Soylu Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim İnam
Ataya – Asif Ataya ali səcdəylə! Yağış Ayının 29-da “Ulufərəh”
Ailəsinin “Ailə Günü”ndə söz deməzdən öncə Atamıza səcdə qılıb,
Bayrağımızı öpürəm. Üç gün öncə biz Beyləqanda səfərdə olduq.
Atagün Elində “Atagün” Ailəsinin Ailə Gününü keçirdik. Orada olan
dostlarımız, amaldaşlarımızla görüşdük. Həm də “Amal Bağı”nı
ziyarət etdik. “Amal Bağı”nda Asif Atanın ilk dəfə qoyulduğu torpa-
ğı ziyarət etdik. Hər dəfə mən o torpağı ziyarət edəndə içimdə başqa
əhvallar oyanır. Niyə? Çünkü mən Azərbaycanda Ziyarət ünvanımı
tapıram. Min ildir biz Azərbaycanda ziyarət edəcəyimiz, ya da eləyə
biləcəyimiz torpaq sanki olmayıb. Ulusumuz Azərbaycanda ziyarət-
lər edir. Ancaq bu ziyarətlər Azərbaycana özgün deyil. Azərbay-
canda elədikləri ziyarətlər əslində yadlığın daşıyıcılarına yönəlir.
Bu gün Nardaranda ayağa duran adamlar nə deyirlər?! – Azərbay-
can İmam Hüseynin yurdudur. Hardan oldu İmam Hüseynin yurdu?!
Azərbaycanı İmam Hüseynin sələfləri qanına boyamışdılar.
Ya da gəlin baxaq. Ətağa deyilən ziyarətgah ünvanı var. Böyük
bir ünvan yaradıblar, orada məscid tikiblər, məqbərə düzəldiblər.
İnsanlar axın-axın gedib oranı ziyarət edir. Bu, Azərbaycanı ziyarət
deyil axı. Bu Ətağa deyilən birisinin canı-cəmdəyi Azərbaycan ola
bilər. Ancaq o, Azərbaycanda nəyi təmsil eləyir? Hansı fikri, ideyanı,
düşüncəni təmsil eləyib? Bu cür ziyarətlər Azərbaycanda bəs qədər-
dir. Mən sadalamaq istəmirəm. Hadisəçiliyə gərək duymuram. Sizlə-
rin bildiyiniz pirlər, filanlar ziyarət olunur. Ancaq bu ziyarətdən
insanlarımızın ürəyində işıq görünmür. İnsanlarımızın ağlı, düşüncəsi
işıqlanmır. İnsanlarımızın ağlında Azərbaycan obrazı formalaşmır.
Məscidlərə gedəndə, pirlərə gedəndə, insanlarımızdan soruşun, görün
onlar hansı təsəvvürlə ora gedirlər və hansı təəssüratla qayıdırlar.
Onun beynində absurd şeylər canlanır. Orda Azərbaycan yoxdur.
Ancaq mən Atagünə ziyarətə gedəndə bütün aləm gözümün önündə
bir Azərbaycan olaraq canlanır. Orada mən həm Azərbaycanın mənə-
vi varlığını duyuram, həm də onun gələcəyinin işığını duyuram,
338
görürəm. O ziyarət məndə o cür əhval yaradır. Ona görə mən ora çox
gedirəm. Bu niyə belədir?! Ona görəmi ki, o torpağa qoyulan biz-
dəndir? Ona görəmi ki, o bizim şəxsiyyətimizdir? Elə deyil. O
şəxsiyyətin varlığında daşıdığı hikmət var. O hikmətin adı, anlamı
Azərbaycandır. Ona görə ora mənimçün ciddi ziyarət ünvanıdır. Hələ
ki, oranı bizlər ziyarət edirik. Ancaq Azərbaycan üzünü özünə tutdu-
ğunda, özünün həqiqətini anlamağa başladığında, öz kimliyinin fər-
qinə varanda ora, eləcə də Bakı, hamı üçün ziyarətgaha çevriləcək.
Bilirsiniz, əslində Azərbaycanda yaranan bu məsələlərlə bağlı
zaman-zaman fikirlərimizi demişik. Bir bölgədə bir nəfərin olması,
bir düşüncənin formalaşması insanın diqqətini hara dikir? Uzaq
gələcəyə, dərin həqiqətlərə. Bizim çalışdığımız, çaba göstərdiyimiz
məsələlər nəylə bağlıdır? Onunla bağlıdır ki, Azərbaycanın özündə
Azərbaycanı duyan, düşünən ağıllar formalaşsın. Elçin bəy bayaq
vurğu elədi ki, bizə hər zaman sözü yasaq etdilər. Niyə yasaq etdilər
və niyə edə bildilər? Çünkü öncədən başlayaraq, bizim bir millət
olaraq, ağzımızı bir yerə yığan ideya olmadı. Bizim içərimizə başqa
ideyalar, başqa baxışlar daşındı. Başqa ideyalar, başqa baxışlar
daşındığına görə özümüzün sözümüz havadan asılı qaldı. Qıraqdan
gələn bizim içimizdə etkiyə çevrildi. Bizim öz sözümüz ya qulaqardı
edildi, ya da anlamsız bir şey kimi səsləndi. Ona görə bizə o sözü
yasaq eləyə bildilər, sözü bizdən ala bildilər. Asif Ata niyə eyni
məsələnin üzərində ciddiyətlə vurğu eləyir: İnsanlaşın – İnsanlaşdı-
rın. Ya da tədbirin başlanğıcında Üstün bacının dediyi “Ruh üstə”
içsəsi. Deyir ki, “Dünya hərcayidir, sən hərcayi olma. Dünya dağılsa
da sən hərcayi olma”. Buna qıraqdan qulaq asan düşünər ki, burda nə
var ki, bunu mən də deyərəm? Sən onu deyə bilməzsən. Niyə deyə
bilməzsən? O sadəcə bir anın, bir məqamın ortaya gətirdiyi söz deyil.
