A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin



Yüklə 3,77 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə22/147
tarix22.12.2023
ölçüsü3,77 Kb.
#189547
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   147
biologiya. 9-sinf (2014, a.zikiryayev, a.to\'xtayev)

rinishi.
12- rasm.
Zamburug‘lar hujayrasi tarkibida plastidalari bo‘lmaydigan geterotrof 
organizmlardir. Ular qadimgi organizmlar hisoblanadi. Zamburug‘lar 
parazit va saprofit holda hayot kechiradi. 
Saprofitlar
— o‘lik organik 
modda bilan oziqlanadigan orga nizmlar. Ba’zi birlari suvda yashaydi. 
Zam burug‘larning 100 000 ga yaqin turi mavjud bo‘lib, quruqlikda juda 
keng tarqalgan. Ular suv o‘tlaridan xlorofillning yo‘qligi, bakteriyalardan 
esa yadroga ega bo‘lishi bilan farq qiladi. Zamburug‘larning vegetativ ta-
nasi 
mitselliy
deb atalib, u alohida ipchalar ya’ni 
gifalar
yig‘indisidan 
tashkil topgan (12- rasm). Zamburug‘ mitselliysi oziq moddalarni butun 
yuzasi bilan shimib oladi. Mitselliyda spora hosil qiluvchi organlar hosil 
bo‘ladi. Ko‘payishi vegetativ, jinssiz va 
jinsiy usul larda boradi.
Vegetativ ko‘payish kurtakla nish yoki 
mitselliyning bo‘laklarga ajralishi, jins-
siz ko‘payish esa har xil sporalar hosil 
qilish yo‘li bilan boradi.
Jinsiy ko‘payish tuban zamburug‘ larda 
suv o‘tla rga o‘xshash, yuksak zambu-
rug‘lar esa maxsus jinsiy or gan larning 
qo‘shi lishi, bir hujayra mah sulotining 
ikkinchi siga ko‘chib o‘tishi va yadro-
larning juft-juft bo‘lib qo‘shilishi kabi 
ko‘ri nish larda amalga oshadi. Mitsel liy -
ning tuzilishi va ko‘payish usuli ga qa rab 
zambu rug‘ lar 
tuban
va 
yuk sak zambu-
rug

larga
bo‘linadi. Tuban zamburug‘lar 
mitsel liysida to‘siqlar bo‘lmaydi, jinsiy 
ko‘payish suv o‘tlari dagidek boradi. Yuksak zamburug‘lar mitselliysi to‘siqli, 
ya’ni ko‘p hujayrali bo‘ladi (24- betdagi 13- rasm).
achitqi zamburug‘i 
— haqiqiy mitselliysi bo‘lmay, tanasi alohida-alohi-
da hujayralardan iborat. Hujayrasi bir yadroli, oval shaklda bo‘ladi. 
Bu zamburug‘ kurtaklanish yo‘li bilan ko‘payadi. Kurtaklanish nati-
jasida hosil bo‘lgan
yosh hujayralar uzilib ketmay zanjir hosil qiladi 
(14- rasm). Ular shakarli 
muhitda yashaydi. Achitqi zamburug‘larining 



Yüklə 3,77 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin