7-mavzu: qushlar (aves) sinfining umumiy tavsifi (2 soat) Reja

 
A – erkagi, B - urg’ochisi 
 
1._____________________________ 
2._____________________________ 
3._____________________________ 
4._____________________________ 
5._____________________________ 
6._____________________________ 
7._____________________________ 
8._____________________________ 
9._____________________________ 
10.____________________________ 
11.____________________________ 
12.____________________________ 
13.____________________________ 
14.____________________________ 
15.____________________________ 
16.____________________________ 
17.____________________________ 
18.____________________________ 
19.____________________________
 
 
5. Sutemizuvchilarning bosh miyasini chizing va raqamlar qo’ying. 
 
A – ustki tomondan ko’rinishi 
B – ostki tomondan ko’rinishi 
1. yarim sharlar, 2. oraliq miya, 3. o’rta miya, 4. miyacha, 5. uzunchoq miya, 6. 
yarim sharlar, 7. hidlov bo’lagi, 8. yangi qadoqsimon tana, 9. gipofiz, 10. epifiz, 

---

108 
11. varoliev ko’prigi, 12. miyacha yarim sharlari, 13. miyacha chuvalchangchasi, 
14. piramidalar, II-VII. Bosh miya nervlari. 
Munozara yordamida mavzuni mustahkamlash 
Quyidagi savollarga og’zaki javob bering. 
1. Sut emizuvchilar hazm qilish sistemasi qanday tuzilgan? 
2. Sut emizuvchilar nafas olish sistemasi qanday tuzilgan? 
3. Sut emizuvchilar ayirish sistemasi qanday tuzilgan? 
4. Sut emizuvchilar ko’payish sistemasi qanday tuzilgan? 
5. Sut emizuvchilar nerv sistemasi qanday tuzilgan? 
Mavzu bo’yicha bilimlarni tekshirish
Chiqish testlarini ishlang: 
1. Sut emizuvchilar tashqi tuzilishiga tegishli tushunchalarni belgilang
: A-
uchinchi qovog’i yo’q, B-ko’zlari katta, V-burun teshigi juft, G-quloq suprasi bor, 
D-lablari bor, Ye-tanasi jun bilan qoplangan, J-oyoqlari uch bo’limdan iborat, Z-
bo’yin qismi uzun. 
2. Sut emizuvchilarning hazm qilish organlariga tegishli tushunchalarni 
belgilang:
A-og’iz oldi bo’shlig’i hosil bo’lgan, B-kurak, qoziq, soxta oziq va oziq 
tishlar hosil bo’lgan, V- so’lak bezlari 5ta, G-so’lak bezlari 4 juft, D-tishlari 
differentsiallashgan, Ye-ko’r ichak hosil qiladi, J-oshqozoda pilorik, kardial va 
privratik qismlar farq qilinadi, Z-chuvalchang o’simta hosil qiladi, I-yo’g’on va 
to’g’ri ichak hosil bo’ladi, K-ichak nayi anal teshik bilan tugaydi, L-to’g’ri ichagi 
uzun, M- ko’pchiligida o’t pufagi bo’lmaydi. 
3. Kavsh qaytaruvchilarning oshqozoni qanday bo’limlarni hosil qiladi?
A-
murakkab qarta, B-oddiy qarta, V-to’r qorin, G-katta qorin, D-siqma qorin, Ye-qat 
qorin, J-shirdon, Z-o’rta qorin. 
4. Sut emizuvchilarning nafas olish organlariga tegishli tushunchalarni 
belgilang:
A- hiqildoq qopqogi bor, B-hiqildoqda qalqonsimon tog’ay hosil 
bo’ladi, V-hiqildoqda cho’michsimon tog’ay hosil bo’ladi, G-nafas yo’li alveolalar 
bilan tugaydi, D-hiqildoq tepaligi bor, Ye-bronxlar hosil bo’lgan, J-nafas aktida 
diafragma ishtirok etadi, Z-nafas aktini qavurg’alararo muskullar boshqaradi. 
5. Sut emizuvchilar qon aylanish sistemasi qushlarnikidan qanday farq 
qiladi? 
A-o’ng aorta yoyini hosil bo’ladi, B-aorta yoyi nomsiz arteriyalar hosil 
bo’ladi, V-chap aorta yoyini hosil bo’ladi, G-o’ng va chap toq vena hosil bo’ladi, 
D-o’ng juft vena hosil bo’ladi, Ye-ba’zan chap o’mrov osti arteriyasi aorta yoyidan 
mustaqil ajraladi, J-venoz sistemasi asimmetrik, Z- venoz sistemasi simmetrik, I-
buyrak qopqa sistemasi qisman saqlangan, K-buyrak qopqa sistemasi yo’q.. 
6. Sut emizuvchilar buyragining tuzilishiga tegishli tushunchalarni 
belgilang:
A-mag’iz va po’stloq qimsi farqlanadi, B-periferik va markaziy qismi 
farqlanadi, V-piramidalari hosil qiladi, G-boumen kapsulasi hosil bo’ladi, D-
boumen koptokchasi hosil bo’ladi, Ye- malpigi kapsulasi hosil bo’ladi, J-malpigi 
koptokchasi hosil bo’ladi, Z-trapitsalar hosil qiladi, I-jom va kosalari bor, K-siydik 
yo’li va pufagi bor. 

---

109 
7. Urg’ochi sutemizuvchilar va ularning jinsiy organlari tuzilishini juftlab 
yozing:
A-kenguru, B-maymun, V-quyon, G-cho’chqa; 1- 2ta tuxum yo’li, 1ta 
bachadon va 1ta qin, 2-2ta tuxum yo’li, 2ta bachadon va 2ta qin, 3-2ta tuxum yo’li, 
2 bo’lmali bachadon va 1ta qin, 4-2ta tuxum yo’li, qo’sh bachadon va 1ta qin. 
8. Sut emizuvchilar nerv sistemasi va sezuv organlari qushlarnikidan qanday 
farq qiladi? 
A-hidlov bo’limi yaxshi rivojlangan, B-ba’zi sutemizuvchilarda miya 
po’stlog’i hosil bo’ladi, V-barchasida miya po’stlog’i hosil bo’ladi, G-oraliq miya 
kuchli rivojlangan, D-miya po’stlog’i egatchalar hosil qiladi, Ye-miyacha katta va 
bir necha bo’limli, J-o’rta quloq paydo bo’lgan, Z-tashqi quloq paydo bo’lgan. 
1
2
3
4
5
6
7 A- B- V- G- 
8