O böyük ideyalardan doğub ortaya gələn və ağlı yönəltmək üçün
gələn sözdür. Mən dönə-dönə vurğu edirəm, həmişə müsəlmanların
əlində bir tutalqa var. Deyirlər ki, İslam dini oğurluğa, əyriliyə qarşı-
dır. Mən bunu yazmışam, deyirəm mən anlamaq istəyirəm doğrudan
da, insanların ağlına niyə bu cür yeridirlər bunu? Məgər 7-ci yüzil-
dən öncə bəşəriyyət deyirdi ki, oğurluq yaxşı şeydir?! Demirdi axı.
Yəni bu ibtidai bir şeydir. İnsanlıqla bir yerdə yaranıb ortaya çıxmış
sözdür. Nə qədər ki, insanlıq olub, bu söz deyilib. İnsanın mahiyyə-
tində var, onun alt yapısında var ki, oğurluq pis şeydir. Sadəcə niyə
onların beyninə o cür yeriyib ki, bunu məhz İslam dini deyib? Çünkü
339
İslam dini özünün özül ideyalarıyla bu xalqın içinə gəlib və şüuruna
oturub. Bu xalqın şüuruna oturduğu üçün tərbiyəvi nəsnələrin hamı-
sını içinə alıb. Nə deyirsən de, sənin daşıdığın bu dünyabaxışın altına
yazılacaq. Millətin oğlu kimi yüksək fikir nə deyirsən de, yenə də
sənin şüurunda, qəlbində daşıdığın o dünyabaxışın altına yazılacaq.
Baxın, min ildir ki, bizim böyük şəxsiyyətlərimiz böyük fikirlər,
böyük nəsnələr səsləndirir. Ancaq hamısı deyir ki, İslamda bu da
deyilib, “Quran”da filan şey də yazılıb. Bunu İslam demir, səninki
deyir. Ona görə də nə edirsən et, onun içinə özgün olur. Bu qaçıl-
mazdır. Çünkü sənin həyatını qıraqdan gələn yönləndirir. Sənin
həyatını o baxış yönləndirirsə, həyatında tərbiyəvi nəsnələrin hamı-
sını o boyayacaq. Bunun ayrı anlamı yoxdur. Ona görə Asif Ata gəl-
di və öz Dünyabaxışını qoydu ortaya. Dedi: “İnsanlaşın – İnsanlaş-
dırın! Bəşərin nicatı İnsanlaşmaqdadır!”. Bunun arxasında altı ideya
var. İnsanı İnsan eləyən, milləti Millət eləyən, vətəni Vətən eləyən,
bəşəri Bəşər eləyən altı ideya var. Görün Asif Ataya qədər bir
Dünyabaxış daşıyıcısı dedimi ki, İnsanlaşın – İnsanlaşdırın! İnsanlı-
ğın ayrı-ayrı çalarları ilə bağlı məşğul oldular. Ancaq ideyanın əsas
carı, devizi “İnsanlaşın – İnsanlaşdırın!” olmadı. Müsəlmanlıqda
deyilir ki, bəndələşin, Allaha itaət eləyin. O demir ki, İnsanlaşın –
İnsanlaşdırın. İnsan böyük söhbətdir axı. İnsan sözünün içində bir
Allah hikməti var, gücü var. İnsan sözü Allah sözünə təndir. Niyə?
Çünkü insan sözü İnsanlıq sözündən törəyib. İnsanlıq isə Allahlığa
təndir. İnsan onu özündə daşıyır. Kainatın içsəl qüdrəti var. Bu içsəl
qüdrətin çalarları var. Bu elə-belə onun bəndləri deyil. O anlamı
ayaqda tutan, o anlama yön verən, işıq verən çalarlardır. Dünyalıq
deyə bir məna, eləcə də dünyalığın İnsanlıq deyə, Həyatlıq deyə
çaları var. İnsanlıq Allahlığa təndir. Yəni kainatın içsəl qüdrəti bir
cəhətiylə insanda var. Ona görə bizim böyüklərimiz – Nəimimiz,
Nəsimimiz “Həqq mənəm!” deyirdi. Düzdür, anlayışların fərqi var.
