Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 4 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7 336
w www.oriens.uz April 2022 nou-xaular, kadrlarni o’qitish, qayta tayyorlash, reklamalar, ilmiy tadqiqot ishlarini
rivojlantirish uchun kiritiladigan kapitallardir.
2.
Investitsiyalashda ishtirok etish xarakteriga ko’ra:
to’g’ri investitsiyalar;
portfel investitsiyalar.
To’g’ri investitsiyalar investor tomonidan investitsiyalash jarayonidan
investitsiya obyektlarini izlash va tanlashda hamda investitsiya vositalarini qo’yishda
bevosita o’zi ishtirok etishini nazarda tutadi. To’g’ri investitsiyalash investordan
muayyan bilim va malaka talab etib, bu investitsiya obyekti yuzasidan aniq
ma’lumotga ega hamda investitsiyalash mexanizmini tushunadigan investorlar
tomonidan amalga oshiriladi. To’g’ri investitsiyalar investitsiya faoliyatini uzoq
muddat davomida amalga oshirilishi hamda jiddiy tijoriy va siyosiy risklarga egaligi
bilan xarakterlanadi.
Investitsiya vositachilari, tijorat banklari, fondlar va boshqa moliyaviy
vositachilar orqali amalga oshiriladigan investitsiyalash portfel investitsiyalar
hisoblanadi. Bugungi kunda global iqitisodiyotda investitsiyalashning muayyan
qismini portfel investitsiyalar tashkil etadi. Boisi barcha investorlar ham
investitsiyalashni qanday amalga oshirish bo’yicha chuqur bilimga ega bo’lmaydilar
va bu investitsiya hamda moliyaviy vositachilar yordamidan foydalanishni taqozo
qiladi. Portfel investitsiyalarning to’g’ri investitsiyalardan farqi shundaki, ularni
sotish va boshqa usullarda qaytarib olish osondir, shiningdek mazkur investitsiyalar
nisbatan qisqa muddatlarda amalga oshirilishi bilan ajralib turadi.
3.
Investistiya faoliyatni amalga oshirish muddatiga ko’ra qisqa o’rta va
uzoq muddatli investitsiyalarga bo’linadi. Qisqa muddatli investitsiyalarga aksariyat
hollarda bir yil muddatga qo’yiladigan kapitallar kiradi. bir yildan uch yilgacha
bo’lgan muddatda faoliyat ko’rsatadigan investitsiyalar o’rta muddatli investitsiyalar
hisoblanadi. Uzoq muddatli investitsiyalarga esa uch yilda ko’p bo’lgan muddatga
qo’yiladigan investitsiyalar mansub bo’ladi. Ba’zi olimlar mazkur muddatlardan
tashqari o’ta qisqa muddatli (bir necha soatda bir necha kungacha joylashtiriladigan
investitsiyalar, bular asosan moliyaviy investitsion faoliyatda amalga oshiriladi)
hamda o’ta uzoq muddatli (o’ttiz yildan ortiq muddatda amal qiladigan
investitsiyalar) investitsiyalarni ham ajratib ko’rsatadilar [24].
4.
Investorlarning qaysi mulk shakliga tegishliligiga ko’ra investitsiya
faoliyati quyidagi shakllarda amalga oshiriladi: