Anatomiye giRİŞ

Safranın Fonksiyonu 
Safranın sindirim sistemindeki fonksiyonu safra tuzları araclığı ile olur. İnsan duodenumuna 
safra tuzları verildiğinde, safra tuzlarının miktarı oranında pankreas salgısı salındığı 
görülmüştür. Safra tuzları duodenuma girdikçe, pankreastan duodenuma daha çok lipaz ve öteki 
enzimler akmaktadır. Besinlerle alınan yağlar ince bağırsağa geldiklerinde, küçük yağ 
damlacıkları halindedirler. Yağ sindiriminde rol oynayan lipaz enzimi, bu durumdaki yağları 
etkileyemez. Safra tuzları yağ damlacıkları üzerine adsorbe edilerek bunları emülziyon haline 
getirirler. Lipaz, emülsifiye edilen yağlara kolayca tutunur ve bunları hidrolize eder. Böylece 
nötral yağlar gliseridlere parçalanırlar ve bağırsaklardan emilir. Özetleyecek olursak; safra 
tuzları yağların sindirilip emilmelerini sağlarlar. Yağlar emilirken yağda eriyen vitaminler de 
(A, D, E, K) absorbe edilirler. A D ve E vitaminlerinin vücutta depo edilebilmelerine karşın K 
vitamini için böyle bir şey söz konusu değildir. Kanın pıhtılaşmasında rol oynayan önemli 
faktörlerden birisi olan protrombin yapımı için K vitamini gereklidir. 
Safra tuzları bağırsaklardan geçerken ileum'da bunların % 90 kadarı geri emilerek kana 
geçirilir, vena portae yoluyla tekrar karaciğere getirilirler ve tekrar kullanılırlar. Bu olaya safra 
tuzlarının "entero-hepatik dolaşımı" denir. 
 
Pankreas  
Karın boşluğunda, retroperitoneal olarak yerleşmiş, hem ekzokrin.hem de endokrin salgıları 
olan çok önemli bir bezdir. Duodenum'un ikinci bölümüne akıtılan ekzokrin salgısı içinde 
bulunan lipaz, amilaz ve tripsinojen ince barsak içeriğindeki, yağları, karbonhidratları ve 
proteinleri sindirir.  
Pankreas, duodenum kavsinden dalağa kadar uzanır. Yumuşak, lobüllü yapıda ve kirli sarı 
renktedir.12-15 cm uzunlukta ve 60-70 gr.ağırlıktadır. 
Anatomik olarak caput, collum, corpus ve cauda pancreatis olmak üzere 4 bölümü vardır. Caput, 
oniki parmak barsağının kavsine yerleşir, cauda dalak hilusuna ulaşır. 
Pankreasın ekzokrin salgısı iki kanal aracılığı ile duodenum'a ulaştırılır. 
•  Duc.pancreaticus (Wirsung kanalı) : Pankreasın esas boşaltma kanalıdır. Cauda'dan başlayıp 
tüm pankreas boyunca giderek papilla majör duodeni'ye açılır. Açılmadan önce duc. 
choledochus'la birleşir. 
•  Duc.pancreaticus accessorius (Santorini kanalı) : Küçük, oldukça variabl bir kanaldır. 
Sıklıkla duc. pancreaticus'la bağlantılı olduğu halde % 10 olguda bağımsız seyredebilir. 
Duodenum'un ikinci bölümündeki papilla minör duodeni'ye açılır.  
 
156

---