Ancaq məna doğmalığı var həm də. Ona görə də Asif Ata öz
Dünyabaxışını yaratdı ki, bizim içimizdə böyük söz otursun.
Az söz, çox söz deyil məsələ. Əslində söz Mənanı ifadə elədiyi
dərəcədə az olur. Söz biçimi, hadisəni ifadə elədiyi dərəcədə çox
olur. Məna birdir, hadisə mindir. Bizim ayrı-ayrı söz deyənlərimiz,
ya da ziyalı saydıqlarımız nə vaxt çox söz deyir, nə vaxt az söz
deyir? O vaxt az söz deyir ki, o, Mənadan danışır, özül məsələlərdən
danışır. O vaxt çox söz deyir ki, o, olayları sadalayır.
340
Faktları sadalamaqla sona çata bilməzsən. Ona görə faktları sada-
lamaq deyil, faktları doğuran səbəbləri demək gərək. Asif Ata fakt-
ların səbəbini deyən sözü ortaya gətirdi. Məsələn, deyək ki, insanın
içində əyilməsi. Bir eqoizm duyğusunun baş qaldırması. Mən insanın
içində onu əyən duyğudan danışaram. Bir də var o eqoizm duyğu-
sunun yaranması, aşkara çıxmasıyla insanların törətdiyi əməllər. 30,
40, 70 yaş yaşayan insanın əməlləri bəs qədərdir. O əməllər içəridəki
hakim duyğudan başlayır törəməyə. Ya da insanın içində gözəl bir
fəzilət. Məsələn, Konyada Rumi ilə Şəms Təbrizinin ünsiyyətindəki
o böyük hikmət kimi. Mən İnsanın içindəki o böyük fəzilətdən danı-
şaram. Bir də danışaram filankəs filan işi gördü, onu elə elədi (yaxşı
işləri) və s. Çox danışa bilərəm. Bəzən onun içindəki hikməti göstə-
rəndə iki dənə sanballı örnək göstərmək bəsdir. Artıq bu şəxs bəlli
bir sima kimi sənin gözlərinin qabağında canlana bilər. Bütün fikir
adamları, filosoflar, düşünərlər – hamısı sözlə bağlı bunların peşində
olub. Yenə vurğu edirəm ki, kim nəyə nə qədər gəlib çatıb, nə qədər
uzaqlaşıbdır, bu, məsələnin ayrı tərəfidir. Ancaq hədəf o olub. Bizə
min illər o tərəfə sunulan Sokrat kimi, Platon kimi, Fərabi kimi…
Bunların hamısının hədəfi onu tapmaq və insana öyrətmək olub.
Gərək axtardığın həqiqəti özün ciddi dərk edəsən ki, sənin dedi-
yin sözün etkisi doğru olsun. Əgər mən özüm öz dediyimi dərk elə-
mirəmsə, anlamıramsa mən kimi hara çağırıram? Bu gün dünya o
durumdadır. Mən dünyanı qoyuram bir qırağa, Azərbaycandan bəhs
341
eləmək istəyirəm. Hər kəs çağırır, heç kim eşitmir. Ancaq hara çağı-
rır bilmirsən. Heç özü də bilmir. Bilsə, müəyyənləşdirmək olar ki,
filan məsələyə çağırır. Toplumsal çalışqanların içindən çıxanlar daha
çoxdur. Bu ağılnan baxın, görün gəlib hara çıxırlar? Siyasətin, dinin
öndərliyinə. Onlar o xətdə bəlli şeyləri bilirlər, təcrübə əldə eləyirlər.
Ancaq gəlin görək, onların biri özüylə məşğul olurmu? Bir nəfər
özüylə məşğul olmur. Özünün idrakıyla məşğul olmur. O idrak ki, o
idrak təkcə ona deyil, onun çağırdıqlarına yol göstərəcək. Öz mənə-
viyyatıyla, inamıyla, iradəsiylə məşğul olmur. Məşğul olmadığına
görə də yalnız hayda-həşirdə əldə elədiyi təcrübələrlə bizim qarşı-
mıza çıxır.
Bir dəfə söhbət əsnasında bir yaşlı kişi o birinin haqqında dedi ki,
bunun həyat təcrübəsi daha çoxdur. Dedim mən sizin yaşınıza, mən-
liyinizə toxunmaq istəmirəm. Sizin yaşınız çox ola bilər. Ancaq
deyin görüm, sizin həyat təcrübənizin adı nədir? Gördüyünüz həyat
nədən ibarətdir? Dedi-qodu, qeybət, dalaşqanlıq, nə bilim nə. Sənin
gördüyün budur. Bu təcrübəni toplamısan da sən. Bundan dərin bir
şey yox ki. Mən sənə olmalıdan bəhs edirəm. Mən sənə, Asif Atanın
təbirincə desəm, Ali həyatdan bəhs edirəm. Ona görə o təcrübə yı-
ğanlar içəridən boş olurlar. Bizim siyasət meydanında da elədir. Niyə
dağılırlar? Ona görə dağılırlar ki, heç kim özüylə məşğul olmur.
