42
SEMESTR VI
Ma’ruza. № VI/1
Mavzu: Portlandsement xossalari, turlari, xom-ashyosi va ularni talqon
qilish usullari.
Reja:
1.
Portlandsement va uning turlari.
2.
Tez qotuvchi va sulfatga bardoshli portlandsementlar.
3.
Oq va rangli sementlar.
4.
Portlandsement xom-ashyosi va ularni talqon qilish usullari.
Tayanch so‘z va iboralar:
portlandsement; klinker; shlakoportlandsement, putssolon
portlandsement.
Tez qotuvchi
portlandsement
Birinchi tez qotuvchi sement Avstraliyada 1912 – yilda tayyorlangan. (TQS)ni
maxsus portlandsement klinkeri va gips birgalikda mayda to‘yish yo‘li bilan olinadi:
to‘yishda cho‘kuvchi aktiv mineral qo‘shimchalardan 10%dan ortiq bo‘lmagan miqdorda va
domna granulalangan elektrotermooltingugurt shlaklari, kullarni 15% dan ortiq bo‘lmagan
miqdori qo‘shish mumkin.
TQS
klinkeri
tarkibida
60-65%
C3S.C3A-0.05%
gacha
MgO<5%
bo‘ladi.
Gipsni
SO3
ni
3,5%
xisobga
olgan
xolda
miqdorda kiritiladi. TQS olish uchun bir tarkibida jinsli
xom ashyoviy moddalardan
foydalaniladi:
xom
ashyoviy
aralashmalarni
kremnozyomning
CaO
ga
orttirilgan
to‘yinish
koeffitsienti
bilan
tayyorlanadi
(TK
—0,9
—0,92)
ular
maydaroq
to‘yiladi
va
puxtalik
bilan
gomogenlanadi(Sozlanadi).
TQS
ning
yuksak
mustaxkamligi
faqatgina
mineralogik tarkibiga emas,
balki
sementni
to‘yish maydaliga xam bog‘lik
bo‘ladi.
Uning solishtirma sirti 3500-4000 sm
2
/g ga teng TKS birinchi uch sutka davomida
ancha tez kotadi, bunda mustaxkamlik yakuniy mustaxkamlikning 60-70% ini tashkil qiladi. Bu
klinkerda S
3
Sning miqdori, maydalik darajasi S
3
A oshirishi organik va noorganik moddalarning
kiritilishi bilan oshiriladi.
Dostları ilə paylaş: