Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti

Asosiy tushunchalar
g
lossariysi 
Til tizimi
– til birliklari: fonema, morfema, so‘z, gap va til sathlarining bir 
butunligidan iborat bo‘lib, tizim sifatida uning birliklari bir-birini taqozo etadi va 
boshqa bir belgisiga ko‘ra bir-biriga zidlanadi.
 
Ramz 
– belgi bo‘lib, til belgilar tizimidir. 
  Fonologiya
– nutq tovushlarining vazifaviy qiymatini o‘rganadi. 
Fonologiyaning o‘rganish manbai fonemadir.

---

97 
Fonema 
– so‘z, so‘z shakllari va morfemalarni tashkil etuvchi, ma`no 
farqlash uchun xizmat qiluvchi eng kichik, boshqa bo‘laklarga bo‘linmaydigan til 
birligi. 
Kvaziomonim 
– tarkibidagi birgina fonema bilan farq qiluvchi so‘zlar.
Etimologiya – 
so‘zlarning boshlang‘ich ma`nosi va shaklida bo‘lgan 
o‘zgarishlarni aniqlaydi, o‘rganadi. 
 
Leksikografiya – 
lug‘at va uning tuzilishini o‘rganuvchi tilshunoslik 
bo‘limi. 
 
Semasiologiya – 
so‘zning ma`nosi va uning taraqqiyotini o‘rganuvchi 
tilshunoslik bo‘limi.
 
Lison – 
kishining miyasida, miyaning til xotirasi qismida mavjud hodisalar 
va ularni ishlatish qoidalari. 
Nutq – 
miyada, til xotirasida mavjud hodisalardan va ularni ishlatish 
qoidalaridan foydalanish jarayoni.
 
 
Asosiy adabiyotlar 
1.Abduazizov A.Tilshunoslik nazariyasiga kirish.-Toshkent, 2010.-71-72 б. 
2.Borbala Richter. First steps in theoretical and applied linguistics.-Budapest, 
2006.-B.26-69
 
3.Ирисқулов И.Тилшуносликка кириш.-Тошкент, 2009.-Б.109-114 б. 
4.Rasulov R.Umumiy tilshunoslik. -Тoshkent, 2013. -Б.-196-204; 205-210. 
5.Тилшунослик назарияси ва методологияси. Тузувчи: Ҳ. Дадабоев. –
Тошкент, 2004.-Б.5-7. 
6.Хolmanova Z. Tilshunoslikka kirish.-Toshkent, 2007. -Б.29-36