Olmadığına görə vaxtaşırı eqoizm baş qaldırır. Yalan, fırıldaq ərşə
qalxır. O, bu görür və deyir, mən niyə bunun oyununun iştirakçısı
oluram? Ancaq onların ayrılıb üzünü tutduğu tərəf, dediyim kimi,
qıraq br qüvvə olur təəssüf ki.
İndi qayıdıram o fikrimin üstünə. Bizim, toplum olaraq, içimizdə
fikri, ideyanı yaradan kimdir? Çağıranları eşitsək, hara gedirik?
Çağıranların arxasınca gedirik çıxırıq Nardarana, İrana. Yəni molla-
nın çuxasını öpməyə. O məscidlər, filanlar bizi ora çağırır. Ya da
gedirik, vaxtilə Atatürkün əyilib çəkməsindən öpmək istəyən ingilis
kralının varislərinin ətəyini öpməyə. Bizə yönəlik çağırışlar hamısı
budur. Bizim içərimizdə milli kimliyi möhkəmlədən, milli ləyaqəti
yaradan, quran ideya, düşüncə sistemi yoxdur. Bu sistem olsa, onda
mən şəxsiyyətimi tanıyaram, dəyərimi tanıyaram. Övladıma onu
öyrədərəm, onu sunaram. Onda övladımın yiyəsi olaram. O mənim
əlimdən çıxıb gedib İranın Xorasanında, Qumunda eyitim alıb, ora-
dan cibini narkotiklə dolduraraq gəlib Bakıda olaylar törətməz.
342
İndi burda Ocağın üç-dörd Evladı var. Məsələ onda deyil. Söhbə-
tin başlanğıcında da vurğu eləyirsiniz ki, toplantı odasının həcmin-
dən, ya da ora gələnlərin sayından asılı deyil məsələ. Mən də o fikir-
dəyəm. Yetər ki, burada say qurumasın. Say içəridən bərkisin. Sayın
idrakı möhkəmlənsin. Fərəhli çağırış, fərəhli haray yaransın içəridə.
Xalqının, gəncliyinin içərisinə çıxsın, söz desin.
Bu gün bu balaca odada hansı işıq yanır, bu işıq insanlara nəyi
göstərə bilir?! Göylü sözünün öncəsində dedi. Tanımayan adam üçün
o söz gurultulu görünə bilər: “Bu gün Azərbaycanda yeganə dirəniş
göstərən qüvvə Asif Atanın Ocağıdır”. Qıraqdan görən düşünər ki,
Asif Atanın Ocağı nə boyda gücdür ki, dirəniş göstərir. Məsələ o
deyil. Deyək ki, Nardaranda baş verən olaylarda gedib polisi əvəz
edəsi deyilik ki. Şüur, düşüncə məsələsi var, onu dəyişmək məsələsi
var. Şəxsən mənim Azərbaycanda keçirdiyim görüşlərdə gəncliyi
belə işlərdən geri çağırıram. O fəlakətləri, onun mahiyyətini açıram.
Sənin dini duyğularını zəbt eləyirlər, dini duyğularından istifadə elə-
yib səni yurduna, millətinə, dövlətinə qarşı qaldırırlar. Səni öz xalqı-
nın yağısına çevirirlər. Bacarırsansa, yaxanı mənim əlimə ver. Mən
səni uçuruma aparmayacam. Səni böyük şəxsiyyətə çevirəcəm…
Asif Atanın ideya, prinsipləri ona görə bənzərsizdir, qüdrətlidir. Altı
ideyanın altısı da bütün bəşəriyyət üçün çox ciddi, əsaslı bir bazadır.
Biz ona çalışırıq.
343
Zaman-zaman hər bir insanımızla üz-üzə oturub onun yurdunun
mahiyyətini ona deyə bilirik. Onun millətinin ləyaqətini, kimliyini
ona göstərə bilirik…
Yükümüzdən Böyük Fərəhimiz yoxdur!
Atamız Var olsun!
Gülnarə xanım: Tədbir çox xoşuma gəldi. Çox sağ olun.
Ailə Günü “Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var
olsun!” səcdəsiylə sona yetdi.
Sonra çay süfrəsində çoxyönlü fikir bölüşümləri oldu.
Sərt Ayı, 37-ci il.
(dekabr, 2015.)
344
Asif Atanın – İnam Atanın Mütləqə İnam Ocağı
Nurtəkinin Yükümlüsü olduğu “Uluyol-Hünər”Ailəsinin
37-ci ildə IX “Ailə Günü” törəninin
Gediş yazısı
Gün: 30 Yağış Ayı; Yer: İnam Evi (İçərişəhər); Başlanır: saat 15.00
Törən Odası Ocaq ruhunda hazırlanır. Hazırlığa sorumlu Ulusəs
Atalıdır.
“Ata Ruhuna pənah gətirmişik!” səcdəsiylə tədbir başlanır.
Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Ailəyə uğurlaması dinlənilir.
Törən qonuları:
Amallaşma, Kamilləşmə, Xalqlaşma hesabatı.
Əməl qutsallığına yetmişəmmi?
Dünyanın türkə yağılığı və Türk millətinin özünün özünə yağılığı.
