Ağri fizyopatolojiSİ Ülker yağCI, Mustafa saygin

Süleyman Demirel Üniversitesi

 Tıp Fakültesi Dergisi

Şekil 1:

 Serbest Sinir Uçlarının Yaralanma Sonucu 

Değişimin Gösterimi (9).

---

Süleyman Demirel Üniversitesi

 Tıp Fakültesi Dergisi

Ağrı Fizyopatolojisi

tahrik edicilerce indüklenen bir merkezi nöronal hipe-

reksitabilite durumunun temel bir hücresel aracı ola-

rak işlev görürler (11, 16, 17). 

Merkezi sinir sistemi ve periferik afferentler arası ilk et-

kileşim alanı, arka boynuzda bulunan sinaps etkileşimi 

demiştik.  Bu  etkileşimi  nasıl  gerçekleştirir  sorusuna 

cevap; bilgi iletiminde önemli rolü bu sinapslarda salı-

nan nörotransmitterler üstlenmektedir (glutamat birin-

cil ağrıda; glutamat ve P maddesi birlikte ikincil ağrıda 

rol alır) (5). Sinaps aralığındaki görevli nörotransmitte-

re ayrıntılı bakarsak Glutamat, Aδ terminal uçlarından 

ve  motor  nöronlara  sinaps  yapan  afferentlerden  sal-

gılanan eksitatör bir aminoasittir. Ek olarak, glutamat 

reseptörü antagonistlerinin lokal enjeksiyonu nosisep-

tif davranışı zayıflatır (18). Nöropeptidler; P maddesi, 

Nörokinin-A, Kolesistokinin, Galanin ve Kalsitonin-Ge-

ne  Related  Peptid  (CGRP)  olarak  sayılabilen  nöro-

peptitler,  özellikle  C-  lifleri  eksitasyonu  ile  oluşurlar. 

Nitrik oksit (NO) ağrı ilişkisi ise NMDA reseptörlerinin 

aktivasyonu nitrik oksit sentetazı (NOS) aktive eder ve 

NO oluşur. Prostoglandinler ve NO medulla spinaliste 

uyarıcı aminlerin serbestleşmesini sağlar. Nitrik oksitin 

nosiseptif  olaylardaki  rolü  tam  olarak  açığa  kavuşa-

mamıştır ve akut nosisepsiyonda çok önemli değildir. 

Ancak kronik ağrı durumlarında NO indüksiyonu önem 

taşıyabilir  ve  hücre  ölümünde  önemli  rol  oynayabilir. 

Nitrik oksitin ağrı üzerinde bir pozitif feedback meka-

nizması oluşturduğu düşünülmektedir (19-22).