va markaz-lashtirish
umummilliy hamda xalqaro ilmiy tashkilot, markazlarning paydo bo`lishiga
olib keldi. XX asrda ixtisoslashtirilgan tadqiqot muassasalari keng taraqqiy
etdi.
Nazorat uchun savollar: 1.
«Fan» tushunchasi haqida gapiring.
2.
Fanning jamiyatdagi urni qanday deb bilasiz?
3.
«Fan tarixi» fanining predmeti va maqsadi nimalardan iborat?
4.
«Fan tarixi» fanining vazifalari haqida gapiring.
5.
«Fan klassifikatsiyasi» deganda nimani tushunasiz?
6. Yunonistonda ilmiy bilimlarning rivojlanishiga nima turtki bo’lgan?
7. Qaysi olim fanni tasniflagan?
8. Gerodot kim? U nima uchun tarix fanining otasi deb tan olingan?