Törənə qatılanların da düşüncələri dinlənilir.
Qutsal Oxuma: “Sədaqət” kitabından oxunur və Ata fikirlərinə Evlad
açıqlaması verilir.
“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”,
“Atamız Var olsun!” səcdəsiylə “Ailə Günü” başa çatır.
Carlar
Ata İnamı – İnsan kimi özünütəsdiq qüdrətimiz!
Ocaqçı ömrü – İnsanlıq üçün Ruhsal, Qutsal Aqibət örnəyi!
Gediş yazısını yazdı: Nurtəkin Atalı
24 Yağış Ayı, 37-il. Atakənd.
Qəbul olunur.
Soylu Atalı
Mütləqə İnam Ocağının Yükümlüsü
25 Yağış Ayı, 37-ci il. Saray-Soylu.
345
Asif Atanın – İnam Atanın
Mütləqə İnam Ocağı
“Uluyol-Hünər” Ailəsinin
“Ailə Günü” toplantısında deyilmiş fikirlər
Ocaq Günsırası ilə 30 Yağış Ayı, 37-ci ildə (noyabr, 2015) İnam
Evində “Uluyol-Hünər” Ailəsinin IX “Ailə Günü” toplantısı keçiril-
di. “Ata Ruhuna pənah gətirmişik!” səcdəsilə “Ailə Günü” başladı.
“Uluyol-Hünər” Ailəsinin Yükümlüsü Nurtəkin Atalı Ataya səcdə
ilə fikirlərini bölüşdü: Bu ayım Ocaq əməlləri baxımından çox olub.
Tədbir kitablaşdırmışam, Soylu Atalının çıxışının görüntüsünü
hazırlamışam, yazılar korrektə eləmişəm. Doğrusu, keçən Ailə Gü-
nündən özümü belə kökləmişdim ki, ömrümdə bir çox şeyləri ta-
mam, sistemli şəkildə dəyişməliyəm. Ancaq arzularım qarşımda qoy-
duğum tələblərlə üst-üstə düşmədi. Amallaşmam da bu ay az olub.
Qonumuz – “Əməl qutsallığına yetmişəmmi?” Ocaq yönündə
gördüyüm bütün əməllər məni sorumluluğa kökləyir və Ocağa daha
çox bağlayır. Əməl qutsallığı odur ki, öz içində başlanğıcdan axıra
qədər onu yaşadasan. Düşüncələrindən, yaşamından gələn və tama-
milə umacaqsız, özünün olanaqlarını ötərək ləyaqətlə çalışasan.
Bütün Ocaq əməlləri fərəhlidir. Çünkü Amala qulluq etdiyi üçün qut-
346
saldır. Amalı təsdiq etdiyi üçün qutsaldır. Mənim həsrət çəkdiyim
əməl xalqlaşma əməlidir. Bu olanağımın olmaması da bəzən məndə
əhvalsızlıq yaradır. İnternet üzərindən söhbətlərimi artırmışam. İstə-
yirəm yeni adamlar cəlb edəm. Ocaq üstə söhbətlər də məndə yeni-
lənmə halı yaradır.
İndi yazılarımı oxumaq istəyirəm.
xxx
Amal üstə düşünməyə zaman yoxdursa, deməli, yaşamağa zaman
yoxdur!
xxx
Şər adama elə doğmalaşır ki, şərdən ayrılmaq özüdən ayrılmaq
qədər ona dəhşətli görünür.
Millətimizin din şəri var – özgə peyğəmbərə, özgə dinə bağlan-
mağımız bizi böyütmədi, kiçiltdi.
Dil şəri var – özgə dilində danışmağı sevməyimiz adlı.
Mədəniyyət şəri var – özgə mədəniyyəti özümüzünkündən üstün
bilməyimiz, ağız suyu axıtmağımız.
Özgələşdikcə özümüzə yadlaşdıq, şərə doğmalaşdıq. Özgələş-
dikcə dəyərlərimizi unutduq, sabahımızı qurmadıq. Özümləşmək
gərək ki, yox olmaq qorxusundan qurtulaq.
xxx
Böyük düşüncələrlə yaşayanda zamanın axdığını yox, yaşadığımı
görürəm.
xxx
Tələb böyüdükcə, əməl də böyüyür.
Tələb yetkinləşdikcə, əməl də yetkinləşir.
Tələb artdıqca, əməl də artır.
xxx
Yeni yol.
Siyasətlərini ölüm üstə, öldürmək üstə doğruldurlar.
Dinlərini öldürmək üstə doğruldurlar.
Öldürməklə öz yolunu doğrultmaq olmaz. Yaşatmaqla, yaratmaq-
la özünü doğrultmaq olar.
xxx
Dində adam öz günahı qarşısında sorumludur. Ömrü boyunca
günahdan çıxması üçün yalvarmalıdır.
347
İnamda insan – İnsanlıq qarşısında sorumludur. İnsanlığın
yaşaması üçün insan özündəki və həyatdakı Adamlıqla savaşmalıdır.
xxx
Dünyada nifrət o qədər artıb ki, sevgi, şəfqət yersiz görünür.
