Voizlikning har bir yonalishi oziga xos ohangga, usulga, jozibaga ega bolgan. Voizlar nutqda malum bir muvaffaqiyatga erishish uchun har bir sozning, tushuncha va ohangning badiiy jihatdan yuksak va tasirchanligini taminlab, muayyan bir fikr, mulohaza, hukm, goya, mafkura va xulosani tinglovchilarga etkazish maqsadida suxandonlik (ritorika) fanini puxta ozlashtirishgan.
Voizlikning har bir yonalishi oziga xos ohangga, usulga, jozibaga ega bolgan. Voizlar nutqda malum bir muvaffaqiyatga erishish uchun har bir sozning, tushuncha va ohangning badiiy jihatdan yuksak va tasirchanligini taminlab, muayyan bir fikr, mulohaza, hukm, goya, mafkura va xulosani tinglovchilarga etkazish maqsadida suxandonlik (ritorika) fanini puxta ozlashtirishgan.
Buyuk qomusiy olim Abu Rayhon Beruniy (973-1048) ozining «Geodeziya» asarida har bir fanning paydo bolishi va taraqqiy etishi inson hayotidagi zaruriy ehtiyojlar talabi bilan yuzaga kelishini takidlab, notiqlik sanatining ildizlari bolmish grammatika, aruz va mantiq fanlari ham shu ehtiyojlaming hosilasidir degan goyani ilgari surgan.
Ulug vatandoshimiz Abu Nasr Forobiy togri sozlash, togri mantiqiy xulosalar chiqarish, mazmundor va gozal nutq tuzishda leksikologiya, grammatika va mantiqning naqadar ahamiyati cheksizligi haqida shunday deydi: "qanday qilib talim berish va talim olish, fikrni qanday ifodalash, bayon etish, qanday so rash va qanday javob berish masalasiga kelganimizda, bu haqda bilimlarning eng birinchisi jismlarga va hodisalarga ism beruvchi til haqidagi ilmlar deb tasdiqlayman... " Forobiy "Fozil odamlar shahri" asarida mudarrisning " ozlari aniq bolkin, fikrini va aytmoqchi bolgan mulohazalarini ravon va ravshan bayon eta olsin. Bilish va oqishga muhabbati bolsin, organmoqchi bolgan bilimini charchashni sezmasdan, osonlik bilan ozlashtira olsin " deydi.
Ulug shoir YUsuf Xos Hoiib turkiy xalqlarning XII asrdagi ajoyib badiiy yodgorligi bolgan "qutadgu bilig" ("Baxt keltiruvchi bilim") asarida sozlarni togri tanlash va togri qollash haqida "Bilib sozlasa soz bilig sanalur" degan. Mutafakkir sozlovchini tilning ahamiyatini tushungan holda, hovliqmasdan, sozning manolarini yaxshi anglab, nutqni ravon qilib tuzishga chaqiradi va sozning qudratini shunday ifodalaydi:
Ulug shoir YUsuf Xos Hoiib turkiy xalqlarning XII asrdagi ajoyib badiiy yodgorligi bolgan "qutadgu bilig" ("Baxt keltiruvchi bilim") asarida sozlarni togri tanlash va togri qollash haqida "Bilib sozlasa soz bilig sanalur" degan. Mutafakkir sozlovchini tilning ahamiyatini tushungan holda, hovliqmasdan, sozning manolarini yaxshi anglab, nutqni ravon qilib tuzishga chaqiradi va sozning qudratini shunday ifodalaydi:
Kishi soz tufayli boladi malak, Ortiq soz qiladi bu boshni egik,
Adib Ahmad YUsnakiy (XH-Xni) ham mudarrislarni sozlaganda nutqni oylab, shoshilmasdan, aql-idrok bilan tuzishga, keraksiz, bemani sozlarni ishlatmaslikka, mazmundor sozlar izlab topishga chaqiradi, Notogri tuzilgan nutq tufayli keyin xijolat chekib yurmagin, deb sozlovchini ogohlantiradi:
Uquv sozla, sozni eva sozlama, Sozing kizla, keyin, boshing kizlama.
(Sozni uqib sozla, shoshib gapirma, keraksiz, yaramas sozlarni yashir, yaramas gaping tufayli keyin boshingni yashirib yurma.)
Nutq odobi deb yuritilgan qoida va korsatmalarda sodda va orinli gapirish, qisqa va mazmundor sozlash, ezmalik laqmalikni qoralash, keksalar, ustozlar oldida nutq odobini saqlash, togri, rost va dadil gapirish, yolgonchilik, tilyoglamalikni qoralash va boshqa qonuniyatlar togrisida fikr yuritiladi.
