A. F. Shaxidov, A. D. Qayumov, R. M. Xudayqulov
Yon rezervdan grunt olib ko‘tarma qurish
Yüklə 7,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Buldozer bilan yon rezervdan ko‘tarma qurishda ishning texnologiyasi va tashkil etilishi.
|
6.3 Yon rezervdan grunt olib ko‘tarma qurish
Tekis yoki past - tepaliklar bo‘lgan joylarda avtomobil yo‘llarining yo‘l poyi, asosan, baland bo‘lmagan ko‘tarma (0,6-0,8 m, ayrim hollarda 1 m dan katta) ko‘rinishida bo‘ladi. Bunday ko‘tarmalarni qurish uchun nisbatan kam grunt talab qilinganligi sababli yaqin vaqtlargacha yo‘l bo‘ylab bir yoki ikki tomonidan, uning butun uzunligicha yon rezervdan olingan. Buning natijasida yer ishlari narxi eng kam va yo‘l poyi uchun grunt qidirishda bu omil hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘lgan. Agar bu masala bir vaqtda sarf-iqtisodi jihatidan ko‘rilmasa, bunday yechim oqilona bo’lmaydi. Yon rezervlar bo‘lganda yo‘l yer maydonini 2 marta ko‘p egallaydi. Yo‘l qurilib bo‘lgandan so‘ng rezerv yerlari ifloslanishi va o‘simlik o‘sishi natijasida axlat to‘planadigan joyga aylanib, yo‘l poyining suv-issiqlik tartibini buzadi, yo‘lda harakat xavfsizligi ta'minlanmaydi. Shuning uchun juda kam holatlarda yon rezervlardan grunt olib yo‘l poyi quriladi. Yon rezervlardagi yo‘lning xosil bermaydigan joylaridan o‘tganda, quyi darajali yo‘l qurilganda va yer qayta tiklanishi kerak bo‘lgan, rezerv vaqtinchalik egallagan joylarda o‘tkazish oqilona hisoblanadi. Ish buldozer, skreper yoki greyder-elevatorda bajariladi. Buldozer bilan yon rezervdan ko‘tarma qurishda ishning texnologiyasi va tashkil etilishi. Odatda, rezervlar ikki tomonda quriladi, agar joylardagi sharoit bunga imkon bermasa, rezerv bitta tomondan chegaralanadi. 108 Rezervning o‘lchami ko‘tarmaning balandligi va kengligiga qarab belgilanadi. Rezervning chuqurligi suv qochirish imkonidan kelib chiqib olinadi (1 m dan katta emas). Bitta rezerv atrofida uning kengligi va chuqurligi o‘zgarmas bo‘ladi. Agar qurilayotgan ko‘tarmaning yonida grunt yoki boshqa sharoitga asosan yon rezervlar qurish mumkin bo‘lmasa, grunt yaqin rezervdan olinadi. Bunday holatlarda rezervdan grunt avval ko‘tarma uchun tayyorlangan asosga tashiladi va vaqtinchalik (oraliq) to‘plam holida yotqiziladi. Keyin grunt bu to‘plamda ko‘rsatilgan joyga suriladi. Shu usulda quvurga, kichik ko‘priklarga olib keluvchi va pastlik joylardagi ko‘tarmalar quriladi. Ko‘tarmalar uchun grunt yon rezervdan olinganda buldozerlar quyidagi asosiy ish kompleksini bajaradi: asosni tayyorlash (buldozer bilan o‘simlik qatlamini olish); ko‘tarmaning tabiiy asosini gruntlarni zichlashtirishda foydalaniladigan mashinalar bilan zichlashtirish; rezervda gruntni kavlash, ko‘tarmaga surish; har bir qatlam gruntini buldozer bilan surish; har bir qatlam gruntini katok bilan zichlash; yo‘l poyi va rezervning yuzasini avtogreyder bilan tekislash; buldozer bilan rezervni tiklash, yon qiyalikka va yo‘l yoqasiga gruntni tarqatish. Yüklə 7,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|