Yadlıq o qədər artıb ki, doğmalıq yersiz görünür.
Hər şeyin öz yerini alması üçün Xeyir uğrunda savaşmaq gərək-
dir. Onda şər yersiz görünəcək və yersiz qalacaq.
xxx
Toplum elə siyasallaşıb ki, siyasətin hökmündən, tələbindən çıxa
bilmir.
xxx
Doğunun halı. Ağa dövlətlərin bir-birinə ağalığını sübut eləməsi
üçün döyüş poliqonuna çevrilib.
xxx
Özünü özünə inandırmaq üçün özüylə savaş gərəkdir. Başqasına
inandırmaq üçün sevgi və doğmalıq gərəkdir.
xxx
İnsanın insana sevgisində insanın dünyayla, həyatla uyumsallığı
yaranır. Bu özü doğayla da uyumsallığı yaradır.
Adamın adamla yadlığında, nifrətində həyatla, dünyayla, doğayla
yadlaşma yaranır.
Qonumuzla bağlı – Dünyanın türkə yağılığı və türk millətinin
özünün özünə yağılığı.
Keçmişə baxıram. Keçmişimlə öyünürəm, həm də acıyıram. Bu
qədər böyüklüyü olan xalq niyə bu durumdadır? Niyə Atanın dediyi
kimi, öz böyüklərinin arxasınca gedə bilmədi, peyğəmbər vermədi,
özgələrə yaradı, özünə yaramadı?!
Keçmiş arxada qaldı deyə bilmirəm. Çünkü keçmişin yanlışlarını,
millət olaraq, bu gün yaşayıram, sabah da yaşayacağımdan qorxu-
ram.
Dünyanın türkə yanaşması biranlamlıdır. Türk gücünü göstərdi,
dünya o gücün dirçələcəyindən qorxduğu üçün türk toplumlarını
parçaladı, assimilyasiyaya uğratdı, özünə yadlaşdırdı, dəyərlərinə
yadlaşdırdı, böyüklərinə böhtanlar atıb gözdən salmağa çalışdı. Təəs-
süf ki, dünyanın bu havasına türk toplumları uydu. Nə özünü gördü,
348
nə də ona olan yanaşmanı qiymətləndirə bildi. Çünkü özgələşdikcə
öz keçmişini görmək olmur və gələcəyi görmək, gələcək uğrunda
çalışmaq da anlamsız görünür. Sanki belə olub, belə də qalmalıdır.
Dünyanın axarı, gedişi nədirsə, o axınla da gedilməlidir. Olduqca
mürəkkəb, çətin və çıxılmaz görünən bu durum Atanın dünyabaxı-
şıyla işıqlanır. Atanın “Günahkar xalq” adlı yazısı var. Ata xalqımı-
zın günahlarını sayır və sonda “O, günahını Amal suyuyla yumalı-
dır!” deyir.
Özünə yağı olmaq asandır. Sənə veriləni alırsan, təlqin edilənin
arxasınca gedirsən, çalışmırsan, düşünmürsən, ağrımırsan, acımırsan.
Özümləşmək üçün isə həm özünlə savaşmalı, həm sənə yanaşma ilə
savaşmalı, həm də gələcəyini qurmaq üçün yolundakı əngəllərlə
savaşmalısan. Türk millətinin özünə yağılığı bərkiyib, daşlaşıb. O
qayanı yarmaq üçün Amal səbri, qətiyyəti, inamı və inadı gərəkdir.
Atamız Var olsun!
İnamlı Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Bu ay ilk dəfədir ki,
Ocaq ədəbiyyatı oxuya bilmədim. Sağlığımla bağlı halım olmadı.
Bireysəl sorunlarım vardı, onların dalınca qaçmalı oldum. Amal-
laşmayanda kamilləşmə də olmur.
Bir oxula cəhd elədim ki, xalqlaşma əməlini gerçəkləşdirim. Oxul
direktoru Atanı tanıdı, Atanın öyrəncisi olub çağında. Ataya sayğısı
vardı. Ancaq görüş üçün razılıq vermədi. Hansısa tədbirlərinin içində
349
bizə çıxış üçün söz verə biləcəyini dedi. Bu da təbii ki, bizim üçün
çox azdır, dardır.
“Gediş Yazısı”nda sorğu var: “Əməl qutsallığına yetmişəmmi?”.
Mən Ocaqda Soylu Atalı qədər, Nurtəkin qədər, Göylü qədər iş-
lər görməmişəm. Mənim əməlim xalqlaşma ilə bağlı olub. Gücüm
yetən qədər xalqlaşmanın dalınca qaçmışam. Soylu Atalıya görüşlər
təşkil etmişəm. Bundan başqa Ocaq əməlim olmayıb. Haqqım yetmir
ki, əməl qutsallığım haqqında danışam. Yetməmişəm, çünkü o əməli
mən yerinə yetirməmişəm.
