Anatomiya 2014. indd

Aorta ravog‘i tarmoqlari
Aorta ravog‘ining ko‘tarilgan tomonidan uchta yirik arteriya: 
yelka-kalla poyasi, chap umumiy uyqu arteriyasi va chap o‘mrov 
osti arteriyasi boshlanadi.
Yelka-kalla poyasi
(truncus brachiocepalicus) aorta ravog‘idan 
o‘ng II qovurg‘a tog‘ayi sohasida chiqadi. Yelka-kalla poyasi yuqo-
riga va o‘ng tomonga yo‘nalib, o‘ng to‘sh-o‘mrov bo‘g‘imi sohasida 
o‘ng umumiy uyqu va o‘ng o‘mrov osti arteriyasiga bo‘linadi.
Umumiy uyqu arteriyasi
(a. carotis communs)
 
o‘ng tomon-
da yelka-kalla poyasidan chap tomonda bevosita aorta ravog‘idan 

---

368
160-rasm. Tashqi uyqu arteriyasi tarmoqlari. 
Chap tomondan ko‘rinishi:
1–ko‘z kosasi usti arteriyasi; 2–chakkaning 
chuqur arteriyasi; 3–miya pardasining o‘rta 
arteriyasi; 4–yuzning ko‘ndalang arteriyasi; 
5–ustki jag‘ arteriyasi; 6–chakkaning yuza ar-
teriyasi; 7–quloq suprasining orqa arteriya-
si; 8, 12–halqumning yuqoriga yo‘nalgan arte-
riyasi; 9–ensa arteriyasi; 10–yuqoriga yo‘nal-
gan tanglay arteriyasi; 11–yuz arteriyasi;
13–ichki yuqu arteriyasi; 14–adashgan nerv; 
15–diafragma nervi; 16–umumiy uyqu arte-
riyasi; 17–oldingi narvonsimon mushak;
18–bo‘yinning ko‘tariluvchi arteriyasi;
19–pastki qalqonsimon arteriyasi; 20–qal-
qonsimon-bo‘yin poyasi; 21–qovurg‘a-bo‘yin 
poyasi; 22–chap o‘mrov osti arteriyasi;
23–umurtqa arteriyasi; 24–ustki qalqonsimon bez arteriyasi; 25–ustki hiqil-
doq arteriyasi; 26–tashqi uyqu arteriyasi; 27–pastki jag‘ osti bezi;
28–engak osti arteriyasi; 29–engak tarmog‘i; 30–pastki lab arteriyasi;
31–lunj arteriyasi; 32–ustki lab arteriyasi; 33–ustki jag‘dagi tish katakchala-
rining orqa arteriyasi; 34–tanglayni pastga yo‘nalgan arteriyasi;
35–ko‘z kosasining pastki arteriyasi; 36–chaynov arteriyasi;
37–ko‘z burchagiga yo‘naluvchi arteriya; 38–burunning orqa arteriyasi;
39–g‘altak usti arteriyasi.
boshlanadi. Shuning uchun chap umumiy uyqu arteriyasi o‘ngiga 
nisbatan 2–2,5 sm uzun. Umumiy uyqu arteriyasi to‘sh-o‘mrov-
so‘rg‘ichsimon va kurak-til osti mushaklarning orqasida bo‘yin 
umurtqalari ko‘ndalang o‘simtalari oldida vertikal yo‘nalib yuqo-
riga ko‘tariladi. Bo‘yinda uning lateral tomonida ichki bo‘yin-
turuq venasi, orqa tomonida adashgan nerv joylashgan bo‘lib, 
bo‘yin fassiyasi bilan o‘raladi va bo‘yinning tomirli-nerv li dasta-
sini hosil qiladi. Qalqonsimon tog‘ayning yuqori chekkasi sohasi-
da har bir umumiy uyqu arteriyasi tashqi va ichki uyqu arteriya-
lariga bo‘linadi.