A. M. Polatov kompyuter vositasida modellashtirish asoslari

Kompyuter vositasida modellashtirish - kompyuter modeli asosida murakkab tizimning tahlili yoki ayrim elementlari o‘rtasidagi bo‘lgan aloqalami muqarrarlash masalasini yechish usulidir. Kompyuter vositasida modellashtirish moxiyati mavjud model asosida tadqiq qilinuvchi obyekt haqida miqdoriy va sifat natijalami olishdan iborat.
К itnpyuter vositasidagi modellar matematik modellash- tirisb ling oddiy ish quroli (instrumenti) bo‘lib, har xil sohadagi ama’ iy masalalarni yechish uchun ishlatiladi. Kompyuter vos asidagi modellar modellashtirilayotgan obyekt haqida yangi bil? nlar olish uchun yoki analitik tadqiqot uchun murakkab be Igan tizimlarning ishini taxminiy baholashda foydalaniladi. К jmpyuter vositasida modellashtirish murakkab tizimlami tahlil с lishning samarali usullaridan biri hisoblanadi. Kompyuter ositasidagi modellashtirish real hisoblash tajribalar o‘tkazish imkoniyatining mavjudligi, moliyaviy yoki jismoniy to‘siqlar, yoki oldindan aytib bo‘lmaydigan natija berishi mumkin bo'lgan hollarda tadqiqot o‘tkazish uchun ishlatilishi sodda va qulayroqdir.
Kompyuter vositasidagi modellaming mantiqqa egaligi va shakllantirilganligi original obyektni (yoki obyektlar butun sinfini) o‘rganilayotgan original obyektning asosiy omillarini aniqlashga imkon beradi, xususan, parametrlar va boshlang‘ich berilganlar o'zgarishini modellashtirilayotgan jismoniy tizimga ta’sirini tadqiqot kilislmi.
Kompyuterli modelni ishlab chiqarilishi hodisaning muayyan tabiatidan yoki o‘rganilayotgan original obyektdan abstraktlashishga asoslangan bo‘lib, ikki bosqichdan iborat - avvalo sifat, so‘ngra miqdoriy modelini tuzish. Original ob’ktning qanchalik ko‘p muhim xususiyatlari aniqlangan bo‘lsa va kompyuter modeliga o‘tkazilsa, shunchalik uni real modelga yaqinlashtirish imkoniyati boiadi va shu modeldan foydalanuvchi tizim shuncha ko‘proq imkoniyatlarga ega bo‘ladi. Kompyuter vositasida modellashtirish esa, kompyuterda qator hisoblash eksperimentlar o‘tkazishdan iborat, ulaming maqsadi: tahlil qilish, talqin qilish va modellashtirish natijalarini muayyan o‘rganayotgan obyekt aynan shunday yo‘l tutishi bilan solishtirish, va kerak bo‘Isa, keyinchalik modelni aniqlashtirish va xakazo.
Modellashtirish analitik va imitatsiyali ko‘rinishlariga ajratiladi. Analitik modellashtirishda algebrayik, differensial va boshqa tenglamalar shaklidagi real obyektning matematik (abstrakt) modellari o‘rganiladi, shuningdek, ular aniq yechimga olib keladigan aniq hisoblash jarayonini amalga oshirishni