Nurtəkin Atalı: Özünün gördüyün əməlləri küçümsəmək də
olmaz. Çünkü sənin səfər təşkil eləməyin olub. Xalqlaşma əməllərin
olub. Başqa yöndə əməllərə cəhd eləməmisən, o başqa. Mən özüm
hansı əməli ki görürəm, onu tədbirdə ifadə eləyib aça bilmirəm. Hər
gördüyün əməlin nə hallar yaratdığını açmaq olar.
İnamlı Atalı: Xalqlaşma əməli mənim içimdən gələn doğal bir
tələbdir. Xalqlaşma əməlinə həmişə ürəklə, həvəslə gedirəm. Hətta
Soylu Atalı bir dəfə vurğuladı ki, İnamlı oxula elə gedir ki, sanki
özünün evinə gedir. Gedib qapını açacaq. O anlamda əməl hünərinə
yetmişəm. O inam, inad məni aparır ki, mən həqiqəti deməyə gedi-
rəm. Ata Amalıyla gedəndə orda mənim qarşıma elə bir şey qoyul-
mayacaq ki, onun qarşısında aciz qalım. Çünkü biz həqiqəti deyirik.
Ancaq başqa Ocaqçılarla tutuşdurmada mən çox az əməl görürəm.
Güntayın özü, baxmayaraq ki, az müddətdir Ocağa gəlib, onun Ocaq
əməli məndən daha çoxdur. Özümə söz vermişdim ki, bu il xalqlaş-
mam daha çox olacaq. Çünkü dünya gün-gündən pozulur. Ocaq bu
qüvvənin qarşısında az görünə bilər. Bu gün istər siyasal həyasızlıq,
istər dinsəl həyasızlıq, sosial həyasızlıq o qədər artıb ki, insan onun
qarşısında çox aciz görünür. Sanki bütün dünya bu tora düşüb. Dün-
yanı bilərəkdən salıblar bu tora. Dünya düzənini bu günə salmaqla,
insanı zəlil günə salmaqla, hərə öz istəklərini həyata keçirir.
Bu səhər bir nəfərlə söhbət etdim. Söhbət Nardaran olaylarına
gəlib çıxdı. İşdə də o haqda söhbətlər gedir. O adam bizim millətə
qarşı ifadələr işlətdi. Mən də Atanın Azərbaycanımız – Azərbay-
canlığımız üstə yazısını açdım. Yörəmizdə olanların da diqqətləri
məndə idi. Deyirəm, bu kimi dəyərlərimiz var, ancaq biz yenə də bu
xalqı söyürük. Heç görmüsünüzmü ki, bir erməni, bir alman özünü
söysün, hansı ki, bizim qədər dəyərləri yoxdur. Bu gün məqsəd
dəyərləri türkün gözündən salmaq, özünü öz gözündən salmaq, sonda
əliyalın qoymaqdır. Nardaran olaylarının arxasında duran qüvvə dini
350
əlində araç edəndir. Özləri artıq o qənaətə gəlirlər ki, din siyasətdir.
Məqsəd də İranın Nardaran araçılığıyla Azərbaycanı qarışdırması,
sabitliyi pozmasıdır. Arada milli kimliyimiz gedir. Mənə deyirlər ki,
niyə sən dini qəbul eləmirsən, imam Hüseyni qəbul eləmirsən. Deyi-
rəm, İmam Hüseyn kimdir ki?! O şəxsin sənə nə özgünlüyü var?
Deyirəm imam Hüseynə tapınan adam sənin polisini öldürür. Sənin
varlığına kölgə salır. Onlar sənin bağımsızlığını qəbul eləmir. Onla-
rın məqsədi Azərbaycanda din dövləti qurmaqdır. Necə ki, İranda
onların arxadaşları olan fars şovinistləri milllətimizi assimilyasiya
edir, türklüyü məhv edir, burda da bu cür məhv edir. Başqa cür sənə
necə anladılmalıdır, biləsən ki, bu din sənə qarşıdır. İslam bizə nə
gətirdi, bunu başa salırıq. İslam onu gətirdi ki, milli kimliyin silindi,
biz özümüzə türk deməyə qorxuruq. Gərək müsəlman deyəsən. Azər-
baycanlı deyirsən gülürlər, türk deyirsən gülürlər. İslamçıyam, mü-
səlmanam deyəndə, deyirlər əlhəmdülillah… İslamın türkə vurduğu
zərərlərdən türk haçağ ayılacaq? Bu gün Türkiyə dövlətinin basinda
duranların bilirsiniz ki, türkə özgünlüyü yoxdur. Ərdoğanı hakimiy-
yətə gətirən qüvvələrin məqsədi türk millətçiliyini, türk sevgisini
millətin ürəyindən silmək, Avropanın əlaltısına çevrimək, – məqsəd
budur. Vaxtilə türk elə güc göstərib ki, Avropa hələ də o gücdən
ehtiyat edir.
Əslində Türkiyəni bu gün islamın əliylə vururlar. Rusiya Türkiyə-
yə qarşı embarqo qoyur – iqtisadi, siyasal. Çoxları deyir ki, Ərdoğan
yanlışa yol verdi. Axı nə vaxta qədər Rusiyanın qabağından qaçaca-
ğıq? Rusiya imperiyadır deyə hər zorunu qəbul eləməliyikmi?
