Badiiy til (badiiy nutq) adabiy tilning og‘zaki so‘zlashuv uslubi, publisistik uslub, rasmiy uslub singari uslublaridan biri, ya’ni badiiy uslub sanaladi. Ko‘rinadiki, adabiy til badiiy tildan kengroq tushuncha bo‘lib, badiiy tilni ham o‘z ichiga oladi.Nutqning adabiy va shevalarga xos ko‘rinishlari bor. Xalq shevalari adabiy tilning boyib borishida o‘ziga xos tuganmas manba vazifasini o‘tasa-da, ular adabiy til me’yorlaridan tashqaridadir. Adabiy til leksikada ham, fonetika va grammatik qurilish sohasida ham o‘z me’yorlari, qoidalari bilan ajralib turadi.Bu me’yorlar grammatika darsliklari, qo‘llanmalari va barcha xil lug‘atlarda belgilab qo‘yilgan. Bu me’yorlar shu tilda so‘zlashuvchi barcha kishilar uchun umumiy va zaruriy hisoblanadi . Umumxalq tilining qayta ishlanishi negizida shakllanib, mahalliy dialektlarning umumiy zaruriy xususiyatlarini o‘ziga singdira borgan adabiy til ayni zamonda umumxalq tilining turli ko‘rinishlaridan - jonli so‘zlashuv nutqidan ham, mahalliy shevalardan ham, jargonlardan ham farq qiladi. . Umumxalq tilining qayta ishlanishi negizida shakllanib, mahalliy dialektlarning umumiy zaruriy xususiyatlarini o‘ziga singdira borgan adabiy til ayni zamonda umumxalq tilining turli ko‘rinishlaridan - jonli so‘zlashuv nutqidan ham, mahalliy shevalardan ham, jargonlardan ham farq qiladi. Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, adabiy til, uning me’yorlari va qonuniyatlari balog‘atga yetgan, kamolatga erishgan kishining shakllanishi jarayonida o‘rganib, o‘zlashtirib olinadi.Shunday ekan, bu borada ayniqsa, oila va maktab, oliy o‘quv yurti, adabiy tilni egallagan shaxslar, olimlar bilan yaqin aloqada bo‘lib turish va ular ko‘magida turli janrdagi adabiyotlarni o‘qish, o‘rganish muhim ahamiyatga ega ekanligini yosh avlod ongiga singdirish biz pedagoglarning asosiy vazifamizdir.
Dostları ilə paylaş: |
