41.Çevrə və onun tənliyi.
Müstəvinin, mərkəz adlanan nöqtədən eyni uzaqlıqda yerləşən nöqtələri çoxluğuna çevrə deyilir.
Əgər, radiusu R olan çevrənin mərkəzi C(a; b) nöqtəsində olarsa, çevrənin ixtiyari M(x; y) nöqtəsi üçün tərifə əsasən
MC=R yaxud olar. Bu bərabərlikdən
(x-a)2+(y-b)2-R2 (1) tənliyi alınır ki, buna çevrənin kanonik (ən sadə) tənliyi deyilir.
Əgər, xüsusi halda, çevrənin mərkəzi koordinat başlanğıcında yerləşərsə, onda a=b=0 olub, çevrənin tənliyini x2+y2=R2 (2) şəklində alarıq.
Əgər, (1) tənliyində mötərizələri açsaq, çevrənin ümumi şəkildə tənliyini alarıq:
x2+y2-2ax-2by+(a2+b2-R2)=0 (3)
Göründüyü kimi, x və y dəyişənlərinə nəzərən 2-ci dərəcəli ümumi tənlikdə x2 və y2 hədlərinin əmsalları bərabər olduqda o, çevrə tənliyi ola bilər.
T ənliyi (3) şəklində verilmiş çevrənin mərkəzinin koordinatlarını və radiusunu tapmaq üçün onun sol tərəfindən x və y-ə nəzərən tam kvadrat hissələr ayırıb, sərbəst həddi tənliyin sağ tərəfinə keçirməklə onu (1) tənliyi şəklinə gətirmək lazımdır. Mərkəzi polyar ox üzərində olub, polyusdan keçən və radiusu R olan çevrənin (şək. 4.1) polyar koordinat sistemində tənliyi =2Rcos mərkəzi polyusda olan R radiuslu çevrənin tənliyi isə =R olacaq.
Dostları ilə paylaş: |