Ruhsal açıdan bu qədər haqqımız ola-ola, dünya mədəniyətini
zənginləşdirdiyimiz bir halda, bizə mədəniyətsiz deyirlər. Başqa
mədəniyətə, başqa dilə üz tutmaq nə üçün?!
Asif Ata həmişə vurğulayırdı ki, türk milləti öz peyğəmbərini tap-
malıdır. Özünə qayıtmalı, özümlüyünü yaratmalıdır. Onun keçmişi
böyükdür. Türkçülük öz keçmişindən yapışsa, dünya türklə barışa-
caq. Türk islamdan əl çəkməlidir. Türkün xilası öz İnamındadır, öz
peyğəmbərindədir. Yad baxışlar ona ancaq faciə gətirir, faciə gətirə-
cəkdir. Türk özünü itirə-itirə gedir. Qurtuluş yolu Atanın qoyduğu
Yoldur. Atamız Var olsun!
Nurtəkin Atalı: Biz birey olaraq, xalq olaraq özgələşməyimizi
ona görə görürük ki, Ata bizim gözümüzü açdı. Ata olmasaydı, biz
də elə hamı kimi düşünərdik ki, bu axın, bu gediş belədir, belə də
olmalıdır. Soylu Atalı deyir ki, “Deyirlər belə gəlib belə də gedəcək.
Biz deyirik yox, belə getməyəcək”. Biz onu dəyişdirməyə yönəlirik.
Atanın “Ata Səsi” bitiyində belə bir fikri var: latın abesinə keçəndə
abenin arxasınca Avropa mədəniyəti gələcək. Çağında rus abesindən
351
istifadə edirdik, ruslaşırdıq. Eləcə də dil, mədəniyyət. Hər bir şeydə
özgələşdikcə özümlük yaddan çıxır. Gərəksiz görünür, yersiz
görünür.
İndi biz Ailəmiz haqqında danışaq. Ailəmiz Atanın qoyduğu
tələbləri tam ödəmir. Mən istəyirəm ki, Ailəçilərin arasında bir-birinə
elə yanaşma olsun ki, mən sözümü deyə bilim. Mənim sözüm yarıda
kəsilməsin.
Mən elə fikirləşməyim ki, bu sözü deməliyəm, ancaq qarşımda-
kının xətrinə dəyəcək. Elə şeylər var ki, biz udmağı da bacarmalıyıq,
güzəştə getməyi də bacarmalıyıq.
Xalqlaşma işinin yaxşı bir cəhəti də qorxunu ötməyə yardım et-
məsidir. Müxtəlif xarakterli insanlarla görüşürsən, hərəsi bir qarşılıq
verir. Bu çağacan Xalqlaşmada bizə daş atan olmayıb, dərimizi
soyan olmayıb, çox ciddi dirənişlə üzləşməmişik. Ancaq qıraqdan
bizə hər bir söz deyilə bilər. Qıraqdakı da bizə öz düşüncəsiylə,
baxışıyla deyir, səviyyəsiylə deyir. Yuxarıda bir fikir dedim ki,
özünü özünə təsdiq eləmək üçün özüylə savaşmaq gərəkdir, başqası-
na təsdiq eləmək üçün savaşmaq deyil, səbir, doğmalıq, inam
gərəkdir. Qarşıdakı məndə var olsun, mən də onda var olum. Belə bir
yanaşma İnamlı ilə mənim aramda yaranmayıb. Biz ikimiz də düşün-
məliyik. Biz bunu yaratmalıyıq. İkinci bir yol yoxdur. Əgər biz bir-
birimizi dinləməyi bacarmırıqsa, bir-birimizin sözünü bütün hallarda
götürə bilmiriksə, bunu aradan qaldırmağımız gərək. Acıqlı qalıb da
yol getmək olmaz. Özünü görmə ilə, doğmalaşmaqla yol getmək
olar. Mən kiməm, nə haldayam, qarşımdakı kimdir, nə istəyir, niyə
deyir. Onu da ciddi düşünmək gərəkdir. Yenə də deyirəm, biz qıraq-
dan çox ciddi təpkilərlə üzləşməmişik. Soylu Atalı çox üzləşib. Ata-
nın üstünə gedən qədər bizim üstümüzə gələn olmayıb. Nə qədər
psixoloji gərginliklər yaradıblar Ataya qarşı.
Bununla belə Ata yenə də öz halındaydı. Heç bir şey onun halını
etkiləmirdi. Ata deyir ki, dünya nədir ki, o sənin halına etki gös-
tərsin. Qıraqdan bizə söz deyilə bilər, etki göstərilə bilər, öz halı-
mızda olmalıyıq. Ocaqçı kimi yaşayanda ömür onsuz da görünəcək.
Hal, düşüncə elə zənginləşməlidir ki, bölüşdükcə bölüşəsən.
“Qutsal Oxuma” bölümündə Asif Atanın “Sədaqət” Bitiyindən
parçalar oxundu.
“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!”
səcdəsilə törən sona yetdi.
Sərt Ayı, 37-ci il. Atakənd.
(dekabr, 2015. Bakı.)
|